Biotyt

Ten artykuł od 2011-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Biotyt
(c) Eurico Zimbres, CC BY-SA 2.5
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	K(Mg,Fe)3(AlSi3O10)(OH,F)2 – zasadowy glinokrzemian potasu, magnezu, żelaza i manganu
Twardość w skali Mohsa	2,5–3
Przełam	nierówny, blaszkowy
Łupliwość	doskonała, jednokierunkowa
Układ krystalograficzny	układ jednoskośny
Gęstość minerału	2,7–3,1 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	czarna, nieprzezroczysta; wietrzejąc uzyskuje barwę złocistą (kocie złoto)
Rysa	biała
Połysk	szklisty, perłowy

Biotyt – minerał z gromady krzemianów, należący do grupy mik (łyszczyków). Jego nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka Jeana Baptiste’a Biota.

Właściwości

Tworzy kryształy tabliczkowe i krótkosłupowe (heksagonalne). Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, blaszkowych i łuskowych. Jest minerałem giętkim, łamliwym, sprężystym. Zawiera domieszki: tytanu, sodu, litu, baru, strontu, cezu, manganu (manganofyllit).

Bywa zasobny w:

• magnez (meroksen)
• niekiedy zawiera znaczną ilość żelaza (lepidomelan, syderofyllit)
• często zawiera wrostki cyrkonu, a także rutylu
• wykazuje silny pleochroizm o barwach: zielonej, brunatnej i czerwonawej

Występowanie

Biotyt jest najbardziej pospolitym minerałem wśród łyszczyków, posiadającym duże znaczenie skałotwórcze. Podobnie jak muskowit występuje głównie w granitach i granodiorytach, ale również tonalitach; znany jest również z ciemnych skał żyłowych i wulkanicznych. Biotyt powszechnie występuje w niektórych skałach metamorficznych, takich jak łupki łyszczykowe (mikowe) czy gnejsy. W budowie skał osadowych odgrywa znacznie mniejszą rolę niż muskowit, ponieważ charakteryzuje się mniejszą odpornością na wietrzenie chemiczne.

Obecność biotytu w glebach zaznacza się jedynie tam, gdzie procesy wietrzenia zachodzą bardzo powoli. Przyjmuje tam postać wydłużonych, blaszkowatych ziarn.

Miejsca występowania:

• na świecie: Kanada – Ontario, USA – Kalifornia, Kolorado; Brazylia, Rosja – Góry Ilmeńskie; Indie, Norwegia, Szwecja
• w Polsce: na Dolnym Śląsku, w Tatrach, na Suwalszczyźnie

Zastosowanie

• bywa stosowany jako materiał izolacyjny (przy produkcji kondensatorów)
• po zmieleniu jako posypka papowa
• ma znaczenie naukowe (jako wskaźnik tworzenia się skał)
• jest minerałem interesującym kolekcjonerów

Bardzo duże kryształy znaleziono w Indiach – do 64 ton, Rosji – około 70 m² oraz Norwegii. Gigantyczne okazy spotykano w Kanadzie, Brazylii i na Grenlandii.

Zobacz też

• mika
• muskowit
• lepidolit
• serycyt