Bis (symbol)

 ʺ

Bis (dwa razy) – znak  ″  (U+2033), stosowany w matematyce, fizyce i chemii oraz jako symbol metryczny.

Znak bis jest często mylony z cudzysłowem, cudzysłowem zastępczym (pseudocudzysłowem) i innymi podobnymi znakami.

Znak bis w unikodzie

ZnakUnicodeKod HTMLNazwa unikodowaNazwa polska[1]Zastosowanie
U+2033″ lub ȃ lub ″DOUBLE PRIMEbismatematyka, fizyka, chemia, technika
ʺU+02BAʺ lub ʺMODIFIER LETTER DOUBLE PRIMEbis modyfikator literyfonetyka i transliteracja

Zastosowanie znaku bis

Chemia

W nazwach związków organicznych stosowany jest dla odróżnienia lokantów o tym samym numerze – na przykład 2,2′,2ʺ-nitrylotri(etan-1-ol).

Matematyka

W matematyce znak bis najczęściej wyróżnia obiekty lub zmienne z grupy elementów powiązanych z sobą (na przykład poddane przekształceniom w stosunku do obiektu pierwotnego lub obiektu oznaczonego znakiem prim).

W analizie matematycznej bis stosuje się do oznaczania drugiej pochodnej.

Jednostki miary

Stosowany jako symbol cala i sekundy kątowej[2]

Transliteracja

W transliteracji cyrylicy na łacinkę bis modyfikator litery stosuje się na oznaczenie znaku twardego (Ъ ъ).

Znaki powiązane

ZnakUnicodeKod HTMLNazwa unikodowaNazwa polska
U+2032′ lub ′ lub ′PRIMEprim
U+2033″ lub ″ lub ″DOUBLE PRIMEbis (łac. ‘dwa razy’)
U+2034‴ lub ‴ lub ‴TRIPLE PRIMEter (łac. ‘trzy razy’)
U+2057⁗ lub ⁗ lub ⁗QUADRUPLE PRIMEquater (łac. ‘cztery razy’)
U+2035‵ lub ‵ lub ‵REVERSED PRIME
U+2036‶ lub ‶REVERSED DOUBLE PRIME
U+2037‷ lub ‷REVERSED TRIPLE PRIME
ʹU+02B9ʹ lub ʹMODIFIER LETTER PRIMEprim modyfikator litery
ʺU+02BAʺ lub ʺMODIFIER LETTER DOUBLE PRIMEbis modyfikator litery

Zastosowanie pozostałych znaków

Pierwszy z zestawu tych znaków, czyli prim, stosowany jest do oznaczania stopy oraz minuty i minuty kątowej. W transliteracji cyrylicy na łacinkę prim modyfikator litery stosuje się na oznaczenie znaku miękkiego (Ь ь).

W matematyce znaki prim, bis, ter i quater [wym. kfater] najczęściej oznaczają kolejne elementy grupy obiektów z sobą powiązanych.

Zobacz też

Przypisy

  1. Nazwy polskie zaczerpnięte lub utworzone na podstawie Robert Bringhurst, Elementarz stylu w typografii (załącznik A), Design Plus, Kraków 2007.
  2. Robert Bringhurst: Elementarz stylu w typografii. Wyd. 3. Kraków: d2d.pl, 2013, s. 333. ISBN 978-83-927308-6-6.