Biskup Frascati

Biskup Frascati − biskup diecezji Frascati, jednej z siedmiu diecezji suburbikarnych. Od VIII wieku do 1962 roku biskupi tej diecezji byli ex officio kardynałami. W 1962 Papież Jan XXIII postanowił, że kardynałowie-biskupi są jedynie tytularnymi biskupami diecezji suburbikarnych, powierzając faktyczną jurysdykcję nad nimi zwykłym biskupom ordynariuszom.

Początkowo siedziba diecezji znajdowała się w Gabii, następnie w Labico, a od XI wieku w Tusculum, które ostatecznie dało oficjalną, łacińską nazwę diecezji. Po zniszczeniu Tusculum (1191) kardynałowie-biskupi zaczęli rezydować w Rzymie, gdzie papież Honoriusz III w 1219 nadał im kościół S. Maria in Monasterio. Dopiero w 1538 siedzibę diecezji przeniesiono do Frascati. W języku łacińskim diecezja nadal jednak nosi tytuł nieistniejącego od ponad 800 lat miasta Tusculum.

Obecnym (od 10 maja 2008) kardynałem-biskupem Frascati jest kardynał Tarcisio Bertone.

Kardynałowie-biskupi Frascati

Kardynałowie-biskupi Gabii

  • Sisinnius (732)
  • Nicetas (743-745)
  • Piotr (761)
  • Jerzy (826)
  • Piotr (853-869)
  • Leo (879)

Kardynałowie-biskupi Labico/Tusculum

  • Lunisso (963-968)
  • Benedykt (998-999)
  • Leo (?) (1004)
  • Johannes Homo (1015)
  • Dominik (1024-1036)
  • Giovanni di Tuscolo (1044)
  • Pietro (ca.1055-ca.1063)
  • Giovanni (1065-ca.1072)
  • Giovanni Minuto (ca.1072-1094)
  • Bovo (1099)

Pietro w latach 50. XI wieku był pierwszym biskupem występującym w źródłach zamiennie jako „biskup Labico” lub „biskup Tusculum”. Jego dwaj następcy występują wyłącznie jako biskupi tuskulańscy, natomiast Bovo był ostatnim biskupem tytułującym się jako biskup Labico.

Kardynałowie-biskupi Tusculum

Kardynałowie-biskupi Frascati

Tytularni kardynałowie-biskupi Frascati

Biskupi ordynariusze Frascati

Bibliografia

  • Otto Kares, Chronologie der Kardinalbischöfe im elften Jahrhundert, (w:) Festschrift zur Jahrhundertfeier des Gymnasiums am Burgplatz in Essen, Essen 1924
  • Rudolf Hüls, Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049–1130, Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts in Rom 1977
  • Johannes M. Brixius, Die Mitglieder des Kardinalskollegiums von 1130-1181, Berlin 1912
  • Werner Maleczek, Papst und Kardinalskolleg von 1191 bis 1216, Wiedeń 1984
  • Konrad Eubel, Hierarchia Catholica Medii Aevi, vol. I-VI, 1913
  • S. Miranda: The Cardinals of the Holy Roman Church