Biskupstwo kurlandzkie

Biskupstwo kurlandzkie
Episcopatus Curoniensis
Ilustracja
Państwo

 Zakon krzyżacki

Siedziba

Piltyń

Data powołania

11 lutego 1234

Data zamknięcia

1560

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymsko-katolicki

Współczesne położenie
Państwo

 Łotwa

Stolica tytularna
Obecny biskup

Johann von Münchhausen

Dane statystyczne
Powierzchnia

ok. 13 000 km²

Ilustracja

     księstwo Estonii

     domena arcybiskupa ryskiego

     inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego

     domena biskupa Ozylii

     domena biskupa Dorpatu

     domena biskupa Kurlandii

Biskupstwo kurlandzkie, inaczej też biskupstwo kurońskie (łac. Episcopatus Curoniensis, dolniem. Bisdom Curland) – zależna od zakonu krzyżackiego jednostka administracyjna Kościoła katolickiego na terenie Kurlandii, wchodząca w skład utworzonej w 1255 r. metropolii w Rydze[1].

Siedzibą utworzonego w 1243 r. biskupstwa był Piltyń. Domena biskupa obejmowała około 1/3 obszaru diecezji i nie stanowiła zwartego obszaru[a]. Od 1263 r. biskup kurlandzki był członkiem zakonu krzyżackiego, od 1290 r. do zakonu tego należeli również członkowie kapituły biskupiej. W 1521 r. biskupi kurlandzcy uzyskali status książąt Rzeszy, dorównując pod tym względem pozostałym biskupom inflanckim[2].

Na przełomie maja i czerwca 1560 r. domena biskupa kurlandzkiego[b] za kwotę 9200 talarów została sprzedana przez biskupa Johanna von Münchhausena księciu duńskiemu Magnusowi[3]. Magnus nabył także prawa do następstwa od Ulricha Behra, koadiutora biskupa von Münchhausena[4]. Po śmierci księcia Magnusa ziemie będące uprzednio uposażeniem biskupa kurlandzkiego zostały przyłączone do unii polsko-litewskiej[c], na podstawie traktatu polsko-duńskiego, zawartego 10 kwietnia 1585 r. w Kronborgu[5].

Biskupi

  • 1234-1236/37 – Engelbert
  • 1245-1250 – nn.
  • 1251-1263 – Heinrich z Lützelburga
  • 1263-1292 – Edmund z Werth, OT[d]
  • 1300-1321? – Burkhard, OT
  • 1322-1330/32? – Paul, OT
  • 1328-1331/32 – Johann I
  • 1332-1353 – Johann II
  • 1354-1359? – Ludolf, OT
  • 1360-1371? – Jacob, OT
  • 1371-1398? – Otto, OT
  • 1399-1404? – Rutger von Brüggenei, OT
  • 1405-1424 – Gottschalk Schutte, OT
  • 1424-1425 – Dietrich Tanke, OT
  • 1425-1456 – Johann IV Tiergart, OT
  • 1457-1473 – Paul II Einwald
  • 1473-1500 – Martin Lewitz
  • 1500-1500 – Michael Sculteti
  • 1501-1523 – Heinrich II Basedow, OT
  • 1524-1540 – Hermann II Konnenberg
  • 1540-1560 – Johann IV of Münchausen

Uwagi

  1. ↑ Były to trzy konglomeraty okręgów, tzw. Kirchspielen – parafii politycznych.
  2. ↑ Tzw. Stift Pilten.
  3. ↑ Jako powiat piltyński.
  4. ↑ Ordo Theutonicus.

Przypisy

  1. ↑ Bogusław Dybaś: Na obrzeżach Rzeczypospolitej. Sejmik piltyński w latach 1617–1717. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2004, s. 19–20. ISBN 83-231-1793-4.
  2. ↑ Op. cit. str. 19.
  3. ↑ Op. cit. str. 21.
  4. ↑ Op. cit. str. 40.
  5. ↑ Op. cit. str. 26-27.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie