Biszcza

Biszcza
	wieś
	; Dawna cerkiew prawosławna, obecnie kościół rzymskokatolicki pw. Najświętszego Serca Jezusa
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	biłgorajski
Gmina	Biszcza
Liczba ludności (2011)	1876
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	23-425
Tablice rejestracyjne	LBL
SIMC	0886469
	Położenie na mapie gminy Biszcza Biszcza
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Biszcza
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Biszcza
	Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego Biszcza
	50°24′38″N 22°38′32″E/50,410556 22,642222

Artykuł	50°24′38″N 22°38′32″E
- błąd	39 m
WD	50°24'0.0"N, 22°37'59.9"E
- błąd	14 m
Odległość	1407 m

Urząd Gminy w Biszczy

Biszcza (do 30 grudnia 1999 Biszcza Pierwsza) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Biszcza, na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, nad rzeką Łazowną.

Wieś królewska Biescza, położona była w 1589 roku w starostwie niegrodowym krzeszowskim w ziemi przemyskiej województwa ruskiego^[3].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Biszcza. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy wiejskiej Biszcza. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1876 mieszkańców^[1] i była największą miejscowością gminy.

W obszar wsi wchodzą:

Integralne części wsi Biszcza^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
1061311	Biszcza-Kolonia	część wsi
1061328	Biszcza-Osiedle	część wsi
0886475	Folwark	część wsi
0886481	Glinki	część wsi
0886498	Koniec	część wsi
0886506	Kopytek	część wsi
0886512	Kucharze	część wsi
0886529	Plebania	część wsi
0886535	Podmajdanie	część wsi
0886541	Za Mechlowym Wygonem	część wsi
0886558	Żyły	część wsi

Historia

Pomnik w centrum

Biszcza powstała na przełomie XV i XVI wieku jako część starostwa krzeszowskiego, z którym w 1588 roku została oddana przez Sejm kanclerzowi Janowi Zamoyskiemu i jego spadkobiercom. W dokumentach jeszcze do połowy XVIII miejscowość funkcjonuje pod nazwą Biescza. Wieś, położona w powiecie przemyskim, była własnością Stanisława Koniecpolskiego, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku^[6]. Do XX wieku Biszcza była ośrodkiem klucza dóbr ordynackich, a 1 stycznia 1867 została stolicą gminy w nowo utworzonym powiecie biłgorajskim.

W czasie okupacji hitlerowskiej, hitlerowcy wymordowali biszczańskich Żydów, natomiast polskich mieszkańców wysiedlono. Na ich miejsce, również przymusowo, sprowadzeni zostali przez Niemców Ukraińcy^[7]. We wsi powstał posterunek Ukraińskiej Policji Pomocniczej^[8].

Po II wojnie światowej w Biszczy powstało duże Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki – parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa
Świadkowie Jehowy – zbór Biszcza (Sala Królestwa w Harasiukach)^[9]^[10]

Znane osoby

W Biszczy urodziła się w 1949 roku Genowefa Tokarska, od 2007 wojewoda lubelski, a wcześniej wielokrotny wójt gminy Biszcza.

Infrastruktura i kultura

Biszcza składa się z dwóch części – Biszczy-Osiedla (dawniej Biszczy Pierwszej) na południu Biszczy-Kolonii (dawniej Biszczy Drugiej) na północy oraz Biszczy-Trzeciej zwanej Kopytkiem. Miejscowość liczy około 2000 mieszkańców. W Biszczy znajduje się Gminny Ośrodek Zdrowia, poczta, przedszkole i szkoła podstawowa. Działa tu Gminny Ośrodek Kultury (z zespołem śpiewaczym Rutyna) oraz Gminna Biblioteka Publiczna. Sport oparty jest o drużynę piłki nożnej Albatros.

Zabytki i turystyka

XIX-wieczne nagrobki na cmentarzu prawosławnym

Głównym zabytkiem Biszczy jest kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Jezusa z 1912 (lub 1911^[11]). Wzniesiony jako cerkiew prawosławna, w 1919 roku został zrewindykowany na rzecz Kościoła katolickiego. We wsi znajdują się czynne cmentarze prawosławny oraz rzymskokatolicki^[12].

W centrum wsi, przed Urzędem Gminy znajduje się pomnik ku czci legionistów poległych w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Epitafium na budynku Urzędu Gminy upamiętnia pacyfikację mieszkańców wsi w 1945 r.

W Biszczy mieści się także prywatne muzeum militariów Antoniego Kurowskiego, dowódcy plutonu kawalerzystów im. 3 Pułku Ułanów Śląskich (tzw. Izba Pamięci).

Okolice Biszczy mają warunki naturalne do rozwoju turystyki wypoczynkowej i agroturystyki. Biszcza praktycznie nie posiada bazy noclegowej; najbliższe ośrodki zapewniające nocleg i wyżywienie znajdują się w Żarach i w Wólce Biskiej, bądź w Tarnogrodzie.

Szlaki turystyczne

Rowerowy Szlak im. Józefa Złotkiewicza

Osoby związane z miejscowością

Stanisław Koniecpolski (zm. 1682) – tutaj ułozył swój drugi testament^[13]

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 67 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 7. Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Cz. 1, Warszawa 1901, s. 24.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 141.
↑ M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin-Warszawa 2015, s. 111-112.
↑ M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin-Warszawa 2015, s. 115.
↑ Nasza wiara nie jest ciężarem, tylko naszą otuchą, Nowa Gazeta Biłgorajska [dostęp 2011-09-20] [zarchiwizowane z adresu 2010-09-04] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-24] .
↑ Інтерпеляція посла д-ра Степана Барана до Пана Премієра Ради Міністрів. „Diło”. 161 (14.992), s. 3, 28 lipca 1938. (ukr.)
↑ D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 29.
↑ Sadok Barącz: Wolne miasto handlowe Brody. Lwów : Drukarnia zakładu narodowego im. Ossolińskich, 1865, s. 61.

Linki zewnętrzne

Biszcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 240 ., s. 240.
Historia Żydów w Biszczy na portalu Wirtualny Sztetl

[GUS-1] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 67 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 7. Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Cz. 1, Warszawa 1901, s. 24.

[R2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-5] GUS. Rejestr TERYT

[6] Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 141.

[7] M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin-Warszawa 2015, s. 111-112.

[8] M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin-Warszawa 2015, s. 115.

[9] Nasza wiara nie jest ciężarem, tylko naszą otuchą, Nowa Gazeta Biłgorajska [dostęp 2011-09-20] [zarchiwizowane z adresu 2010-09-04] .

[10] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-24] .

[11] Інтерпеляція посла д-ра Степана Барана до Пана Премієра Ради Міністрів. „Diło”. 161 (14.992), s. 3, 28 lipca 1938. (ukr.)

[12] D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 29.

[13] Sadok Barącz: Wolne miasto handlowe Brody. Lwów : Drukarnia zakładu narodowego im. Ossolińskich, 1865, s. 61.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Wsie	Biszcza Budziarze Bukowina Gózd Lipiński Suszka Wola Kulońska Wólka Biska Żary
Części wsi	Arenda Biszcza-Kolonia Biszcza-Osiedle Dół Folwark Glinki Kolonia Wschodnia Kolonia Zachodnia Koniec (Biszcza) Koniec (Bukowina) Kopytek Kucharze Maryniaki Mielniki Piaski Plebania Podmajdanie Stara Wieś Za Górą Za Mechlowym Wygonem Za Stawem Zagrody Żyły

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne