Bitwa na polach Gladden

Bitwa na polach Gladden
Data	4 października 2 roku Trzeciej Ery[1]
Miejsce	obszar na wschodnim brzegu Anduiny, opodal pól Gladden
Wynik	zwycięstwo orków
Walczące strony
Dúnedainowie z Arnoru orkowie z Barad-dûr i Gór Mglistych
Dowódcy
Isildur† nieznany
Siły
200 żołnierzy[2] około 2000 orków[3]
Straty
prawie wszyscy zabici około 1000[4]
Portal Śródziemie

Bitwa na polach Gladden – bitwa ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Batalia ta jest wydarzeniem z historii Śródziemia, które miało miejsce na początku Trzeciej Ery. Po pokonaniu Saurona zwycięski Isildur, władca ludzi, wpadł w zasadzkę orków i zginął, a wraz z nim prawie wszyscy jego żołnierze.

Jako że w trakcie tej batalii zaginął Jedyny Pierścień ma ona duże znaczenie dla fabuły Władcy Pierścieni. Z tego powodu często wspominają o tym starciu postacie z tej powieści. Poza tymi wzmiankami przebieg bitwy został opisany w jednym z tekstów zawartych w Niedokończonych opowieściach oraz w Silmarillionie.

• W angielskim oryginale – Disaster of the Gladden Fields
• Przekład Marii Skibniewskiej – Klęska na polach Gladden
• Przekład Jerzego Łozińskiego – Katastrofa na Szafranowych Polach
• Przekład Marii i Cezarego Frąców – Klęska na polach Gladden

Bitwa na polach Gladden

Bitwa stoczona 4 października 2 roku Trzeciej Ery^[1], pomiędzy Dúnedainami pod wodzą Isildura a orkami z Barad-dûr i Gór Mglistych. Zakończyła się rozgromieniem oddziału Isildura i jego śmiercią.

Władca Pierścieni

W powieści opis bitwy jest bardzo krótki. Ogranicza się do stwierdzenia, iż Isildur maszerował wschodnim brzegiem Anduiny na północ i wpadł w zasadzkę orków, opodal pól Gladden. W walce zginęli niemal wszyscy jego żołnierze, poza trzema. On sam próbował uciec, niewidzialny dzięki Pierścieniowi, lecz klejnot zsunął mu się z palca, gdy starał się przepłynąć rzekę. Orkowie dostrzegli go i zabili strzałami z łuku^[5].

Niedokończone opowieści

Dokładnemu opisowi bitwy Tolkien poświęcił tekst Klęska na polach Gladden, który został opublikowany w Niedokończonych opowieściach.

Wedle zawartych tam informacji, Isildur maszerował z Osgiliath wschodnim brzegiem Anduiny, chcąc dotrzeć przez Wysoką Przełęcz w Górach Mglistych do Arnoru. Miał do dyspozycji dwustu, zaprawionych w boju, pieszych żołnierzy (w tym około dwudziestu łuczników). U jego boku znajdowali się także trzej synowie – Elendur, Aratan i Ciryon. Oddział ten dysponował jeszcze dziesięcioma niewielkimi konikami, które niosły zaopatrzenie^[2].

Pod koniec trzydziestego dnia podróży (4 października), gdy Isildur wraz ze swymi ludźmi mijał północny skraj pól Gladden, zaatakowali go nagle orkowie, w liczbie około dwóch tysięcy^[3], którzy ukrywali się w Wielkim Zielonym Lesie^[6]. Isildur, dręczony złymi przeczuciami, powierzył szczątki Narsila swemu giermkowi, Ohtarowi. Nakazał mu, by wraz z dwoma ludźmi, uciekał i ocalił miecz za wszelką cenę. Tej trójce udało się umknąć, nim orkowie rzucili się do walki wręcz.

Dúnedainowie ustawieni w szyku obronnym odparli pierwszy szturm nieprzyjaciół. Ci zaś ponieśli duże straty i cofnęli się w rozsypce. Isildur miał nadzieję, iż zaniechają dalszych ataków, nakazał więc wznowić marsz, zwłaszcza że zachodziło już słońce i zbliżała się noc. Jednak Dúnedainowie uszli tylko milę, gdy orkowie ponownie ruszyli do walki. Ich zawziętość i nienawiść niewątpliwie wzmacniał wpływ Jedynego Pierścienia, który Isildur miał przy sobie. Udało im się całkowicie otoczyć oddział królewski. Po kilku chwilach rzucili się do zajadłego szturmu ze wszystkich stron. Dúnedainowie, mimo mężnej obrony, nie mieli już szans na ocalenie. W walce padł Ciryon, a śmiertelnie został raniony Aratan. Wówczas Elendur nakłonił ojca, by włożył Pierścień na palec i uciekał.

Po zniknięciu Isildura i światła Gwiazdy Północy, przed którym uciekali orkowie opór jego żołnierzy nie trwał już długo i wszyscy zostali zabici. Ocalał tylko Estelmo, giermek Elendura, który legł ogłuszony pod zwałami zwłok. Odnaleźli go Leśni Ludzie, którzy przybyli, by zaatakować orków. Ci jednak dowiedziawszy się o zbliżaniu się nowego przeciwnika, umknęli w bezładzie, ponieśli bowiem bardzo wielkie straty – zginęła około połowa z nich^[4]. Spóźniona odsiecz ocaliła jedynie ciała Dúnedainów przed zbezczeszczeniem.

Natomiast Isildurowi udało się dotrzeć do Anduiny, lecz gdy przepływał rzekę, Pierścień zsunął mu się z palca, a orkowie, którzy czuwali na drugim brzegu, zobaczyli światło Elendilmira na czole Isildura i zabili go strzałami z łuku.

Bitwa na polach Gladden była straszliwą klęską, która bardzo osłabiła Arnor. Miała też wielki wpływ na dalsze dzieje Śródziemia, bowiem to w jej trakcie zaginął, na ponad 2000 lat, Jedyny Pierścień.

Silmarillion

W Silmarillionie, w tekście Pierścienie Władzy i Trzecia Era, przebieg bitwy został przedstawiony zupełnie inaczej, choć i tam dochodzi do niej, gdy Isildur wracał do Arnoru.

Ekranizacja Petera Jacksona

W ekranizacji Władca Pierścieni, w reżyserii Petera Jacksona, bitwa została pokazana w filmie Drużyna Pierścienia, na początku którego przedstawione są krótko dzieje Jedynego Pierścienia przed odnalezieniem go przez Bilba Bagginsa. Jej przebieg różni się dość znacznie od wersji przytoczonej w Niedokończonych opowieściach.

Wersja kinowa

W tej wersji bitwa ogranicza się praktycznie do krótkiej migawki: Isildur, prowadzi swój oddział, złożony z jeźdźców, przez las, gdy nagle atakują go orkowie. Jeden z nich zrzuca monarchę z konia. Chwilę później na ekranie pojawia się ciało Isildura przeszyte strzałami, które unosi się na wodzie.

Wersja reżyserska

W wersji reżyserskiej filmu, wydanej na DVD, po opisanym wyżej identycznym początku, pokazano dość krótkie sceny walki między ludźmi a orkami. Następnie Isildur, widząc klęskę swoich żołnierzy, wkłada Pierścień na palec i będąc niewidzialnym biegnie do rzeki. Rzuca się w jej nurty, lecz klejnot zsuwa mu się z palca, a orkowie zauważają rycerza i zabijają go strzałami z łuków.

Przypisy

Bibliografia

• John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 1: Drużyna Pierścienia. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
• Dodatek B Kronika Lat (Kronika Królestw Zachodnich). W: John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 3: Powrót króla. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002, s. 466-495. ISBN 83-7319-172-0.
• Klęska na polach Gladden. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005, s. 235-241. ISBN 83-241-2008-4.
• Pierścienie Władzy i Trzecia Era. W: John Ronald Reuel Tolkien: Silmarillion. przeł. Maria Skibniewska. Wyd. 10. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2004, s. 261-280. ISBN 83-241-1515-3.
• Fran Walsh, Philippa Boyens, Peter Jackson: The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring. Screenplay based on the novels by J.R.R. Tolkien. 2001.

Linki zewnętrzne

• Battle of the Gladden Fields (ang.). [dostęp 2011-07-06]. – artykuł w Tolkien Gateway
• Disaster of the Gladden Fields (ang.). [dostęp 2011-07-06]. – artykuł w Encyclopedia of Arda
• Anke Eissmann: The Disaster of the Gladden Fields. [dostęp 2009-08-28]. – cykl ilustracji do tekstu Klęska na polach Gladden