Bitwa nad Almą

Bitwa nad Almą

wojna krymska
Wojska francuskie w bitwie nad Almą
Czas	20 września 1854
Miejsce	nad rzeką Almą, Krym
Terytorium	Imperium Rosyjskie
Wynik	zwycięstwo sił francusko-brytyjsko-tureckich
Strony konfliktu
II Cesarstwo Francuskie Wielka Brytania Imperium Osmańskie Imperium Rosyjskie
Dowódcy
Armand-Jacques Leroy de Saint Arnaud Lord Raglan Aleksander Siergiejewicz Mienszykow
Siły
ok. 28 000 Francuzów, ok. 27 000 Brytyjczyków, ok. 7 000 Turków, 130 dział ok. 36 000, 122 działa
Straty
Siły sprzymierzone: ok. 4 300 zabitych i rannych ok. 5 700 zabitych i rannych
Położenie na mapie Krymu miejsce bitwy
44°30′00,0000″N 33°36′00,0000″E/44,500000 33,600000

Plan bitwy nad rzeką Almą sporządzony przez George’a Dodda

Plan bitwy nad rzeką Almą (kierunek północy u dołu mapy)

Bitwa nad Almą – starcie zbrojne, które miało miejsce 20 września 1854 roku i jest często uważana za pierwszą bitwę wojny krymskiej (1853–1856).

Bitwa odbyła się w okolicy rzeki Almy na Krymie. Wojska francusko-brytyjskie zwyciężyły rosyjską armię admirała Aleksandra Siergiejewicza Mienszykowa.

Wojskami francuskimi dowodził marszałek Armand-Jacques Leroy de Saint Arnaud, a brytyjskimi Lord Raglan.

Przyczyna bitwy

Po wylądowaniu na Krymie, ok. 56 km na północ od Sewastopola, wojska sprzymierzonych ruszyły wzdłuż wybrzeża morskiego w kierunku twierdzy. Dowódcy wojsk sprzymierzonych nie spodziewali się tak szybkiego przeciwdziałania wojsk rosyjskich. Tymczasem Rosjanie już dużo wcześniej przygotowywali się do bitwy z oddziałami brytyjsko-francuskimi.

Przygotowywania do bitwy

Rosyjski plan obrony

Książę Aleksandr Mienszykow szukając odpowiedniego miejsca do stoczenia bitwy z dużo liczniejszym przeciwnikiem wybrał brzeg rzeki Almy. Miejsce było idealnym miejscem do obrony. Po południowej stronie teren był pagórkowaty, a po północnej, skąd nadchodziły wojska sprzymierzonych, teren obniżał się łagodnie ku rzece. Przy ujściu Almy do morza na jej południowym brzegu znajdował się 100 metrowy klif o długości 3 km. Na wschodzie łączył się ze Wzgórzem Telegraficznym, a jeszcze dalej znajdowało się Wzgórze Kurhanowe. Pomiędzy tymi wzgórzami biegła droga do Sewastopola. Rosjanie rozmieścili artylerię na obu wzgórzach oraz w wąskiej dolinie między nimi. Chcąc dodatkowo wzmocnić swoją pozycję książę nakazał budowę dwóch redut. Pierwszą Wielką Redutę wybudowano około 300 metrów od rzeki, na zachodnim zboczu Wzgórza Kurhanowego i umieszczono w niej 12 dział. Drugą Małą Redutę usytuowano na wschodnim zboczu Wzgórza Kurhanowego, tak by mogła zapobiec oskrzydleniu pozycji. Jej uzbrojenie stanowiło 9 armat. Taka pozycja dawała Rosjanom przewagę artyleryjską nad przeciwnikiem.

Do walki na tak rozległym froncie książę Mienszykow miał 33 000 żołnierzy i 116 dział. Łącznie posiadał 42 bataliony piechoty.

Plan ataku sprzymierzonych

Dowódcy oddziałów sprzymierzonych od razu zauważyli słabość lewego skrzydła Rosjan, co postanowili wykorzystać w walce. Pierwszego ataku mieli dokonać Francuzi, którzy znajdowali się przy brzegu morza. Francuzi po przekroczeniu Almy mieli wspiąć się na klif, a następnie zaatakować Wzgórze Telegraficzne z flanki. Następnie do ataku miały przystąpić centralne siły francuskie, które miały zająć walką Rosjan na Wzgórzu Telegraficznym. Wspomagać całą akcję miały oddziały brytyjsko-tureckie stacjonujące nad rzeką w górę jej biegu.

Przebieg bitwy

Bitwa rozpoczęła się o godzinie 11:30 20 września 1854 roku od ostrzału artyleryjskiego z fregat wspierającego oddziały generała Bosqueta. Do godziny 13 Francuzi byli już przeprawieni przez rzekę. Jednocześnie strzelcy francuscy oczyścili pobliskie winnice z rosyjskich oddziałów. Następnie do ataku przystąpili Brytyjczycy jednak szybko zatrzymali natarcie czekając na atak Francuzów na Wzgórze Telegraficzne. Był to jeden z największych błędów popełnionych przez armię sprzymierzonych, ponieważ Brytyjczycy znajdowali się w zasięgu ostrzału z Wielkiej Reduty. Lord Raglan widząc, że pozycja jego wojsk naraża go na duże straty, nakazał natarcie. Z wsparciem 1 Brygady Lekkiej Dywizji Brytyjczykom udało się opanować Wielką Redutę. Lord Raglan, który wspiął się na jeden z pagórków Wzgórza Telegraficznego nakazał ustawienie tam dwóch armat, które mają prowadzić ostrzał Wzgórza Kurhanowego. Armaty spowodowały duże straty wśród obsługi dział przeciwnika. Na swoim skrzydle Francuzi odparli rosyjskie próby kontrataku i o godzinie 16 opanowali całe Wzgórze Telegraficzne. Po utracie głównych pozycji Rosjanie rozpoczęli odwrót.

Bibliografia

• E.W. Tarle, Wojna krymska.
• Baron de César Bazancourt (1856). The Crimean Expedition, to the Capture of Sebastopol 2 vols. Londres.
• Alexander William Kinglake (1863–87). The Invasion of the Crimea, 8 vols. Edimburgo
• Blake, R.L.V Ffrench (1973). The Crimean War. Sphere Books.
• TerryT. Brighton TerryT., Hell Riders: The Truth about the Charge of the Light Brigade, London: Penguin Books, 2005, ISBN 978-0-14-101831-7, OCLC 61301661 .
• Fletcher, Ian & Ishchenko, Natalia (2004). The Crimean War: A Clash of Empires. Spellmount Limited. ISBN 1-86227-238-7
• Christopher Hibbert (1963). The Destruction of Lord Raglan: A tragedy of the Crimean War 1854–55. Pelican Books
• Pemberton, W. Baring (1962). Battles of the Crimean War. Pan Books Ltd. ISBN 0-330-02181-8
• Royle, Trevor (2007). Crimea: The Great Crimean War 1854–1856. Abacus. ISBN 978-0-349-11284-8