Bitwa nad Jaksartesem

Bitwa nad Jaksartesem

kampania Aleksandra Wielkiego
XIX-wieczne wyobrażenie przeprawy przez Jaksartes
Czas	329 p.n.e.
Miejsce	nad rzeką Jaksartes
Wynik	zwycięstwo Macedonii
Strony konfliktu
Macedonia Scytowie
Dowódcy
Aleksander Wielki Spitamenes
Siły
ok. 6000 ok. 15 000
Położenie na mapie Tadżykistanu (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de miejsce bitwy
40°17′N 69°37′E/40,283333 69,616667

Bitwa nad Jaksartesem – starcie zbrojne między wojskami Aleksandra Macedońskiego z armią scytyjską stoczone w roku 329 p.n.e. nad Syr-darią, ówcześnie zwaną Jaksartes, prawdopodobnie niedaleko współczesnego miasta Chodżent (Tadżykistan).

Aleksander uznał Jaksartes za północną granicę swego imperium i rozpoczął budowę granicznego miasta. Bunt mieszkańców Sogdiany pod wodzą Spitamenesa został wsparty przez Scytów, którzy zajęli północny brzeg rzeki, czując się pewnie za jej osłoną.

Aleksander z głównymi siłami macedońskimi podążył do miejsca, gdzie starł się z armią scytyjską. Wykorzystując siłę swej artylerii, odepchnął jeźdźców scytyjskich od brzegu ostrzałem z katapult. Następnie przeprawił przez rzekę łuczników i procarzy. Ich zadaniem była osłona kolejnych przechodzących przez rzekę oddziałów piechoty i jeźdźców. Pierwszy oddział, który uderzył na Scytów składał się z lekkozbrojnych i jednego szwadronu najemników, który miał sprowokować Scytów do natarcia i wciągnąć ich w pułapkę. Scytowie nie rozpoznali zasadzki i okrążyli nacierającą grupę. Wówczas uderzyły na nich kolejne oddziały: jeden z nich tworzyli lekkozbrojni, trzy oddziały hetajrów i konni oszczepnicy; drugi, którym dowodził sam Aleksander, składał się z samej jazdy. Uderzenie to uniemożliwiło Scytom okrążenie wroga i ostrzeliwanie go z łuków, zamykając ich między dwiema grupami armii macedońskiej. W związku z tym Scytowie wycofali się, ponosząc bardzo poważne straty. Aleksander ruszył za nimi w pościg, ale dość szybko z niego zrezygnował.

Bibliografia

• Flawiusz Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego w tłum. Heleny Gesztoft-Gasztold
• Kwintus Kurcjusz Rufus, Historia Aleksandra Wielkiego pod red. Lidii Winniczuk
• Krzysztof Nawotka: Aleksander Wielki. Wydawn. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004. ISBN 83-229-2618-9

Linki zewnętrzne

• Battle of Jaxartes. livius.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-10)]. (ang.)