Bitwa nad rzeką Lech (955)

Bitwa na Lechowym Polu
Ilustracja
Bitwa nad rzeką Lech w ilustracji
Hektora Mülicha (1415-1490), z kroniki Norymbergi z 1457 r. autorstwa Sigmunda Meisterlina (Staatsbibliothek Augsburg)
Czas

1012 sierpnia 955 roku

Miejsce

opodal Augsburga w Bawarii

Przyczyna

łupieżcze wyprawy Węgrów na kraje Europy Zachodniej

Wynik

decydujące zwycięstwo Niemców

Strony konfliktu
Państwo wschodniofrankijskieWęgrzy
Dowódcy
Otton I Wielkiharka Bulcsú i książę Lél
Siły
ok. 10 tys. ciężkiej jazdyok. 50 tys. lekkiej jazdy
Straty
ok. 3 tys.ok. 35–40 tys.
Położenie na mapie Bawarii
Mapa konturowa Bawarii, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
48°22′N 10°54′E/48,366667 10,900000
Madziarski wojewoda Bulcsú

Bitwa na Lechowym Polu (niem. Lechfeld) lub nad rzeką Lechbitwa stoczona w dniach 10–12 sierpnia 955 roku[1] nad rzeką Lech między Augsburgiem i Landsberg am Lech, pomiędzy rycerstwem niemieckim pod wodzą króla niemieckiego Ottona I (posiłkowanym przez Czechów) a wojskami Węgrów (Madziarów). Jedna z najważniejszych bitew w dziejach Europy.

Wprowadzenie

Po usadowieniu się na obszarze Kotliny Karpackiej w 895 r., Węgrzy w ciągu pierwszej połowy X wieku regularnie najeżdżali Europę Zachodnią, docierając ze swymi łupieżczymi najazdami na terytorium Niemiec, północnych Włoch (Lombardii), a nawet do Hiszpanii i Normandii[2]. Ze szczególną intensywnością najeżdżali tereny Bawarii. Władcy europejscy przez długi czas byli całkowicie bezradni wobec tych powtarzających się napaści. Jedynie w 933 r. w bitwie nad Unstrutą udało się Henrykowi I pokonać Węgrów, ale dopiero bitwa nad rzeką Lech zakończyła pięćdziesięcioletni okres węgierskich inwazji.

Działania poprzedzające

W pierwszych dniach lipca 955 roku armia węgierska przekroczyła rzekę Anizę, rozpoczynając kampanię wojenną na terenie Bawarii[3]. Posuwając się w kierunku zachodnim, pod koniec lipca Madziarzy pod wodzą Bulcsú, Lehela i Súra sforsowali rzekę Lech, tym samym rozszerzając zasięg najazdu dodatkowo na Szwabię. Z początkiem sierpnia plądrujące Bawarię i Szwabię zagony ich jazdy zaczęły gromadzić się pod miastem Augsburg nad rzeką Lech. Po koncentracji wszystkich sił Węgrzy oblegli Augsburg i w dniach 8–9 sierpnia prowadzili nieustanne szturmy na miasto, którego obroną kierował biskup Ulryk[4]. Na wieść o zbliżaniu się Niemców od zachodu szlakiem z Ulm, Węgrzy odstąpili wieczorem 9 sierpnia od oblężenia i skierowali wszystkie siły przeciw nadchodzącym wojskom Ottona I.

Bitwa

Do spotkania obu armii doszło wczesnym rankiem 10 sierpnia na południowym zachodzie od Augsburga, na obszarze pomiędzy rzeką Lech i szerokim na 7 km kompleksem leśnym zwanym Rauher Forst[5]. Bitwę zapoczątkowały oddziały madziarskie, zaatakowawszy na zachodnich obrzeżach Rauher Forst tylną kolumnę Niemców złożoną z taborów i czeskich posiłków. Początkowo Węgrzy odnieśli sukces, rozgramiając kolejno Czechów, dwa oddziały szwabskie i grabiąc tabory. Ostatecznie starcie zakończył zwycięsko dla Niemców kontratak konnicy frankijskiej dowodzonej przez księcia Konrada Czerwonego. Po powrocie Franków oraz resztek oddziałów czeskich i szwabskich na wschodnią stronę lasu i połączeniu z resztą sił, Otton rzucił całe wojsko do ataku na zgromadzoną naprzeciwko armię węgierską. W trakcie bitwy walczące wojska przetoczyły się od lasu do rzeki Lech. Bitwa przeciągnęła się do późnego południa i zakończyła zwycięstwem Niemców[6].

Przez dwa następne dni, do 12 sierpnia, niedobitki Madziarów usiłowały opuścić Bawarię, lecz zostały ostatecznie rozgromione w wielu pomniejszych utarczkach. Podczas odwrotu zginęły tysiące Węgrów, wielu zaś potopiło się w rzece. Rycerze niemieccy zabili setki jeńców. Padło też kilkuset rycerzy Ottona, spośród dostojników zginął m.in. książę Konrad Czerwony. Dowodzący wojskami węgierskimi książę Lehel (Lél) i wojewoda (węg. harka) Bulcsú wpadli w ręce zwycięzców i zostali publicznie powieszeni.

Zwycięstwo Ottona doprowadziło do całkowitego zaprzestania łupieżczych najazdów węgierskich na obszary Europy Zachodniej.

Przypisy

  1. Norman Davies: Europa. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2010, s. 350.
  2. Maria Miśkiewicz: Wczesnośredniowieczni sąsiedzi Słowian. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego, 2005, s. 89.
  3. R.F. Barkowski: Lechowe Pole 955, s. 105–106.
  4. R.F. Barkowski: Lechowe Pole 955, s. 118–123.
  5. R.F. Barkowski: Lechowe Pole 955, s. 138.
  6. R.F. Barkowski: Lechowe Pole 955, s. 142–159.

Bibliografia

  • Robert F. Barkowski: Lechowe Pole 955. Warszawa: Bellona, 2016. ISBN 978-83-11-14231-2.
  • Wojny średniowiecznego świata. Techniki walki. Brian Todd Carey, Joshua B. Allfree, John Cairns (red.). Warszawa: Bellona, 2008, s. 77–85. ISBN 978-83-11-11158-5.
  • Krzysztof Kowaleski: Otton I na Lechowym Polu 10 sierpnia 955 r., w cyklu: „Batalie i wodzowie wszech czasów” nr 11 (29 marca 2008), dodatek „Rzeczpospolitej”.
  • Andrzej Michałek: Słowianie Zachodni. Początki państwowości. Warszawa: Bellona, 2006, s. 124–143. ISBN 978-83-11-10560-7. OCLC 169873070.

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Germany.png
Autor: derivative work Виктор_В, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief map of Germany
U+2694.svg
zwei stilisierte gekreuzte Schwerter als Zeichen zur Nutzung in Karten, in der Genealogie, etc.; Unicode-Zeichen U+2694
Bulcs Litho 2.jpg
Bulcsú (gest. 935), magyarischer Heerführer, Lithographie von Josef Kriehuber nach einer Zeichnung von Moritz von Schwind aus Ungerns Erste Heerführer Herzoge und Koenige In einer Reihe von Bildnissen von Bela bis auf Seine Majestät Franz I. Kaiser Von Österreich König Von Ungern &c., &c. Wien : Lithographisches Institut ;ca. 1828
Bavaria relief location map.jpg
Autor: Grundkarte TUBS, Relief Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical Location map Bavaria, Germany. Geographic limits of the map:
Lechfeld1457.jpg
The Battle of Lechfeld on an illustration in Sigmund Meisterlin' codex about the history of Nuremberg.