Bitwa o Bir Lahfan

Bitwa o Bir Lahfan
Wojna sześciodniowa
Ilustracja
Kierunki izraelskiego natarcia na Synaj w dniach 5–6 czerwca 1967 roku.
Czas

5 czerwca 1967

Miejsce

półwysep Synaj

Terytorium

Egipt

Wynik

zwycięstwo Izraela

Strony konfliktu
 IzraelZjednoczona Republika Arabska Egipt
Dowódcy
gen. Awraham Joffe
płk Jissachar Szadmi		b.d.
Siły
200 Brygada Pancerna
7 Brygada Pancerna		3 Dywizja Piechoty
Straty
b.d.b.d.
Położenie na mapie Synaju
Mapa konturowa Synaju, u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Egiptu
Mapa konturowa Egiptu, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia30°59′26,0″N 33°53′56,5″E/30,990556 33,899028

Bitwa o Bir Lahfan – starcie zbrojne pomiędzy Siłami Obronnymi Izraela a Siłami Zbrojnymi Egiptu, do którego doszło 5 czerwca 1967 roku w trakcie wojny sześciodniowej.

Tło historyczne

Wybuch wojny sześciodniowej był poprzedzony napięciami izraelsko-arabskimi. Eskalację można było obserwować od 1965 roku, kiedy to Fatah przeprowadził pierwszy atak na izraelskie instalacje, którymi transportowano wodę z Jeziora Galilejskiego na południe kraju. Ponadto w okresie tym nasiliły się izraelsko-syryjskie spory wokół wykorzystywania wody z Jordanu i Jeziora Galilejskiego. Pod koniec 1964 roku Syryjczycy rozpoczęli ostrzał posterunków i gospodarstw izraelskich ze swoich pozycji na Wzgórzach Golan. Doprowadziło to do potyczek granicznych[1]. Nasilające się napięcia doprowadziły Syryjczyków do przekonania o tym, iż Izraelczycy planują zająć Wzgórza Golan. Wobec tego zaczęli wywierać naciski na Egipt i Związek Radziecki w celu otrzymania pomocy. 13 maja wywiad radziecki poinformował Egipcjan, że Izrael przegrupowuje swoje brygady w kierunku granicy z Syrią. 17 maja Egipt postanowił odpowiedzieć dyslokacją ponad 100 tys. żołnierzy na Synaju, wymuszając wycofanie sił ONZ z tego obszaru. 22 maja Egipt ogłosił także zamknięcie Cieśniny Tirańskiej dla Izraelczyków. Państwa arabskie wysyłały swoje kontyngenty na pomoc Syrii i Egiptowi, podczas gdy europejskie mocarstwa nie chciały podjąć mediacji dyplomatycznych[2]. Historiografia podaje różne przyczyny wybuchu wojny. Jedna mówi, iż Izrael, który obawiając się arabskiego ataku i źle interpretując działania Egiptu, podjął decyzję o rozpoczęciu działań uprzedzających i zaatakował Egipt, a potem Syrię. Za inną przyczynę wybuchu wojny podaje się także kulminację napięć w regionie pomiędzy Izraelem i Egiptem. Izraelska wersja z kolei uzasadnia wojnę tym, iż państwa arabskie nie dały innego wyboru Państwu Izrael, jak rozpoczęcie działań wojennych[3].

Plan i przebieg bitwy

Ze strategicznego punktu widzenia zdobycie Bir Lahfan pozwoliłoby Izraelczykom na otwarcie kierunku natarcia na środkowy Synaj. Ponadto zabezpieczenie tego rejonu uniemożliwiłoby egipskim posiłkom z kierunku Dżabal Libni na dotarcie do Al-Arisz i zablokowanie izraelskiego ataku wzdłuż wybrzeża i do Umm Kataf[4][5]. Plan Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela zakładał uderzenie sił pod dowództwem gen. Awrahama Joffego pomiędzy dywizjami gen. Jisra’ela Tala na północy i gen. Ariela Szarona na południu. Izraelskie dowództwo podjęło specjalne kroki mające na celu wprowadzenie Egipcjan w błąd poprzez symulowanie ataków wyłącznie wybrzeżem i na południu w kierunku Al-Kusajmy i Abu Uwajkili. Manewr pod Bir Lahfan zakładał, że siły egipskiej 3 Dywizji Piechoty i 4 Dywizji Pancernej zostaną związane walką przez Joffego. Tym samym zostałoby odciążone natarcie Tala wzdłuż wybrzeża, a zarazem ułatwione zostałyby manewry Szarona w rejonie Abu Uwajkili. Następnie siły Joffego miały połączyć się z częścią sił Tala pod górą Dżabal Libni[6].

Około godziny 17:00 200 Brygada Pancerna pod dowództwem pułkownika Jissachara Szadmiego, po krótkiej wymianie ognia, zajęła egipskie umocnienia i stację radarową na skrzyżowaniu Bir Lahfan[7][8]. O godzinie 20:00 Izraelczycy otrzymali rozkaz zajęcia pozycji na pobliskich wzgórzach, aby mieć lepszy wgląd na drogę prowadzącą spod Dżabal Libni. Według danych wywiadowczych z tego kierunku mieli nadejść Egipcjanie[8]. Przed północą egipskie jednostki pancerne dotarły już pod Dżabal Libni. Według doniesień izraelskich, przybycie pod Bir Lahfan sił przeciwnika zostało poprzedzone ostrzałem artyleryjskim, w wyniku którego zostało uszkodzonych kilka czołgów. Kiedy ostrzał ustał na obserwowanej drodze dostrzeżono światła kolumny pojazdów[a][9]. Izraelczycy natychmiast otworzyli w ich kierunku ogień, identyfikując je jako wrogie. Egipcjanie postanowili zgasić światła i wykorzystać fakt, że izraelskie czołgi nie były wyposażone w noktowizory, w przeciwieństwie do egipskich T-55. Dopiero włączenie szperaczy przez porucznika Ilana Jaku’ela pozwoliło wykryć i zniszczyć pierwsze maszyny wroga[9]. Okazało się, że Egipcjanie, wykorzystując zaciemnienie, zaczęli oskrzydlać siły izraelskie[10].

Walka trwała długo i o świcie Izraelczykom zaczęło brakować amunicji. Część z ich czołgów rozpoczęła odwrót z zajmowanych pozycji. Wsparciem okazały się izraelskie posiłki w postaci samolotów Super Mystère, które ostrzelały siły egipskie. Z pomocą 200 Brygadzie Pancernej przybyła także, podążająca z kierunku Al-Arisz, 7 Brygada Pancerna[11]. O godzinie 09:00 czołgi egipskie rozpoczęły odwrót[12], a o 10:00 bitwa o Bir Lahfan została zakończona[11]. Siły egipskiej 3 Dywizji Piechoty wycofały się na drugą linię obrony pod Dżabal Libni[13].

Zajęcie skrzyżowania dróg w Bir Lahfan pozwoliło Izraelczykom na zachowanie elastyczności manewru w natarciach wzdłuż wybrzeża i w rejonie Abu Uwajkili[14]. Starcie pokazało jednak, że dowództwo izraelskie nie doceniło siły i potencjału wojsk egipskich w regionie, które okazały się znacznie wyższe, niż przewidywano[15].

Uwagi

  1. ↑ Źródła nie podają czasu, kiedy, ani w jakiej liczbie Egipcjanie przybyli pod Bir Lahfan.

Przypisy

  1. ↑ Morris 2001 ↓, s. 302–304.
  2. ↑ Herzog 1984 ↓, s. 147–151.
  3. ↑ Schulze 2010 ↓, s. 53–54.
  4. ↑ Gawrych 1990 ↓, s. 88.
  5. ↑ Dunstan 2009 ↓, s. 55.
  6. ↑ Gawrych 1990 ↓, s. 88–89.
  7. ↑ Zalmanowicz 2017 ↓.
  8. ↑ a b מביר-לחפן עד המיתלה, „מערכות”, 185–186, sierpień 1967, s. 57 [dostęp 2022-05-26].
  9. ↑ a b Dunstan 2009 ↓, s. 56–57.
  10. ↑ Dunstan 2009 ↓, s. 59–60.
  11. ↑ a b Dunstan 2009 ↓, s. 60.
  12. ↑ מביר-לחפן עד המיתלה, „מערכות”, 185–186, sierpień 1967, s. 59 [dostęp 2022-05-26].
  13. ↑ Gawrych 1990 ↓, s. 118.
  14. ↑ Gawrych 1990 ↓, s. 106.
  15. ↑ Dunstan 2009 ↓, s. 61.

Bibliografia

  • Simon Dunstan, The Six Day War 1967: Sinai, „Campaign” (212), Oxford-New York: Osprey Publishing, 2009 (ang.).
  • George Gawrych, The Battles for Abu Ageila in the 1956 and 1967 Arab-Israeli Wars, „Combat Studies Institute - Research Survey” (7), 1990 [dostęp 2022-05-23].
  • Chaim Herzog, The Arab-Israeli Wars. War and Peace in the Middle East, New York: Vintage Books, 1984 (ang.).
  • Benny Morris, Righteous Victims. A History of the Zionist-Arab Conflict 1881–2001, New York: Vintage Books, 2001 (ang.).
  • Kirsten Schulze: Konflikt arabsko-izraelski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010. ISBN 978-83-01-16351-8.
  • Boaz Zalmanowicz, המערכה בזירה המצרית במלחמת ששת הימים, „Israel Defense”, 18 maja 2017 [dostęp 2022-05-26].
Wojna sześciodniowa

Media użyte na tej stronie

Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Flag of Syria.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
Egypt relief location map.jpg
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting) and NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical location map of Egypt.
Sinai relief location map.svg
Autor: קרלוס הגדול, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief map of the Sinai Peninsula