Bitwa o Iwo Jimę
II wojna światowa, wojna na Pacyfiku | |||
Amerykańscy żołnierze ostrzeliwują japońskie pozycje na górze Suribachi z 37 mm armaty przeciwpancernej M3 | |||
Czas | 19 lutego – 26 marca 1945 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | Iwo Jima, Wyspy Kazan | ||
Terytorium | Japonia | ||
Przyczyna | potrzeba zdobycia pozycji wyjściowych do ataku na Wyspy Japońskie | ||
Wynik | zwycięstwo Stanów Zjednoczonych | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
24°46′48″N 141°19′12″E/24,780000 141,320000 |
Bitwa o Iwo Jimę – starcie zbrojne pomiędzy siłami Stanów Zjednoczonych i Japonii, które trwało od 19 lutego do 26 marca 1945 roku podczas wojny na Pacyfiku w czasie II wojny światowej.
Bitwa
Podczas II wojny światowej wyspa Iwo Jima została silnie ufortyfikowana. Zbudowano m.in. dwa lotniska polowe dla wzmocnienia wewnętrznego pasa obronnego Wysp Japońskich, artyleria na zboczach góry Suribachi miała zapewnić bezpieczeństwo lotniska. Zbudowano również 18 km tuneli do szybkiego dyslokowania żołnierzy i wyposażenia bez narażania ich na ostrzał z samolotów oraz okrętów. Stacjonował tu około 21-tysięczny garnizon pod dowództwem generała Tadamichi Kuribayashiego.
19 lutego 1945 po czterodniowym ostrzale artyleryjskim i bombardowaniu lotniczym, Amerykanie rozpoczęli desant. Desant poprowadziła Piechota Morska po przeciwnych stronach wyspy, z północno-zachodniej i południowo-wschodniej plaży. Pierwszym zadaniem miało być zajęcie lotniska, a następnie zajęcie góry Suribachi skąd Japończycy prowadzili zaciekły ostrzał artyleryjski plaż i wód przybrzeżnych. Po zaciętych walkach 20 lutego zdobyto lotnisko. Po pięciu dniach walki zdobyta została góra Suribachi, choć walki trwały jeszcze 34 dni. 21 lutego w efekcie ataku około 20 kamikaze Amerykanie utracili lotniskowiec eskortowy USS Bismarck Sea. Bez wsparcia artylerii Japończycy 27 lutego stracili połowę wyspy. Formalnie walki trwały do 26 marca, do niewoli dostało się tylko 1 083 Japończyków (wliczając jeńców schwytanych w kwietniu i maju, podczas operacji wymiatających[1]), a straty amerykańskie wyniosły ponad 6 800 zabitych.
Następstwa
Bardzo zacięte walki o wyspę wynikały z jej pośredniego położenia pomiędzy Marianami a Wyspami Japońskimi. Po zdobyciu Iwo Jimy startujące z Marianów bombowce B-29 miały osłonę samolotów myśliwskich – szczególnie P-51 oraz P-47. Lotnisko na Iwo Jimie, pomimo zbyt krótkiego pasa startowego dla ciężkich samolotów bombowych, uratowało życie wielu lotnikom, którzy szczęśliwie lądowali na postrzelonych maszynach podczas powrotu znad Wysp Japońskich. Tę ważną funkcję pełniło to lotnisko do końca działań wojennych na Pacyfiku. Pierwszy samolot wylądował tam jeszcze podczas trwania walk o wyspę.
W oparciu o zdjęcie Joego Rosenthala, przedstawiające zatknięcie amerykańskiego sztandaru na szczycie Suribachi przez grupę marines, w tym: Indianina Irę Hayesa oraz pięciu jego kolegów Franklina Sousleya, Johna Bradleya, Harlona Blocka, Michaela Stranka i Rene Gagnona, w 1954 rzeźbiarz Felix de Weldon stworzył pomnik Marine Corps War Memorial w Arlington w Wirginii.
Amerykańska okupacja Iwo Jimy trwała do 1968. Obecnie jest to baza Japońskich Morskich Sił Samoobrony, w zasadzie niedostępna dla cywilów.
Kultura masowa
Walkom zostały poświęcone:
- Film Piaski Iwo Jimy w reżyserii Allana Dwana z Johnem Wayne'em w roli głównej[2];
- Dwa filmy Clinta Eastwooda: Sztandar chwały (bitwa z punktu widzenia Amerykanów) oraz Listy z Iwo Jimy (z perspektywy Japończyków)[3][4];
- Serial telewizyjny Pacyfik (odcinek 8)[5];
- Szwedzki zespół Civil War nagrał utwór Iwo Jima traktujący o tej bitwie[6];
- Gra komputerowa Battlefield V (niektóre misje)[7]
Przypisy
- ↑ Whitman S. Bartley: Iwo Jima: Amphibious Epic, chapter IX The Final Phase (ang.). W: Marines in World War II Historical Monograph [on-line]. Historical Section, Division of Public Information Headquarters, U.S. Marine Corps, 1954. [dostęp 2011-06-10].
- ↑ Piaski Iwo Jimy. Filmweb. [dostęp 2020-12-11].
- ↑ Sztandar chwały. Filmweb. [dostęp 2020-12-11].
- ↑ Listy z Iwo Jimy. Filmweb. [dostęp 2020-12-11].
- ↑ Pacyfik. Filmweb. [dostęp 2020-12-11].
- ↑ CIVIL WAR, Back To Iwo Jima (ang.). YouTube. [dostęp 2020-12-11].
- ↑ Battlefield V (ang.). Gry-Online. [dostęp 2020-12-11].
Linki zewnętrzne
- Bartley, Lt. Col. Whitman S., USMC. Iwo Jima: Amphibious Epic, Marines in World War II Historical Monograph, Historical Section, Division of Public Information, United States Marine Corps, 1954. (ang.)
- Garand, George W. and Truman R. Strobridge. Iwo Jima w History of U.S. Marine Corps Operations in World War II Volume IV: Western Pacific Operations. (ang.)
Bibliografia
- Zbigniew Flisowski: Burza nad Pacyfikiem Tom 2. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989. ISBN 83-210-0412-1.
Media użyte na tej stronie
Variant version of a flag of Japan, used between January 27, 1870 and August 13, 1999 (aspect ratio 7:10).
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
"From the crest of Mount Suribachi, the Stars and Stripes wave in triumph over Iwo Jima after U.S. Marines had fought their way inch by inch up its steep lava-encrusted slopes., ca. 02/1945"
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of Pacific_Ocean.
- Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
- Area of interest:
- N: 60.0° N
- S: −80.0° N
- W: −260.0° E
- E: −70.0° E
- Projection center:
- NS: −10.0° N
- WE: −165.0° E
- GMT projection: -JA-165.0/-10.0/180/19.998266666666666c
- GMT region: -R-320.2519138145009/-12.459450078533589/-5.473602099069988/26.40516525873812r
- GMT region for grdcut: -R-325.0/-90.0/-5.0/74.0r
- Relief: SRTM30plus.
- Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.