Bitwa o Metz

Bitwa o Metz
II wojna światowa, front zachodni
Ilustracja
Oddziały amerykańskie wkraczają do Metzu
Czas

27 sierpnia13 grudnia 1944

Miejsce

Metz

Terytorium

Francja

Przyczyna

konieczność przełamania obrony niemieckiej w Lotaryngii

Wynik

zwycięstwo Amerykanów

Strony konfliktu
 III Rzesza Stany Zjednoczone
Dowódcy
Otto von Knobelsdorf
Heinrich Kittel
George Patton
Straty
3800 zabitych
7904 rannych
n/n
Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia49°07′13″N 6°10′40″E/49,120278 6,177778

Bitwa o Metz – trwająca blisko trzy miesiące batalia pomiędzy siłami armii amerykańskiej, a niemieckicm Wehrmachtem i Waffen-SS na froncie zachodnim II wojny światowej. Doszło do niej na przedpolach miasta Metz po przełamaniu obrony niemieckiej w Normandii. Atak oddziałów amerykańskiej 3 Armii napotkał zdecydowany opór wojsk niemieckich, co spowodowało ciężkie straty po obu stronach[1]. Silnie ufortyfikowane miasto zostało zajęte przez Amerykanów przed końcem listopada 1944 roku, a pozostałe wojska niemieckie skapitulowały.

Przygotowania

(c) Bundesarchiv, Bild 183-J28180 / CC-BY-SA 3.0
Żołnierz 462 Dywizji Grenadierów Ludowych, uzbrojony w granatnik przeciwpancerny Panzerschreck, obrońca jednego z Fortów Metzu jesienią 1944 r.

Metz był silnie ufortyfikowanym miastem, położonym w widłach rzek Mozela i Seille. Na fortyfikacje te składało się kilka fortów i punktów obserwacyjnych połączonych ze sobą systemem obwałowań i tuneli powstałych w większości w XIX wieku[2]. Należące do roku 1870 do Francji, następnie do Niemiec, a od roku 1918 ponownie do Francji, po upadku Francji w roku 1940 miasto zostało zaanektowane i włączone raz jeszcze w granice III Rzeszy. Dla ogromnej większości Niemców Metz był niemieckim miastem. W pierwszych latach wojny Wehrmacht nie przywiązywał większej wagi do jego obrony, w rezultacie większość ciężkiego uzbrojenia fortów została z nich zabrana i przeniesiona gdzie indziej[3].

Jednakże, gdy po przełamaniu niemieckiego oporu w Normandii siły Aliantów ruszyły w głąb terytoriów okupowanych, Metz stał się dla niemieckiego dowództwa ważnym ośrodkiem oporu, w nadziei powstrzymania alianckiego natarcia w kierunku na południowe Niemcy[3]. Pod koniec sierpnia 1944 roku wojska niemieckie w Lotaryngii zdołały przygotować linie obrony, co zmusiło 3 Armię generała Pattona do wstrzymania ofensywy. W rezultacie nastąpiła ponad 3-miesięczna przerwa w działaniach ofensywnych na froncie zachodnim. Forty i inne punkty oporu Metzu zostały silnie uzbrojone i zamaskowane tak dobrze, że ani rozpoznanie lotnicze, ani wywiad francuski nie potrafiły niektórych przedmiotów zidentyfikować, za co mieli wkrótce zapłacić amerykańscy żołnierze[4]. Zgodnie z osobistym rozkazem Hitlera z marca 1944 roku dowódcy miast-fortec mieli bronić się do ostatniego żołnierza, a otoczone forty mogły poddawać się wyłącznie za osobistą zgodą Führera. Gdy 3 Armia dotarła do Verdun i zagroziła terytorium Saary w Niemczech, Metz został również ogłoszony „twierdzą”[3]. W ten sposób dowództwo niemieckie chciało zyskać na czasie dla wzmocnienia obrony Linii Zygfryda. Rozkaz obrony otrzymała 1 Armia niemiecka dowodzona przez generała Otto von Knobelsdorffa. Wywiad aliancki oceniał, że wojska niemieckie w tym rejonie stanowią odpowiednik czterech i pół dywizji piechoty i wojsk pancernych[3].

Bitwa

Oficerowie „Festung Metz”, Generalmajor SS Anton Dunckern i pułkownik Constantine Meyer w niewoli. Obaj próbowali uciec, ale zostali ujęci. Płk. Meyer (na przednim siedzeniu dalszego jeepa, w okularach) przekonywał Amerykanów, że Dunckern (na pierwszym planie, tyłem) nie był jego przyjacielem i że on nienawidzi SS oraz Gestapo.

Pododdziały kawalerii pancernej amerykańskiego XX Korpusu, podczas działań rozpoznawczych w kierunku Mozeli, natknęły się 6 września 1944 roku na elementy 17 Dywizji Grenadierów Pancernych i natychmiast zostały wycofane. 18 września doszło do ponownego spotkania obu jednostek. Amerykanie nie spodziewali się już spotkać Niemców w tym miejscu i teraz musieli pospiesznie zwierać swe – rozproszone dotąd – siły[3]. Starcie to doprowadziło do kilku amerykańskich uderzeń na małą skalę.

Pierwszy atak przypuściła 5 Dywizja Piechoty, która próbowała uchwycić przyczółek na północ od Metzu. Atak został z łatwością odparty przez Niemców, podobnie jak następny, wprost na przedmieścia. Dopiero przy trzeciej próbie Amerykanom udało się zdobyć niewielki przyczółek na południe od Metzu[3].

Pod koniec września większość wojsk niemieckich, do tej pory skupionych na północ od Metzu, została przegrupowana na południe od miasta, z którego również wycofano część oddziałów. Wykorzystując osłabienie prawego skrzydła nieprzyjaciela, przystąpił do natarcia XII Korpus amerykański, ale został odparty przez obrońców. W ciągu następnych dwóch tygodni Amerykanie ograniczyli działania do ataków na małą skalę i patrolowania przedpola Metzu. Jednocześnie wojska XX Korpusu przechodziły intensywne szkolenie, wypróbowując różne metody zdobywania umocnień. Zważywszy na dotychczasowe niepowodzenia dowódca 3 Armii postanowił, zamiast atakować Metz frontalnie, obejść ugrupowanie przeciwnika i uderzyć od wschodu[3].

Atak został podjęty 8 listopada, a zastosowanie nowej taktyki doprowadziło do przełamania zewnętrznego pasa obrony. 14 listopada dowódcą 1 Armii niemieckiej został, w miejsce Knobelsdorfa, Generalleutnant Heinrich Kittel[5]. Do 17 listopada wojska amerykańskie zdołały izolować większość ufortyfikowanych punktów oporu i następnie przypuścić szturm na miasto. Pierwsze oddziały wkroczyły do Metzu 18 listopada, a w trzy dni później Kittel został ciężko ranny i wzięty do niewoli, gdy Amerykanie zajęli podziemny szpital wojskowy. Jednakże, mimo że miasto zostało opanowane a walki ustały 22 listopada[6], pozostałe odizolowane forty broniły się nadal[3][7]. Główne siły niemieckie zaczęły wycofywać się już 17 listopada, ścigane przez Amerykanów przez następne dwa dni[8].

Rezultaty

Bezpośrednie atakowanie obsadzonych przez Niemców fortów nie było możliwe wobec nakazu oszczędzania amunicji artyleryjskiej XX Korpusu, który miał w najbliższym czasie próbować forsować rzekę Saarę. Niemniej izolowane forty kapitulowały jeden po drugim, szczególnie po poddaniu się 26 listopada Fortu Verdun. Ostatni punkt zorganizowanego oporu, obsadzony przez grenadierów z 462 Dywizji Grenadierów Ludowych, Fort Jeanne d’Arc, dotrwał aż do 13 grudnia[9].

Rezultat bitwy był oczywisty: wojska niemieckie zostały pokonane, Metz oswobodzony. Jednakże wstrzymywanie wojsk alianckich przez trzy miesiące pozwoliło Niemcom wycofać się w porządku, zregenerować siły i przygotować Dolinę Saary do obrony[10], co spowodowało, że siły alianckie wkroczyły do Niemiec dopiero w lutym 1945 roku[11].

Przypisy

  1. Metz 1944: One More River. World War Two Books. [dostęp 2008-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 grudnia 2008)].
  2. H.M. Cole, s.26.
  3. a b c d e f g h Scott Pritchett: Metz 1944. Campaign Awards of the Wehrmacht. [dostęp 2008-12-01].
  4. H.M. Cole, s.123.
  5. H.M. Cole, s.430.
  6. General George Patton Interrogates a SS General, 1944. Eyewitness to History. [dostęp 2008-12-01].
  7. H.M. Cole, s.447.
  8. H.M. Cole, s.414.
  9. H.M. Cole, s.449.
  10. H.M. Cole, s..450-451.
  11. I. Matanle, s.326.

Bibliografia

  • Hugh M. Cole: United States Army in World War II: The European Theater of Operations: The Lorraine Campaign. Washington, D.C.: Center of Military History, 1993.
  • Ivor Matanle: World War II. New York: Military Press, 1989. ISBN 0-517-67605-2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

France relief location map.jpg
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting), Licencja: CC BY-SA 4.0
Blank physical map of metropolitan France for geo-location purpose.
Scale : 1:14 816 000 (accuracy : about 3,7 km) for the bathymetry. More maps of France, view → Commons Atlas of France.
Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
Battle of Metz001.jpg
Two German officers of the Metz garrizon captured by Americans when tried to escape.
Bundesarchiv Bild 183-J28180, Westfront, bei Metz, Grenadier mit Panzerschreck.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-J28180 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Westfront, bei Metz, Grenadier mit Panzerschreck

Prop.Kp WKBA. Potsdam, Film-Nr.: 457/6a, Bildberichter: Schürer, Ort: Machern b./Metz, Datum 27.10.44 Text: Kampf um Machern Ein Grenadier, der sich im Kampf um Machern auszeichnete, mit dem Panzerschreck.

Scherl Bilderdienst Nahkämpfer mit dem Panzerschreck. Ein deutscher Grenadier [Obergefreiter], der sich bei den Abwehr-kämpfen in Lothringen besonders auszeichnete. Verwundetenabzeichen, Infanteriesturmabzeichen und EK I sind die Zeugen zahlloser Kämpfe, die er erfolgreich bestand. PK-Aufnahme: Schürer

1011.44 [Herausgabedatum]