Bitwa o Wilno (1655)

Bitwa o Wilno
Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)
Czas

7-9 sierpnia 1655

Miejsce

Wilno

Terytorium

dzisiejsza Litwa

Wynik

wygrana Rosjan

Strony konfliktu
I RzeczpospolitaCarstwo Rosyjskie
Kozacy zaporoscy
Dowódcy
Janusz Radziwiłł
Wincenty Aleksander Gosiewski		car Aleksy I Romanow
Iwan Zołotarenko
Siły
4 000 - 5 000[1]
Położenie na mapie Wilna
Mapa konturowa Wilna, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
54°41′N 25°17′E/54,683333 25,283333

Bitwa o Wilno miała miejsce w dniach 7-9 sierpnia 1655 w pobliżu Wilna. Była to jedna z bitew w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1654–1667. Wojska litewskie pod dowództwem hetmanów Janusza Radziwiłła i Wincentego Korwina Gosiewskiego zostały pokonane przez wojska rosyjskie cara Aleksego, wspomagane przez Kozaków Iwana Zołotareńki. Po wygranej bitwie z regularnymi siłami litewskimi (7-8 sierpnia), wojska rosyjskie szybko złamały opór mieszkańców i 10 sierpnia car Aleksy tryumfalnie wjechał do Wilna.

Był to pierwszy raz, gdy obce wojska opanowały całe miasto, w tym zespół zamkowy. Na skutek pożarów, grabieży i rzezi mieszkańców (a także okolicznej ludności, która schroniła się w mieście), do której doszło na skutek rozpasania wojsk rosyjskich (głównie Kozaków), miasto zostało znacząco zniszczone; według szacunków zginęło ponad 20 tys. mieszkańców[2]. Rzeź mieszkańców trwała 3 dni, a miasto płonęło przez 17 dni. Zniszczeniu uległo wiele cennych budowli, nigdy już nieodbudowanych. Wilno przez długi czas nie odzyskało swojej dawnej świetności (według szacunków historyków, ok. 1650 Wilno miało 45 tys. mieszkańców, a 50 lat później - tylko 4 tys., dopiero ok. 1850 populacja Wilna przekroczyła 45 tys.[3]).

Podczaszy nowogródzki i pamiętnikarz Jan Cedrowski (1617-1688) tak pisał o okresie okupacji rosyjskiej: „Głód straszny tak nastąpił, że trwał aż do żniw 1657 r., tak że kotki wszystkie, psy zdechliny ludzie jadali, a na dodatek rżnęli ludzi i ciała ludzkie jedli i umarłym trupom ludzkim wyleżeć się w grobie nie dali”[4].

Miasto zostało odbite przez wojska Rzeczypospolitej pod dowództwem Michała Kazimierza Paca dopiero w sierpniu 1660 (zobacz: bitwa o Wilno (1660).

Przypisy

  1. ↑ Konrad Bobiatyński Od Smoleńska do Wilna. Wojna Rzeczypospolitej z Moskwą 1654- 1655, s. 211
  2. ↑ Norman Davies, God’s Playground: A History of Poland, Columbia University Press, 1982, ISBN 0-231-05351-7, s. 457.
  3. ↑ Tertius Chandler, 1987, Four Thousand Years of Urban Growth: An Historical Census. Lewiston, NY: Edwin Mellon Press.
  4. ↑ Przemysław Włodek, Wilno: przewodnik, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004, s. 22.

Bibliografia

  • Konrad Bobiatyński, Od Smoleńska do Wilna. Wojna Rzeczypospolitej z Moskwą 1654-1655 Zabrze 2004, Inforteditions, ISBN 83-89943-00-X
  • Henryk Wisner, Janusz Radziwiłł

Linki zewnętrzne

Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)

Media użyte na tej stronie

Vilniaus miesto zemelapis.png
Autor: Tocekas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vilniaus miesto žemėlapis.
Legenda miejsce bitwy.svg
Symbol miejsca bitwy do legendy mapy