Bitwa pod Ślipczycami

Bitwa pod Ślipczycami

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	26 kwietnia 1920
Miejsce	pod Ślipczycami[1][a]
Terytorium	Ukraińska Republika Ludowa
Przyczyna	wyprawa kijowska
Wynik	zwycięstwo Polaków
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Józef Tokarzewski
Siły
12 pułk ułanów 98 pułk kawalerii
brak współrzędnych

Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921^[3]

Bitwa pod Ślipczycami – walki polskiego 12 pułku ułanów z sowieckim 98 pułkiem kawalerii toczone w okresie operacji kijowskiej w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Sytuacja ogólna

25 kwietnia rozpoczęła się polska ofensywa na Ukrainie^[4][5]. Zgrupowane na froncie od Starej Uszycy nad Dniestrem po Prypeć trzy polskie armie uderzyły na wschód^[6]. Po stronie sowieckiej broniły się sowieckie 12 Armia Siergieja Mieżeninowa i 14 Armia Ijeronima Uborewicza, posiadające w swoim składzie siedem dywizji strzelców i jedną dywizję kawalerii^[7].

Polska 3 Armia marszałka Józefa Piłsudskiego wydzieliła ze swoich sił grupę operacyjną gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, która uderzając po obu stronach szosy Zwiahel - Żytomierz na froncie szerokości 60 km parła na Kijów^[6][8].

1 Dywizja Piechoty Legionów wyznaczona została do natarcia na Żytomierz. Jej zadaniem było wbicie klina w ugrupowanie operacyjne sowieckiej 12 Armii^[9]

Po obu skrzydłach 1 DPLeg. rozwinęła się 7 Dywizja Piechoty płk. Eugeniusza Pogorzelskiego. Znajdująca się na lewym skrzydle dywizji XIII Brygada Piechoty płk. Karola Schuberta miała w drugim dniu operacji dojść do linii kolejowej Korosteń – Żytomierz, a czwartego dnia zająć Radomyśl nad Teterewem. Prawoskrzydłowa XIV Brygada Piechoty miała maszerować drogami polnymi równolegle do szosy Zwiahel – Żytomierz. Grupę osłonową stanowiła 3 Brygada Jazdy gen. Jana Sawickiego^[9].

Walki pod Ślipczycami

Podczas polskiej ofensywy na Kijów 12 pułk ułanów płk. Józefa Tokarzewskiego wyszedł czasowo spod podporządkowania 3 Brygady Jazdy i ubezpieczał lewe skrzydło 7 Dywizji Piechoty maszerującej z rejonu Zwiahla na Żytomierz^[2][10]. Jego zadaniem było też utrzymywać łączność taktyczną z działającą na północy 4 Dywizją Piechoty maszerującą na Korosteń. Wieczorem 26 kwietnia ułani nawiązali kontakt ogniowy z nieprzyjacielem. 4 szwadron por. Juliana Zbroskiego stoczył potyczkę we wsi Fedorówka^[11].

Rozpoznanie donosiło, że w wiosce Biszew kwateruje sowiecki 98 pułk kawalerii, posiadający około sześciuset żołnierzy i osiem ciężkich karabinów maszynowych^[12][13]. Pułkownik Tokarzewski osobiście poprowadził 1. i 2 szwadron do Biszewa, ale czerwonoarmistów już tam nie zastał. Część odeszła na Ślipczyce, a część na Słobódkę. Mimo zapadającego zmroku, dowódca pułku skierował do natarcia na Ślipczyce oba będące przy nim szwadrony. 2 szwadron miał uderzyć wzdłuż drogi wprost na wioskę, a 1 szwadron obejść ją od północy. Pierwszy od strony Biszewa uderzył 2 szwadron. Po krótkiej walce zmiótł oddział ubezpieczający i zbliżył się do wsi. Gdy uwaga nieprzyjaciela zwrócona była na 2 szwadron, od północy uderzył 1 szwadron, rozpraszając stojącą tutaj część 98 pułku kawalerii. Od zupełnego pogromu uratowały przeciwnika zapadające ciemności^[12].

Bilans walk

Walki pod Ślipczycami zakończyły się zwycięstwem szwadronów 12 pułku ułanów. Na polu walki doliczono się około czterdziestu poległych i wielu rannych czerwonoarmistów. Polacy zdobyli pięć ckm-ów i część taborów 98 pułku kawalerii. Wzięto do niewoli kilkunastu jeńców^[12].

Za bohaterstwo i wzorowe dowodzenie podległymi pododdziałami w boju pod Ślipczycami dowódca 12 pułku ułanów płk Józef Tokarzewski odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari^[13].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Józef Turkiewicz: Zarys historji wojennej 12-go pułku ułanów podolskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Juliusz S. Tym: Operacja zaczepna Wojska Polskiego na Ukrainie (25 kwietnia – 11 maja 1920). Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Szczecinie, 2020.
• Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
• Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.