Bitwa pod Żabinką (VII 1920)

Bitwa pod Żabinką
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

30 lipca 1920

Miejsce

Żabinka

Terytorium

II Rzeczpospolita

Przyczyna

ofensywa Frontu Zachodniego

Wynik

zwycięstwo Polaków

Strony konfliktu
 Polska Rosyjska FSRR
Dowódcy
Władysław Koczorowski
Siły
63 pułk piechoty10 Dywizja Strzelców
brak współrzędnych
Położenie Frontu Północno-Wschodniego w dniu 30 lipca 1920 r.

Bitwa pod Żabinkąwalki polskiego 63 pułku piechoty kpt. Władysława Koczorowskiego z oddziałami sowieckiej 10 Dywizji Strzelców czasie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego podczas wojny polsko-bolszewickiej.

Położenie wojsk przed bitwą

W pierwszej dekadzie lipca przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego. Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej[1]. Sytuacja operacyjna, a szczególnie upadek Wilna i obejście pozycji polskich od północy, wymusiła dalszy odwrót wojsk polskich[2]. 1 Armia gen. Gustawa Zygadłowicza cofała się nad Niemen, a 4 Armia nad Szczarę, a Grupa Poleska na Kanał Ogińskiego i Pińsk[3][4].

Obrona wojsk polskich na linii Niemna i Szczary również nie spełniła oczekiwań. W walce z przeciwnikiem oddziały polskie poniosły duże straty i zbyt wcześnie zaczęły wycofanie na linię Bugu[5][6].

W końcu lipca Front Północno-Wschodni znajdował się w odwrocie na linię Bugu i Narwi[7]. Grupa gen. Władysława Junga została zepchnięta za Narew, a grupa gen. Daniela Konarzewskiego stała między Prużaną a Berezą Kartuską. Między obiema grupami podległymi 4 Armii wytworzyła się kilkudziesięciokilometrowa luka, w którą wtargnęły sowieckie 2 i 17 Dywizje Strzelców[8]. Po obu stronach linii kolejowej ŁuniniecBrześć cofała się Grupa Poleska gen. Władysława Sikorskiego. Odwrót wojsk gen. Sikorskiego nie był wymuszony działaniami przeciwnika, ale wydarzeniami na północnym odcinku frontu[9].

Plan polskiego Naczelnego Dowództwa zakładał, że 1. i 4 Armia oraz Grupa Poleska do 5 sierpnia będą bronić linii NarewOrlanka oraz LeśnaBrześć i w ten sposób umożliwią przygotowanie kontrofensywy z rejonu Brześcia na lewe skrzydło wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego. Rozstrzygającą operację na linii Bug, Ostrołęka, Omulew doradzał też gen. Maxime Weygand[10]. Warunkiem powodzenia było utrzymanie posiadającej wielkie znaczenie strategiczne Twierdzy Brzeskiej oraz pobicie 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego, co umożliwiłoby ściągnięcie nad Bug części sił polskich z Galicji[11].

Walki pod Żabinką

27 lipca Grupa Poleska otrzymała zadanie wycofania się w rejon Brześcia i utrzymania przedmościa na wschodnim brzegu Bugu. Przedmoście stanowić miało podstawę do przyszłych polskich działań ofensywnych[12]. Gen. Władysław Sikorski opóźnił odwrót o jeden dzień, osłaniając lewe skrzydło 3 Armii walczącej w Galicji[11]. 16 Dywizja Piechoty gen. Stanisława Skrzyńskiego maszerowała z Kobrynia na Żabinkę[13]. 63 pułk piechoty cofał się wzdłuż toru kolejowego na Żabinkę. Tor patrolowały pociągi pancerne „Poznańczyk" i „Danuta". 30 lipca idący w ariergardzie III batalion 63 pułk piechoty przed Żabinką wszedł w kontakt ogniowy z oddziałami sowieckiej 10 Dywizji Strzelców[14]. Batalion zajął stanowiska ogniowe za nasypem kolejowym i przyjął walkę. W tym czasie na tyły atakujących wojsk sowieckich uderzył II batalion, a chwilę później z pozycji obronnej także III batalion[15]. Jednocześnie z Bogusławic uderzyła kompania 66 pułku piechoty z zadaniem otwarcia drogi odwrotu pułku z kierunku Ogrodnik[16].

Bilans walk

Pod Żabinką bataliony 63 pułku piechoty odniosły spektakularne zwycięstwo. Atakowane z kilku stron oddziały sowieckiej 10 Dywizji Strzelców poniosły dotkliwą porażkę tracąc jeńców i 12 ckm. Odbito także z rąk sowieckich zdobyty przez nich poprzedniego dnia tabor 66 pułku piechoty[15].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Flag of Poland (1919–1927).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Położenie frontu płn wsch 30 lipca 1920.png
Szkic Nr 4: Położenie frontu płn. wsch. w dniu 30 lipca 1920 r. "Bitwa warszawska - Tom I. Bitwa nad Bugiem", Atlas map - Teka 1. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1935