Bitwa pod Aljubarrota

Bitwa pod Aljubarrota

najazd kastylijski na Portugalię
Czas	14 sierpnia 1385
Miejsce	Aljubarrota, ok. 100 km na północ od Lizbony
Terytorium	Portugalia
Przyczyna	pretensje króla Kastylii do tronu portugalskiego
Wynik	zwycięstwo Portugalii
Strony konfliktu
Kastylia, Francja Portugalia, Anglia
Dowódcy
Jan I Kastylijski Jan I Wielki Nuno Alvares Pereira
Siły
6500 piechoty 6 750 jazdy 5 000 kuszników 10 000 chłopów 4000 piechoty 1 700 jazdy 800 kuszników 700 łuczników 5 000 chłopów
Straty
10 000 2000
Położenie na mapie Portugalii miejsce bitwy
39°38′17″N 8°50′17″W/39,638056 -8,838056

Bitwa pod Aljubarrota – starcie zbrojne pomiędzy wojskami portugalskimi króla Jana I Wielkiego a armią Jana I Kastylijskiego, które miało miejsce 14 sierpnia 1385 r. w pobliżu miejscowości Aljubarrota w dawnej prowincji Estremadura w Portugalii.

Tło

Podłożem konfliktu były pretensje króla Kastylii do tronu portugalskiego po śmierci króla Portugalii Ferdynanda I. Następcą zmarłego monarchy został Jan I, wcześniej mistrz zakonu Avis. Na wieść o tym król Kastylii Jan I wtargnął na czele swoich wojsk do Portugalii i przez Coimbrę kierował się na Lizbonę. Wojska portugalskie dowodzone przez króla Jana I Wielkiego oraz konstabla królestwa i naczelnego wodza Nuno Alvaresa Pereirę, wyruszyły z Abrantes na spotkanie Kastylijczykom.

Siły przeciwników

Wojska kastylijskie liczyły 18 000 żołnierzy (6 500 piechoty, 6750 jazdy i 5000 kuszników) i ok. 10 000 zbrojnego pospólstwa, a portugalskie – ok. 7000 (4 000 piechoty, 1700 jazdy, 800 kuszników, 700 łuczników) i ok. 5000 zbrojnego pospólstwa. W oddziałach kastylijskich walczyli rycerze francuscy, a Portugalczyków wspierał oddział kuszników angielskich.

Przebieg bitwy

Starcie rozpoczęło się po południu i trwało kilka godzin. Kastylijczycy byli znużeni marszem i upałem, a ich dowództwo nieudolne, natomiast Portugalczycy mieli świetnego dowódcę, który wybrał do walki znakomitą pozycję na stoku płaskowyżu i osłonił ją przed atakiem jazdy palisadą oraz wilczymi dołami. Pewna siebie kastylijska straż przednia, składająca się z ciężkozbrojnych rycerzy francuskich, uderzyła na pozycję portugalską, wbijając się klinem w jej środek, ale po krótkiej walce została otoczona i zniszczona. Widząc to Jan Kastylijski wprowadził do walki swe główne siły, co spowodowało chwilowy kryzys u Portugalczyków, atakowanych ze wszystkich stron przez przeważającego liczebnie przeciwnika. W decydującym momencie bitwy król Portugalii ze swym strategicznym odwodem liczącym 700 rycerzy uderzył na główne siły wroga, podczas gdy Pereira zaatakował z obydwu flank, zamykając Kastylijczyków w okrążeniu. Oddziały portugalskich zwolenników króla Kastylii, pozostające na zewnątrz pierścienia okrążenia, usiłowały wywalczyć przejście dla sił głównych, lecz zostały odparte. Ostatecznie Kastylijczycy rzucili się do ucieczki ścigani przez Portugalczyków.

Konsekwencje

Klasztor w Batalha

Straty Kastylijczyków wyniosły ok. 10000, a Portugalczyków ok. 2000 zabitych i rannych. W podzięce za zwycięstwo, w pobliżu miejsca bitwy decyzją portugalskiego króla Jana I w roku 1388 rozpoczęto wznosić gotycki zespół klasztorny, wokół którego następnie powstało miasto Batalha (port. batalha = bitwa). Dalekosiężnym skutkiem tej bitwy była niepodległość Portugalii przez następne dwa wieki oraz jej nieskrępowana ekspansja w zakresie odkryć geograficznych i podbojów kolonialnych.

Linki zewnętrzne

• http://www.fundacao-aljubarrota.pt