Bitwa pod Amba Alagi (1941)
| II wojna światowa, kampania wschodnioafrykańska | |||
 Hinduscy żołnierze podczas bitwy | |||
| Czas | 4−19 maja 1941 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | góra Amba Alagi i okolice | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | ofensywa brytyjska przeciwko włoskim koloniom w Afryce Wschodniej | ||
| Wynik | zwycięstwo aliantów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Położenie na mapie Etiopii  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||
| 12°59′N 39°33′E/12,983333 39,550000 | |||
Bitwa pod Amba Alagi – bitwa II wojny światowej stoczona pomiędzy wojskami włoskimi a brytyjskimi i południowoafrykańskimi w paśmie górskim Amba Alagi w dniach od 4 do 19 maja 1941 roku, zakończona zwycięstwem aliantów.
Tło sytuacyjne
Po wydarzeniach I wojny włosko-abisyńskiej, Włosi powrócili do Abisynii w 1930 roku, reinterpretując ustalenia terytorialne traktatu granicznego z Somalią na swoją korzyść. Po serii utarczek militarnych i politycznych (m.in. słynny kryzys abisyński w Lidze Narodów), w maju 1936 roku, po II wojnie włosko-abisyńskiej, Włosi zajęli Addis Abebę, zmuszając cesarza Haile Selassie I do ucieczki z kraju, i stworzyli Włoską Afrykę Wschodnią (wł. Africa Orientale Italiana), obejmującą tereny Erytrei, Abisynii oraz południowej Somalii.
10 czerwca 1940 roku Włosi wypowiedzieli wojnę Wielkiej Brytanii i Francji, a w lipcu i sierpniu zajęli część terytorium Sudanu i odebrali Brytyjczykom Somali Brytyjskie. Brytyjska kontrofensywa rozpoczęła się już w październiku. W styczniu 1941 roku indyjsko-brytyjskie dywizje uderzyły na Erytreę z terytorium Sudanu, a po klęsce Włochów w krwawym starciu pod Keren w kwietniu 1941 roku, głównodowodzący − książę Amedeo d’Aosta − wycofał resztki swych wojsk w górskie bezdroża Amba Alagi w Abisynii.
W skalistych stokach górskich wyżłobiono sieć tuneli, które miały służyć obrońcom jako schrony bojowe, a jednocześnie być magazynami amunicji i żywności. Włoscy żołnierze uważali tę pozycję za praktycznie nie do zdobycia.
Bitwa
Pierwszy atak na podejścia do Amba Alagi przypuściły 4 maja nadciągające z północy wojska brytyjskie generała-porucznika Williama Platta[1], który zastosował kleszczowy manewr uderzając jednocześnie ze wschodu i z zachodu[2].
Walka, prowadzona w trudnym górskim terenie, była niezwykle trudna, ale 12 maja Brytyjczykom przyszła z pomocą 1 Brygada Południowoafrykańska dowodzona przez brygadiera Dana Pienaara (która 20 kwietnia zmusiła do kapitulacji włoski garnizon w Dessie, około 320 km na południe od Amba Alagi) i do 14 maja kompleks górski Algi został całkowicie otoczony. Ostateczny szturm planowano na dzień następny, ale przypadkiem pocisk artyleryjski trafił włoski zbiornik paliwa i strumień ropy wypełnił ostatni zbiornik wody pitnej, zmuszając obrońców do zaprzestania oporu[3].
16 maja włoskie dowództwo rozpoczęło negocjować zawieszenie broni i ostatecznie książę Aosty kapitulował wraz ze swym sztabem przed naczelnym dowódcą brytyjskim, Alanem Cunninghamem 19 maja 1941 roku[4]. Kapitulacja ta oznaczała koniec zorganizowanego oporu Włochów w Afryce Wschodniej, chociaż niektóre odcięte garnizony walczyły aż do listopada[4].
Pamięć
W 1953 roku nakręcono film La Pattuglia dell'Amba Alagi w reżyserii Flavio Calzavara, gloryfikujący włoskich obrońców[5].
Galeria
Włoskie pojazdy porzucone przy drodze do Amba Alagi.
Południowoafrykańska haubicoarmata 25-funtowa prowadzi ogień w stronę Amba Alagi.
Bateria 4,5-calowych armat z południowoafrykańskiej 4 Brygady Artylerii Polowej w akcji.
Książę Amedeo d’Aosta (drugi od lewej) rozmawia z gen. Mosleyem Mayne'em (pierwszy z lewej) o warunkach kapitulacji.
Przypisy
- ↑ Jaques 2007 ↓, s. 1796.
- ↑ Mackenzie 1951 ↓, s. 67.
- ↑ Mackenzie 1951 ↓, s. 67-70.
- ↑ a b Shinn, Ofcansky i Prouty 2004 ↓, s. 109.
- ↑ La Pattuglia dell'Amba Alagi. Filmweb. [dostęp 2020-08-14].
Bibliografia
- Compton Mackenzie: Eastern Epic. London: Chatto & Windus, 1951. (ang.).
- Tony Jaques: Dictionary of Battles and Sieges. Westport, Connecticut: Greenwood, 2007. (ang.).
- David Hamilton Shinn, Thomas P. Ofcansky, Chris Prouty: Historical Dictionary of Ethiopia. Lanham, MD: Scarecrow, 2004. (ang.).
Media użyte na tej stronie
.svg)
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
.svg)
Flag of South Africa, also known as the Oranje-Blanje-Blou, used from 31 maja 1928 until 27 kwietnia 1994
.svg){kind=icon}
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
.svg)
The flag of the Ethiopian Empire with the Lion of Judah in the center
Indian troops during the Second Battle of Amba Alagi
South African 25-pounder gun in Amba Alagi
Italian vehicles abandoned on the road to Amba Alagi
Surrender of the Duke of Aosta at Amba Alagi
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Ethiopia
A battery of South African 4.5-inch howitzers of 4th Field Brigade, S.A.A. comes into action at Amba Alagi.