Bitwa pod Bejrutem
| wojna włosko-turecka | |||
-es.svg) Uproszczony szkic bitwy | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik | zwycięstwo Włochów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Libanu  | |||
| 33°53′13″N 35°30′47″E/33,886944 35,513056 | |||
Bitwa pod Bejrutem – starcie między eskadrą włoską a turecką, stoczone 25 lutego 1912 roku, w trakcie wojny włosko-tureckiej, zakończone zniszczeniem eskadry tureckiej.
Akcja była wynikiem obaw włoskich o możliwość zaatakowania ich jednostek transportujących zaopatrzenie do Włoskiej Afryki Wschodniej. Kontradmirał Paolo Thaon di Revel, z krążownikami „Giuseppe Garibaldi” i „Francesco Ferruccio”, typu Garibaldi, został wysłany by zneutralizować to zagrożenie[1].
Każdy z włoskich okrętów miał 1 działo 254 mm, dwa – 203 mm, 14 – 152 mm i lżejszą artylerię oraz 4 wyrzutnie torpedowe. Były to też okręty stosunkowo szybkie (do 20 węzłów) i dobrze opancerzone (120 mm na pasie burtowym)[2]. Stacjonująca w Bejrucie eskadra osmańska składała się ze starego okrętu pancernego, „Avnillah”, rozwijającego 12 węzłów i uzbrojonego w 4 działa 150 mm i 3 – 76 mm[3], oraz nowego torpedowca „Ankara” (2 × 37 mm, 2 wyrzutnie torped 356 mm, 24 węzły)[4].
Włoska eskadra przybyła pod Bejrut o poranku 24 lutego. Turecki dowódca wysłał łódź z parlamentariuszami, która wróciła z żądaniem oddania obu okrętów w ręce włoskie oraz groźbą otwarcia ognia, jeśli odpowiedź nie zostanie otrzymana przed godziną 9. Nota dowódcy włoskiego dotarła do walego Bejrutu o 8.30 i był on skłonny ulec żądaniom, ale nie zdążył wysłać odpowiedzi, nim krążowniki włoskie wróciły i nie otrzymawszy odpowiedzi, otwarły ogień z dystansu ok. 6 km[5]. „Avnillah” odpowiedział bezskutecznym ogniem, który umilkł po około 20 minutach; 15 minut później na okręcie wybuchł silny pożar, a o 9.45 okręt spuścił banderę, a ocalała załoga ewakuowała się. „Giuseppe Garibaldi” zbliżył się na dystans 600 m i ostrzelał pancernik ogniem dział 76 mm, co nie wyrządziło większych szkód, odpalił więc torpedę, która jednak zeszła z kursu i eksplodowała między lichtugami, zatapiając 6 z nich. Druga okazała się celna i „Avnillah” zatonął na płytkiej wodzie ok. godz. 11, po czym okręty włoskie odpłynęły, by wrócić o 13.45 i zaatakować torpedowiec „Ankara”, który zatonął po trzyminutowym ostrzale przez krążownik „Francesco Ferruccio”[6].
Straty tureckie, poza obydwoma okrętami, wyniosły 3 oficerów i 55 marynarzy zabitych oraz 8 oficerów i 100 marynarzy rannych z załogi „Avnillah”; ponadto w Bejrucie zginęło 66 mieszkańców, a kilkuset zostało rannych od pocisków włoskich padających na miasto[6]. Inni autorzy mówią o 2 oficerach 49 marynarzach zabitych na pokładzie „Avnillah”, i 140 zabitych i ponad 200 rannych w mieście[7]. Spłonęły składy celne, uszkodzonych lub zniszczonych zostało wiele budynków, w tym kilka banków. W następstwie bitwy, władze otomańskie nakazały wszystkim obywatelom włoskim opuszczenie terenów wilajetów Bejrutu, Aleppo i Damaszku w ciągu dwóch tygodni; ten, w razie konieczności siłowo egzekwowany rozkaz, dotknął niemal 60 tysięcy Włochów[8].
„Avnillah”
„Garibaldi” ostrzeliwujący okręty tureckie
Plan starcia z 1913 roku
Przypisy
- ↑ Beehler 1913 ↓, s. 56.
- ↑ Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 351.
- ↑ Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 391.
- ↑ Conway’s All The World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985, s. 392. ISBN 0-85177-245-5. (ang.)
- ↑ Beehler 1913 ↓, s. 56–58.
- ↑ a b Beehler 1913 ↓, s. 58.
- ↑ Bernd Langensiepen, Ahmet Güleryüz: The Ottoman Steam Navy 1828–1923. London: Conway Maritime Press, 1995, s. 16. ISBN 978-0-85177-610-1. (ang.)
- ↑ Beehler 1913 ↓, s. 58–59.
Bibliografia
- William Beehler: The history of the Italian-Turkish War, September 29, 1911, to October 18, 1912. Annapolis: The Advertiser Republican, 1913, s. 58. OCLC 63576798. (ang.)
- Roger Chesneau, Eugène Kolesnik: Conway’s All the World’s Fighting Ships, 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 0-85177-133-5.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
.svg){kind=icon}
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
Autor: Vivepat and NordNordWest, Licencja: GFDL 1.2
Location map of Lebanon
This illustration of the Italian cruiser Giuseppe Garibaldi appeared after page 28 in the 1902 edition of Brassey's Naval Annual.
Sketch of warship positions at the battle of beirut
.svg)
The Ottoman flag of 1844–1922. Late Ottoman flag which was made based on the historical documents listed in the Source section. Note that a five-pointed star was rarely used in the star-and-crescent symbol before the 19th century.
Bombardement of turkish vessels at beirut
The Ottoman ironclad Avnillah. At Constantinople, photo received by ONI in April 1894.