Bitwa pod Biskupcami

Bitwa pod Biskupcami

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	16 lipca 1920
Miejsce	Biskupce[a]
Terytorium	Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich
Przyczyna	ofensywa Frontu Zachodniego
Wynik	zwycięstwo Sowietów
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Bronisław Adamowicz
Siły
1 DL-B Miński ps 56 Dywizja Strzelców
brak współrzędnych

Adam Przybylski
Wojna Polska 1918―1921^[1]

Bitwa pod Biskupcami – walki polskiego Mińskiego pułku strzelców ppłk. Bronisława Adamowicza z oddziałami sowieckiej 56 Dywizji Strzelców w czasie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Położenie wojsk przed bitwą

W pierwszej dekadzie lipca przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego^[2]. Naczelne Dowództwo nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej^[3].

Sytuacja operacyjna, a szczególnie upadek Wilna i obejście pozycji polskich od północy, wymusiła jednak dalszy odwrót^[4]. 1 Armia gen. Gustawa Zygadłowicza cofała się nad Niemen, 4 Armia nad Szczarę, a Grupa Poleska na Kanał Ogińskiego i Pińsk^[5][6]

Dzień 14 lipca rozstrzygnął los polskiej obrony na pozycji okopów poniemieckich. Wobec sytuacji, jaka wytworzyła się na lewem skrzydle 1 Armii, jej dowództwo nakazało odwrót na nową linię obrony mającą na celu osłonę Lidy^[7].

Działania wojsk

14 lipca, będąca w strukturach 1 Armii, 1 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Jana Rządkowskiego otrzymała rozkaz opuszczenia linii okopów niemieckich z czasów I wojny światowej i o świcie 16 lipca obsadziła odcinek frontu na północ od Niemna, od Honczar po Kierwy^[8]. Miński pułk strzelców zajął odcinek od Kierw do Dunaju^[9].

Nacierające z dużym impetem sowieckie 21. i 56 Dywizja Strzelców po kilkugodzinnej walce przełamały jej obronę w rejonie Kierwy – Dunaj. Dywizja cofała się dalej, z zamiarem obrony na linii Gawii^[8].

Podczas walk toczonych w trudnym, zalesionym terenie, Miński pułk strzelców odłączył się od dywizji i wycofał się do Wielkich Kniazikowic. Tutaj napotkał oddziały 11 Dywizji Piechoty gen. Stanisława Nałęcza-Małachowskiego i do końca dnia walczył w jej szeregach^[10].

17 lipca Miński pułk strzelców wymaszerował z Wielkich Kniazikowic do Biskupic, aby dołączyć do macierzystej 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. W tym czasie sowiecka 56 Dywizja Strzelców przełamała obronę 1 DL-B nad Gawią, a nieświadom tego Miński ps trafił na główne siły 56 Dywizji Strzelców. Zaatakowany przez Sowietów, został zepchnięty na bagna w widłach Gawii i Niemna. Dowódca pułku ppłk Adamowicz skierował swoje pododdziały na północny wschód, gdzie pierścień okrążenia był najsłabszy, rozerwał go i dołączył do ariergard 17 Dywizji Piechoty wycofujących się wzdłuż linii kolejowej na Lidę^[11].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Stanisław Mieczkowski: Zarys historji wojennej 86-go mińskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Józef Piłsudski, Michaił Tuchaczewski: „Rok 1920”. „Pochód za Wisłę”. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1989. ISBN 83-218-0777-1.
• Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
• Stanisław Szeptycki: Front Litewsko-Białoruski; 10 marca 1919 – 30 lipca 1920. Warszawa: Wydawnictwo 2 Kolory. Sp.z o.o; Fundacja Patriotyczna Serenissima, 2016. ISBN 978-83-64649-19-6.
• Bolesław Waligóra: Dzieje 85-go pułku Strzelców Wileńskich. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1928.
• Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.