Bitwa pod Bydgoszczą

Bitwa pod Bydgoszczą

Insurekcja kościuszkowska
Bitwa o Most Gdański w Bydgoszczy
Czas	2 października 1794
Miejsce	Bydgoszcz
Terytorium	Wielkopolska
Przyczyna	wysłanie Székely'ego z misją pacyfikacyjną
Wynik	wygrana Polaków
Strony konfliktu
Prusy I Rzeczpospolita
Dowódcy
Johann Friedrich Székely Jan Henryk Dąbrowski
Siły
ok. 1000 ludzi i załoga miasta[1] ok. 7000 ludzi[2]
Straty
100 zabitych, 50 rannych i 400 jeńców 25 zabitych i 30 rannych
Położenie na mapie Polski w 1794 r. miejsce bitwy
53°07′30″N 18°00′40″E/53,125000 18,011111

Bitwa pod Bydgoszczą – bitwa stoczona 2 października 1794 roku podczas Insurekcji kościuszkowskiej.

W czasie swojej wyprawy do Wielkopolski Dąbrowski skoncentrował w Gnieźnie prowadzoną przez siebie dywizję i powstańców wielkopolskich (razem 7000 żołnierzy, w większości młodych i niedoświadczonych). Chcąc zachować łączność z zapleczem postanowił zniszczyć pruski oddział pacyfikacyjny pułkownika Johanna Friedricha Székelyego (batalion fizylierów i 3 szwadrony huzarów), który stał w Inowrocławiu i zagrażał łączności wojsk polskich w Wielkopolsce z Warszawą.

W nocy z 29 na 30 września Dąbrowski dotarł do Łabiszyna, gdzie o północy zaatakował go Székely. Atak został odparty i Prusacy wycofali się do Bydgoszczy.

Rymkiewicz, który wysłany został za wycofującym się nieprzyjacielem zaatakował tylną straż pruską i opanował górujące nad Bydgoszczą wzgórza, leżące na południe od miasta. Prusacy stanęli na lewym brzegu Brdy za miastem, jedynie baon z regimentu Pircha i kompania fizylierów zajęły pozycje w samej Bydgoszczy. Dąbrowski z głównymi siłami dotarł pod Bydgoszcz nocą z 1 na 2 października. Następnie podzielił na dwie części 7 BKN i wysłał w celu pilnowania przepraw przez Brdę i Kanał Bydgoski po obu stronach miasta. Do ataku na miasto ruszyły cztery bataliony polskiej piechoty i wdarły się do Bydgoszczy. Gdy Székely ruszył na pomoc załodze miasta i szedł na czele kolumny przechodzącej przez most na Brdzie, został śmiertelnie raniony przez pocisk armatni.

Dowodzone przez niego wojska wycofały się w kierunku Świecia, a polska kawaleria ścigała cofających się w pośpiechu Prusaków do Fordonu. W bitwie Prusacy stracili 100 zabitych, 50 rannych i 413 jeńców (2 pułkowników, 1 majora, 18 niższych oficerów, 20 podoficerów, 372 żołnierzy), natomiast Polacy – 25 zabitych i 30 rannych.

W zdobytej Bydgoszczy Polacy zdobyli znaczne ilości broni, żywności i mundurów, zgromadzonych w tutejszych magazynach przez Prusaków.

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Grabski, Jan Wimmer i inni, Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Warszawa 1966.
• Marian Kukiel: Zarys historii wojskowości w Polsce. London: Puls, 1993. ISBN 0-907587-99-2.
• Andrzej Zahorski, Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej. Polska sztuka wojenna w okresie powstania kościuszkowskiego, Zeszyt dziesiąty, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1960.
• Bolesław Twardowski: Wojsko Polskie Kościuszki w roku 1794. Poznań: Księgarnia Katolicka, 1894.
• Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I