Bitwa pod Caudium
| II wojna samnicka | |||
 Fresk przedstawiający bitwę | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik | zwycięstwo Samnitów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Kampanii  | |||
Położenie na mapie Włoch  | |||
 41°09′00,00″N 14°31′59,88″E/41,150000 14,533300 | |||
Bitwa pod Caudium (także Bitwa w Wąwozie Kaudyńskim) – starcie zbrojne, które miało miejsce w roku 321 p.n.e. podczas drugiej wojny samnickiej (326–304 p.n.e.), między wojskami rzymskimi pod wodzą konsulów Spuriusza Postumiusza Albinusa i Tytusa Weturiusza Kalwinusa a wojskami Samnitów dowodzonymi przez Gajusza Pontiusza.
Rzymianie, zamknięci przez przeciwnika w Wąwozie Kaudyńskim, aby uniknąć całkowitej zagłady musieli skapitulować. Zmuszeni zostali do wydania broni, koni i taborów oraz 600 zakładników jako gwarancję zawartego pokoju. Dodatkowo co uważane było za wielką hańbę, musieli przejść pod jarzmem i przez szpalery wrogów ubrani tylko w jedną sztukę odzieży. Rzymski historyk Tytus Liwiusz tak opisał to w swoich Dziejach Rzymu od założenia miasta (księga IX, 56):
Jeden spoglądał na drugiego, oglądali broń, którą mieli wnet oddać, patrzyli na ręce mające wkrótce pozostać bez broni i na siebie zdanych na łaskę nieprzyjaciela. Stawały im przed oczyma i jarzmo wrogie, i drwiny zwycięzcy, i twarze szydercze, i droga, którą pójdą bezbronni wśród uzbrojonych, a potem opłakany przemarsz zhańbionego wojska przez miasta sprzymierzone, powrót do ojczyzny i rodzin, dokąd nieraz ich przodkowie wkraczali w triumfie. Oni sami tylko wrócą bez ran, bez mieczów, zwyciężeni bez bitwy; im tylko nie wolno było dobyć miecza, nie wolno było zmierzyć się z nieprzyjacielem; daremna była ich odwaga [...]. Pierwsi konsulowie prawie półnadzy poszli pod jarzmo, następnie według stopnia wojskowego po kolei poddani zostali tej hańbie, a w końcu poszczególne legiony. Dookoła stali uzbrojeni wrogowie, szydząc i wyśmiewając się z nich, a często grożąc im mieczem; kilku nawet zraniono i zabito, gdy zbyt widoczne w ich twarzy oburzenie na niegodne obejście obraziło zwycięzców.
W tej sytuacji senat rzymski zawarł niekorzystny dla siebie pokój z Samnitami, który zakończył pierwszy etap tego konfliktu, dając stronom przerwę w działaniach wojennych do 316 p.n.e.[1]
Przypisy
- ↑ Appian z Aleksandrii: Historia rzymska, księga 3, 4.
Literatura
- Arthur Gilman: The Story of Rome from the Earliest Times to the End of the Republic, New York – London, 1885, s. 114.
- Małgorzata Członkowska-Naumiuk. Furculae Caudinae - wąwóz hańby. „Mówią Wieki”. 5/2011 (616), s. 37-41. Bellona SA. ISSN 12304018. (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Tschubby, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Campania region (Italy)
Sign of place of battle to use in map's legend made of two crossed gladii
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting) and NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Blank physical map of Italy including the 08-2009 modification of the boundary between Emilia-Romagna and Marche regions, for geo-location purpose.