Bitwa pod Cuddalore (1758)

Bitwa pod Cuddalore
— Wojna siedmioletnia —
Czas	29 kwietnia 1758
Miejsce	Cuddalore
Terytorium	Indie
Wynik	Bez rozstrzygnięcia
Strony konfliktu
Wielka Brytania Francja
Dowódcy
George Pocock Anne Antoine d'Aché
Siły
7 okrętów 8 okrętów
Straty
29 zabitych, 89 rannych 1 okręt, 162 zabitych i 360 rannych
Położenie na mapie Indii miejsce bitwy
11°45′N 79°45′E/11,750000 79,750000

Bitwa pod Cuddalore miała miejsce 29 kwietnia 1758^[a] w trakcie III wojny w Karnatace, będącej częścią wojny siedmioletniej.

Podłoże

Kolonie były jednym z „tradycyjnych” pól walk francusko-brytyjskich, nie inaczej było w czasie wojny siedmioletniej. W Indiach obie strony sprzymierzały się z lokalnymi przywódcami i używały flot do wsparcia działań lądowych^[1]. Wielka Brytania wysłała wiceadmirała George'a Pococka, który 24 marca połączył siły z kmdr. Charlesem Stevensem; Francuzi przysłali kmdr. Anne'a Antoine'a de Ache, który dołączył do swej eskadry okręty M. Bouvet. Francuzi wyruszyli z Mauritiusu 27 stycznia, ale z powodu niesprzyjających wiatrów dopiero 28 kwietnia zakotwiczyli przy Fort St. David, gdzie zaskoczyli dwie niewielkie jednostki angielskie, 24-działowe HMS „Bridgewater” i „Triton”, które zostały spalone przez ich dowódców, by nie wpadły w ręce nieprzyjaciela. Następnie dwa okręty francuskie „Comte de Provence” (74 działa) i „Diligente” (24) zostały wysłane z misją dostarczenia nowego gubernatora Francuskich Indii Zachodnich, Thomasa de Lally-Tollendal, do Pondicherry^[2].

Przebieg bitwy

Rankiem 29 kwietnia nadpłynęła eskadra Pococka (7 okrętów liniowych)^[2]; Francuzi, mając 8 okrętów zdolnych do walki w linii („Vengeur” był liniowcem, a pozostałe jednostki były silnie uzbrojonymi eastindiamenami Francuskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, obciążonymi dodatkowo desantem^[3]) wyszli w morze i wyczekiwali przeciwnika na północny wschód od portu^[2]. Do starcia doszło wczesnym popołudniem, gdy Brytyjczycy dogonili wrogą eskadrę i Pocock dał komendę do ataku. W linię brytyjską wkradło się jednak zamieszanie: trzy czołowe okręty musiały przez dłuższy czas walczyć z całą linią francuską, bo „Cumberland” i „Tiger” nie mogły zająć swoich pozycji, a „Weymouth” i „Newcastle” najpierw źle zrozumiały rozkazy, a potem ignorowały polecenia podejścia bliżej do nieprzyjaciela^[2]. Kłopoty mieli też Francuzi: fregata „Sylphide”, która była za słaba, by walczyć w linii, została szybko obezwładniona, liniowiec „Condé” odniósł uszkodzenia steru, a drugi – „Duc de Bourgogne” – ustawił się za linią francuską, prowadząc ogień z dalekiego dystansu^[2].

W centrum szyku bitwa była bardzo zacięta. Na dwóch jednostkach francuskich („Bien-Aimé” i „Zodiaque”) nastąpiły wybuchy amunicji, a brytyjski „Tiger” też odniósł poważne uszkodzenia. D'Aché sygnalizował, by dołączyły do niego uprzednio odesłane liniowiec i fregata, ale de Lally przetrzymał je w Pondicherry i dopiero pod wieczór zaczęły się one zbliżać do pola walki. Około 18.00 francuski dowódca nakazał zwrot i dzięki powolności reakcji brytyjskiej ariergardy oderwał się od przeciwnika i skierował do Pondicherry^[2].

Brytyjczycy stracili 29 zabitych i 89 rannych, Francuzi odpowiednio 162 i 360, co spowodowane było ogniem artyleryjskim, kierowanym zgodnie z brytyjską taktyką w kadłuby francuskich okrętów, które wyładowane były żołnierzami desantu (Francuzi, jak zawsze, celowali w takielunek). W nocy po bitwie, uszkodzony „Bien-Aimé” zerwał się z kotwicy i rozbił o brzeg^[2]. Ponieważ jednak Brytyjczycy odpłynęli do Madrasu, Francuzi mogli wysadzić posiłki na ląd, dzięki czemu opanowali Fort St. David^[1][3]

Skład flot w bitwie pod Cuddalore

Uwagi

Przypisy