Bitwa pod Göllheim

Bitwa pod Göllheim

Konflikt o koronę niemiecką
Śmierć Adolfa von Nassau podczas bitwy
Czas	2 lipca 1298
Miejsce	Göllheim, Palatynat
Terytorium	Niemcy
Przyczyna	Spór między Adolfem z Nassau a Albrechtem Habsburgiem o koronę niemiecką
Wynik	zwycięstwo wojsk habsburskich
Strony konfliktu
Habsburgowie Austria Królestwo Czech Palatynat Frankonia Dolna Bawaria Alzacja St. Gallen Wormacja Nassau
Dowódcy
Albrecht I Habsburg Adolf von Nassau†
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane nieznane
Położenie na mapie Niemiec miejsce bitwy
49°35′33″N 8°02′39″E/49,592500 8,044167

Krzyż królewski w Göllheim

Bitwa pod Göllheim – starcie zbrojne, które miało miejsce 2 lipca 1298 r.^[1] w palatynackiej gminie Göllheim pomiędzy wojskami księcia Albrechta I Habsburga a oddziałami króla Niemiec Adolfa von Nassau.

Wprowadzenie

W obliczu wzrostu potęgi Habsburgów po przejęciu przez nich w 1278 władzy nad Austrią, w maju 1292 elektorzy postanowili przyznać władzę królewską Adolfowi hrabiemu Nassau. Jego próby prowadzenia własnej polityki dynastycznej (zakup Turyngii i Miśni od Albrechta Wyrodnego w 1293 r.) spowodowały jednak niezadowolenie elektorów, którzy 24 czerwca 1298^[2] wybrali nowym władcą Albrechta Austriackiego^[3], który od samego początku nie uznawał królewskiej godności Adolfa^[4].

Po elekcji Albrecht, chcąc uzyskać uznanie w Alzacji, obległ Alzey, jednakże większość tamtejszych miast pozostała wierna Adolfowi, utrudniając kampanię Habsburga. W tej sytuacji postanowił on skierować się przez Strasburg i Wormację, a następnie wzdłuż Renu ku południowi. Tymczasem król Adolf, przebywający w warownym obozie w Kenzingen na czele kontyngentów z Palatynatu, Frankonii, Dolnej Bawarii i Alzacji, postanowił zaatakować wycofującego się wroga.

Bitwa

Do starcia doszło w rejonie Hasenbühl, na południowy zachód od Göllheim w północnym Palatynacie, pomiędzy Kaiserslautern i Wormacją, w pobliżu masywu Donnersberg. Armia królewska nie zdążyła się skupić w całości i ustępowała liczebnością przeciwnikowi. W bitwie większymi zdolnościami dowódczymi wykazał się Albrecht, który po raz pierwszy użył w bitwie ciężkiej jazdy pancernej, a ponadto zaplanował i przeprowadził trzema częściami swojej armii manewr, w wyniku którego atakująca w centrum pola walki armia królewska znalazła się w okrążeniu. Taki przebieg starcia spowodował zamieszanie i panikę w szeregach królewskich, które spotęgowały strzały wspierających Albrechta Węgrów i Kumanów. Powstałe zamieszanie w szeregach armii osobiście próbował opanować sam król, który znalazł się w pierwszych szeregach walczących, próbując przebić się przez centrum wojsk austriackich. Pomimo utraty konia i hełmu w dalszym ciągu próbował zaatakować bezpośrednio stanowisko Albrechta, jednakże ostatecznie padł pod licznymi ciosami wroga. W tej sytuacji pokonana armia Adolfa pod dowództwem palatyna Rudolfa i księcia Ottona bawarskiego skierowała się przez Ren w kierunku Heidelbergu^[5].

Następstwa

Wynik bitwy uznano jako wyrok boski. 27 lipca 1298 we Frankfurcie Albrecht po raz drugi ogłoszony został królem, a jego koronacja odbyła się 24 sierpnia w Akwizgranie.

W miejscu bitwy wdowa pod Adolfie Imagina postawiła wczesnogotycki krzyż z piaskowca, który przetrwał do dziś i uznawany jest za najstarszy krzyż przydrożny w Palatynacie^[6].

Przypisy