Bitwa pod Gammelsdorf

Bitwa pod Gammelsdorf
— Walki wewnętrzne w Niemczech —
Pomnik upamiętniający bitwę
Czas	9 listopada 1313
Miejsce	Gammelsdorf, Górna Bawaria
Terytorium	Niemcy
Wynik	Zwycięstwo Wittelsbachów
Strony konfliktu
Habsburgowie, rycerstwo austriackie, rycerstwo i szlachta z Dolnej Bawarii Wittelsbachowie, rycerstwo i szlachta z Górnej Bawarii, mieszczanie z Dolnej Bawarii
Dowódcy
Fryderyk III Piękny Ludwik IV Bawarski
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane nieznane
Położenie na mapie Niemiec miejsce bitwy
48,5501°N 11,9451°E/48,550100 11,945100

Bitwa pod Gammelsdorf miała miejsce dnia 9 listopada 1313 r. w Górnej Bawarii. Starły się w niej wojska Wittelsbachów pod wodzą księcia Ludwika IV oraz sił Habsburgów Fryderyka III Pięknego.

Po śmierci książąt z dynastii Wittelsbachów Stefana I i Ottona III, w Bawarii doszło do sporów dynastycznych. Roszczenia do władzy wysunął Ludwik IV Bawarski, który zajął najważniejsze miasta bawarskie Landshut i Straubing. Ludwik nie uznawał przy tym prawa synów obu książąt do dziedziczenia tronu. Wdowy po zmarłych władcach oraz szlachta z Dolnej Bawarii nie zaakceptowali takiego stanu rzeczy, zwracając się o pomoc do Fryderyka Pięknego Habsburga. Jesienią 1313 r. konflikt pomiędzy Habsburgami a Wittelsbachami z Górnej Bawarii przybrał na sile a jego wynikiem była bitwa pod Gammelsdorf.

Armia austriacka wyruszyła z kierunku wschodniego, obierając kurs na Górną Bawarię. W skład tych sił wchodziła w większości szlachta z Dolnej Bawarii, popierająca Habsburgów. Na jej czele stanął Albrecht z hrabstwa Hals. Wojska Ludwika składały się natomiast ze szlachty z Górnej Bawarii ale także mieszczan z Dolnej Bawarii.

Bitwa miała miejsce dnia 9 listopada 1313 r. w pobliżu Gammelsdorf. W jej wyniku armia Fryderyka III i rycerstwo z Dolnej Bawarii zostało rozbiite przez oddziały Ludwika IV. Zwycięstwo to umocniło panowanie Ludwika w Dolnej i Górnej Bawarii.

Bitwa pod Gammelsdorf zapoczątkowała całą serię zatargów o władzę pomiędzy dynastią Wittelsbachów a Habsburgami na terenie Niemiec. Dla upamiętnienia zwycięstwa Ludwika Bawarskiego, w roku 1842 w Gammelsdorf wzniesiono pomnik w formie gotyckiej fiali. W witrażach postawionego w latach 1880-1881 kościoła parafialnego St. Vitus w Gammelsdorf przedstawiono sceny z bitwy pod Gammelsdorf oraz herby bawarskich miast, których siły zaangażowano w walce.

Literatura:

• Wilhelm Hofmann: Gammelsdorf 1313. Eine kriegsgeschichtliche Studie, in: Verhandlungen des Historischen Vereins für Niederbayern 73 (1940), S. 67-84.
• Malte Prietzel: Kriegführung im Mittelalter. Handlungen, Erinnerungen, Bedeutungen, Paderborn 2006.
• Sigmund von Riezler: Geschichte Baierns, 2. Band, Gotha 1880, S. 298-301.
• Max Spindler/Andreas Kraus: Der Aufstieg Herzog Ludwigs IV., in: Max Spindler/Andreas Kraus (Hrsg.): Handbuch der bayerischen Geschichte. 2. Band: Das alte Bayern. Der Territorialstaat vom Ausgang des 12. Jahrhunderts bis zum Ausgang des 18. Jahrhunderts, München 2. Auflage 1988.
• Heinz Thomas: Ludwig der Bayer (1282-1347). Kaiser und Ketzer, Regensburg 1993.
• Schlagwortsuche im Online-Katalog des Bibliotheksverbundes Bayern