Bitwa pod Iłżą (1864)

Bitwa pod Iłżą

powstanie styczniowe
Czas	17 stycznia 1864
Miejsce	okolice Iłży
Terytorium	Królestwo Kongresowe
Wynik	zwycięstwo polskich powstańców
Strony konfliktu
powstańcy styczniowi Imperium Rosyjskie
Dowódcy
Karol Kalita Suchonin
Siły
830 400 później 950
Straty
5 zabitych i 14 rannych znacznie większe
Położenie na mapie Guberni Królestwa Polskiego (1904) miejsce bitwy
51°09′44″N 21°14′13″E/51,162222 21,236944

Bitwa pod Iłżą − bitwa stoczona 17 stycznia 1864 roku podczas powstania styczniowego.

W kierunku stojącego w okolicach Iłży 3 Pułku Stopnickiego ppłk Karola Kality-Rębajły, liczącego dwa bataliony po trzy kompanie strzelców, maszerowała rosyjska kolumna pułkownika Suchonina (2 roty piechoty i kozacy). Suchonin pod osłoną lasu wyszedł na boczną drogę i niespodziewanie zaatakował z boku trzy polskie kompanie stojące we wsi Lubienia.

Zaatakowanym kompaniom (1 i 2) stanowiącym 1 batalion pod dowództwem majora Jagielskiego przybyły na pomoc dwie kompanie (5 i 6) stanowiące 2 batalion pod dowództwem kapitana Postawki, maszerujący w tyle i zaatakowały Rosjan ze lewego skrzydła, powstrzymując ich natarcie. Zaś 3 kompania pod dowództwem kpt Bezdziedy osłaniała pułk z prawego skrzydła. Wkrótce na tyłach wojsk rosyjskich pojawiła się ostatnia z kompanii (4) pod bezpośrednim dowództwem mjr Kality, która maszerowała boczną drogą i ku zaskoczeniu Rosjan wyszła na szosę. Suchonin, pomimo oporu, został zepchnięty frontalnym natarciem pięciu kompanii, a zagrożony z tyłu przez szóstą, wycofał się do Iłży i bronił się w budynkach miasta. Dalszą walkę przerwały zapadające ciemności. W tej sytuacji Kalita przerwał walkę i ruszył na Prędocin.

W bitwie Polacy stracili 5 zabitych i 14 rannych. Straty rosyjskie były znacznie większe.

Walki pod Iłżą zostały upamiętnione po 1990 r. na jednej z tablic na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem "IŁŻA 17 I 1864"

Bibliografia

• Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I
• Zw wspomnień krwawych walk Płk. Rębajło-Kality, Lwów 1913.
• Ze wspomnień [Płk.] Karola Kality. Młodość, służba, kampania węgierska, Warszawa 1912.