Bitwa pod Jabłonówką

Bitwa pod Jabłonówką
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

6 września 1920

Miejsce

pod Jabłonówką

Terytorium

II Rzeczpospolita

Przyczyna

polska ofensywa jesienna

Wynik

zwycięstwo Polaków

Strony konfliktu
 Polska Rosyjska FSRR
Dowódcy
Henryk Weiss
Siły
40 pułk piechoty
III/39 pułku piechoty
133 BS
Straty
kilkudziesięciu zabitych
brak współrzędnych

Bitwa pod Jabłonówkąwypad oddziałów polskiej 5 Dywizji Piechoty z oddziałami 133 Brygady Strzelców w czasie walk o przedmościa Buska w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Sytuacja ogólna

Realizując w drugiej połowie sierpnia 1920 operację warszawską, wojska polskie powstrzymały armie Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[1]. 1 Armia gen. Franciszka Latinika zatrzymała sowieckie natarcie na przedmościu warszawskim[2][3], 5 Armia gen. Władysława Sikorskiego podjęła działania ofensywne nad Wkrą[4], a ostateczny cios sowieckim armiom zadał marszałek Józef Piłsudski, wyprowadzając uderzenie znad Wieprza[5]. Zmieniło to radykalnie losy wojny. Od tego momentu Wojsko Polskie było w permanentnej ofensywie[6].

Po wielkiej bitwie nad Wisłą północny odcinek frontu polsko-sowieckiego zatrzymał się na zachód od linii NiemenSzczara. Na froncie panował względny spokój, a obie strony reorganizowały swoje oddziały. Wojska Frontu Zachodniego odtworzyły ciągłą linię frontu już 27 sierpnia. Obsadziły one rubież Dąbrówka – OdelskKrynkiGrodno – Grodek – Kamieniec Litewski[7]. Stąd Tuchaczewski zamierzał w przeprowadzić koncentryczne natarcie na Białystok i Brześć, by dalej ruszyć na Lublin. Uderzenie pomocnicze na południu miała wykonać między innymi 1 Armia Konna Siemiona Budionnego[8].

Reorganizując siły, Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego zlikwidowało dowództwa frontów i rozformowało 1. i 5. Armię. Na froncie przeciwsowieckim rozwinięte zostały 2., 3., 4. i 6. Armie[9].

Gdy na północy rozgrywała się wielka bitwa nad Wisłą, na południu 3. i 6 Armia prowadziły w dalszym ciągu ciężkie walki w obronie Lwowa, nad Bugiem i Gniłą Lipą[10]. Po odrzuceniu spod Lwowa grupy Jakira dowodzący 6 A gen. Władysław Jędrzejewski skierował przeciw niej 5 i 6 Dywizję Piechoty. 5 DP uderzyła na Lipsk oraz na Busk i zdobyła miejscowości[11]. 5 września oddziały 45 Dywizji Strzelców sforsowały Bug, okrążyły Busk i wdarły się do niego od zachodu[12].

Walki pod Jabłonówką

5 września, podczas walk o przedmoście Buska, dowódca 5 Dywizji Piechoty gen. Władysław Jędrzejewski wydał rozkaz dokonania wypadu na Jabłonówkę. Uderzenie miało związać część sił nieprzyjaciela i osłabić jego nacisk na Busk[13]. Zadanie to miał przeprowadzić oddział wypadowy, w składzie 40 pułk piechoty i III batalion 39 pułku piechoty. Dowodził dowódca 40 pp ppłk Henryk Weiss. Rankiem 6 września na Jabłonówkę uderzył I/40 pp kapitana Wierzchonia[14]. Mimo oporu oddziałów 133 Brygady Strzelców, zdobył zarówno wieś, jak i folwark. W tym czasie II/40 pp zajął Pobużany, a III batalion powstrzymywał wszystkie kontrataki sowieckiej kawalerii[15]. Po wykonaniu zadania pułk wycofał się do Buska[13].

Bilans walk

Wypad na Jabłonówkę zakończył się sukcesem 40 pułku piechoty. Przeciwnik stracił kilkudziesięciu zabitych, zdobyto 5 ckm-ów i wzięto do niewoli 143 jeńców[15]. Sukces miał też duże znaczenie moralne dla 40 i 39 pp, w tym czasie mających w swoich szeregach prawie 80% nowo zaciągniętych żołnierzy. Dzień 6 września stał się dniem święta 40 pułku piechoty Dzieci Lwowskich[13].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Flag of Poland (1919–1927).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.