Bitwa pod Jargeau

Bitwa pod Jargeau

Wojna stuletnia
Jeden z pomników Joanny d’Arc w Paryżu
Czas	11-12 czerwca 1429
Miejsce	Jargeau
Terytorium	Francji
Wynik	zwycięstwo Francuzów
Strony konfliktu
Anglia Francja
Dowódcy
William de la Pole Joanna d’Arc, Jan II d’Alençon
Siły
700 1200
Straty
300–400 nieznane
Położenie na mapie Francji miejsce bitwy
47°52′00″N 2°07′20″E/47,866667 2,122222

Bitwa pod Jargeau – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 11–12 czerwca 1429 w czasie trwania wojny stuletniej. Była to druga bitwa, w której wojskami francuskimi dowodziła Joanna d’Arc. Krótko po zdjęciu oblężenia Orleanu, francuskie siły odbiły z rąk Anglików tereny położone wzdłuż rzeki Loary. Kampania, podczas której do niej doszło, była pierwszą większą i zakończoną sukcesem kampanią francuską w czasie tej wojny.

Tło

Praktycznie cała Francja na północ od Loary (a wraz z nią mosty na tej rzece) znalazła się pod okupacją angielską przed końcem 1428 roku. W październiku hrabia Salisbury uderzył wprost na Orlean, jedyne miasto, które osłaniało południe Francji. Most w Orleanie został zniszczony pod koniec oblężenia i tym samym Francuzi stracili kontrolę nad wszystkimi przeprawami przez rzekę.

Cztery niewielkie starcia po zdjęciu oblężenia Orleanu – pod Jargeau, Meung-sur-Loire, Beaugency i Patay – doprowadziły do odzyskania kontroli nad ww. przeprawami i pokazały, że francuskie wojska odzyskały wolę walki. Nowe zaciągi oraz dostawy zaopatrzenia przyczyniły się do gotowości tych wojsk do późniejszych uderzeń na Reims i Paryż. Podczas tej krótkiej kampanii Francuzi zabili lub wzięli do niewoli większość czołowych angielskich dowódców i (co ważniejsze) zdziesiątkowali szeregi świetnie wyszkolonych angielskich łuczników.

Kampania roku 1429 w Dolinie Loary składała się z następujących akcji zbrojnych:

1. Oblężenie Orleanu

2. Bitwa pod Jargeau

3. Bitwa pod Meung-sur-Loire

4. Bitwa pod Beaugency

5. Bitwa pod Patay

Od Orleanu do Jargeau

Po odparciu Anglików i zdjęciu oblężenia Orleanu, siły francuskie spędziły cały miesiąc na czynieniu nowych zaciągów i ćwiczeniu rekruta przed kolejną fazą operacji militarnych. W pierwszych dniach czerwca, na spotkaniu dowódców wojskowych z udziałem Delfina Karola, zdecydowano, że w pierwszym rzędzie należy oczyścić z Anglików Dolinę Loary. Poszczególne oddziały ściągały do Orleanu, gdzie w dniu 9 czerwca dołączyła do nich Joanna d’Arc. Tego samego jeszcze dnia armia wyruszyła w pole, kierując się w stronę Jargeau, swego pierwszego przystanku na szlaku nowej kampanii.

Tymczasem 8 czerwca John Fastolf wyruszył z Paryża na czele kilkutysięcznej armii angielskiej, która miała wesprzeć wojska okupacyjne w Dolinie Loary.

Jargeau

Jargeau to małe miasteczko na południowym brzegu Loary, 19 kilometrów na wschód od Orleanu. Zajęte kilka lat wcześniej przez Anglików, jako jeden z punktów wypadowych w planowanej ofensywie na południe Francji, miasto otoczone było murami z kilkoma wieżami i ufortyfikowanymi bramami. Obronę wzmacniała dodatkowo fosa biegnąca u stóp murów. Na zewnątrz murów w ciągu stuleci urosło spore przedmieście. Brzegi rzeki spinał mocno ufortyfikowany most o dużym znaczeniu strategicznym. Miasta broniło około 700 angielskich żołnierzy posiadających m.in. broń palną.

Przebieg bitwy

W skład sił Joanny d’Arc i księcia Jana d’Alençon wchodziły oddziały Jeana d’Orléans, Gilles’a de Rais, Jeana Potona de Xaintrailles i La Hire'a. Obroną angielską dowodził książę Suffolk William de la Pole.

Bitwę rozpoczęło francuskie uderzenie na przedmieście. Angielscy obrońcy zeszli z murów i dość łatwo wyparli Francuzów. Wówczas Joanna chwyciła swój sztandar, stanęła na czele ludzi i poprowadziła ich do powtórnego ataku. Anglicy uciekli chroniąc się za murami miasta, a Francuzi na noc rozlokowali się w domkach przedmieścia.

Następnego dnia rano Joanna d’Arc wezwała obrońców do poddania się. Anglicy odmówili. W odpowiedzi Francuzi rozpoczęli bombardowanie miasta z użyciem prymitywnych armat i machin oblężniczych, na skutek czego runęła jedna z wież fortyfikacji miejskich. Suffolk postanowił się poddać, ale rokowania prowadził z La Hire'em, niskiej rangi dowódcą. To oczywiste złamanie praw wojny doprowadziło do niesnasek i w konsekwencji zantagonizowało dowództwo francuskie. Rokowania zostały przerwane.

Joanna osobiście poprowadziła atak na mury. Do przypisywanych jej cudów zalicza się następujące wydarzenie: gdy wspinała się po drabinie, została trafiona kamiennym pociskiem, który pękł na dwoje przy uderzeniu o jej hełm. Miasto zostało zdobyte. Anglicy ponieśli ciężkie straty wynoszące około 300–400 spośród 700 żołnierzy. Suffolk dostał się do niewoli. Francuskie siły liczyły około 1200 ludzi, a ich straty były nieznaczne.

Bibliografia

• Kelly DeVries, Joan of Arc: A Military Leader, Gloucestershire, Sutton Publishing 1999, ISBN 0-7509-1805-5
• Stephen W. Richey, Joan of Arc: The Warrior Saint, Westport, CT, Praeger 2003, ISBN 0-275-98103-7
• C. Allmand, The Hundred Years War 1337–1453, Cambridge University Press 1988, ISBN 0-521-31923-4

Linki zewnętrzne

• Oblężenie Orleanu i kampania w dolinie Loary ang. opis i mapy
• Mapy. smu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-01)].