Bitwa pod Kissingen

Bitwa pod Kissingen

Kampania pruska nad Menem (Wojna prusko-austriacka 1866)
Atak pruskiej piechoty na kaplicę przycmentarną
Czas	10 lipca 1866
Miejsce	Bad Kissingen i okolice
Terytorium	Dolna Frankonia (ob. część Bawarii)
Przyczyna	próba odizolowania korpusu bawarskiego
Wynik	zwycięstwo wojsk pruskich
Strony konfliktu
Królestwo Prus Królestwo Bawarii
Dowódcy
gen., August Karl von Goeben gen. Karl von Wrankel fldm., Karol Bawarski
Siły
część 13. Dywizji Pruskiej: 13 batalionów piechoty 5 szwadrona jazdy 31 dział dokładnie nieznana część VII Korpusu Niemieckiego (Bawarski z Westfalii)
Straty
876 1 252, w tym 540 jeńców
Położenie na mapie świata miejsce bitwy
50,200000°N 10,066667°E/50,200000 10,066667

Bitwa pod Kissingen – starcie zbrojne, które miało miejsce 10 lipca 1866 pomiędzy siłami pruskimi a bawarskimi w czasie kampanii meńskiej, w ramach wojny prusko-austriackiej (1866).

Sytuacja ogólna

Po porażce w bitwie pod Dermbach, wojska bawarskie wycofały się za rzekę Soława Frankońska. Tych pozycji postanowiono bronić i w razie sukcesu prowadzić nową ofensywę. Tymczasem wojska pruskie podjęły próbę przebicia się na drugi brzeg w celu kontynuacji własnej ofensywy. 10 lipca 1866 13. Dywizja gen. Augusta Karla von Goebena rozwinęła główne natarcie w rejonie Kissingen (obecnie Bad Kissingen). Jedyną przeprawę stanowił most, silnie broniony przez bawarskie oddziały wydzielone z VII Korpusu i dowodzone przez feldmarszałka Bawarii, Karola Bawarskiego.

Bitwa

Główne siły von Goebena nadeszły od zachodu ok. 9:00 rano. W I fazie starcia przypuściły one atak na most pod Kissingen ale zostały odparte i wróciły na pozycje wyjściowe. Jednocześnie jednak z 13. Dywizji wydzielono jedną z brygad pod dowództwem gen. Karla von Wrankla. W poszukiwaniu alternatywnej przeprawy brygada ta trafiła na inny most, na południe od miasta i powszechnie uznawany za zniszczony. Z tej racji jednak w ogóle nie obsadzony przez Bawarczyków. Prusacy uznali, że po moście można się przeprawić i po dłuższym czasie cała brygada znalazła się na lewym skrzydle sił VII Korpusu.

W ten sposób rozpoczęła się II faza bitwy. Uderzenie z flanki oddziałów von Wrankla oraz nowy atak od czoła, zmusiły Bawarczyków do odwrotu. Prusacy ok. godz. 13:00 opanowali Kissingen, a po ciężkich walkach także: cmentarz za miastem i miejscowość Winkels (ob. dzielnica Bad Kissingen) ok. 14:00. Wojska bawarskie, silnie się ostrzeliwując, wycofały się na wschód, na bardziej strome zbocza w pobliżu Nüdlingen, gdzie dotarły ok. 15:30. Przewidujący fldm. Karol wezwał jednak już wcześniej posiłki, którymi były odwody VII Korpusu. Teraz nadciągnęły one w rejon Nüdlingen od wschodu oraz od północy, na masyw Simberg – poza zasięgiem wzroku Prusaków.

Rozpoczęła się III faza bitwy: część wojska VII Korpusu przeszła masyw Simberg i ok. 17:00 spadła na zupełnie zaskoczonych żołnierzy pruskich z ich lewego skrzydła. Reszta Bawarczyków uderzyła od przodu. Już wtedy znaczna część wojsk Pruskich powróciła do Kissingen i w okolicy Winkels pozostały głównie oddziały von Wrankla. Po krótkiej walce w polu, siły pruskie rzuciły się do ucieczki, którą jednak opanowano już w Winkels. Tam też postanowiono się bronić, choć sytuacja wydawała się beznadziejna.

W desperackim kroku, oblężony von Wrankel nakazał ok. 19:45 ostatnią szarżę, w celu ratowania sytuacji lub wyjścia z bitwy z honorem. Decyzja ta okazała się wyjątkowo trafna, ponieważ oddziałom Karola zaczęło brakować amunicji. Żołnierze zdołali oddać tylko jedną salwę przeciwko atakującym Prusakom i musieli rozpocząć definitywny odwrót. Prusacy jednak nie zdecydowali na pogoń w ciemnościach i umożliwili Bawarczykom swobodny odwrót. W ten sposób bitwa dobiegła końca, przynosząc zwycięstwo Prusakom.

• 

  I faza

• 

  II faza

• 

  III faza

• 

  IV faza

Skutki

Prusacy stracili 876 żołnierzy, a Bawarczycy 1252, z czego 540 trafiło do niewoli. Podczas walki zginął także jeden z bawarskich generałów – Oskar von Zoller, którego grób w Nüdlingen odwiedził cztery miesiące później król Ludwik II Wittelsbach. W wyniku bitwy, Prusacy utrzymali ofensywę i zmusili Bawarczyków do dalszego odwrotu. W ten sposób uniemożliwiono VII korpusowi współdziałanie z innymi korpusami Związku Niemieckiego. W dalszej perspektywie miało to kluczowe znaczenie dla losów wojny.

Bibliografia

• 10. Juli 1866 – Eine Kissinger Zeitzeugin berichtet [w:] Thomas Ahnert, Peter Weidisch, 1200 Jahre Bad Kissingen, 801-2001, Facetten einer Stadtgeschichte. Festschrift zum Jubiläumsjahr und Begleitband zur gleichnamigen Ausstellung. Sonderpublikation des Stadtarchivs Bad Kissingen, Bad Kissingen 2001;
• Encyklopedia Nauk Wojskowych i Marynarki Wojennej (ros.), pod red. H. N. Leera, t. IV, Petersburg 1889, s. 246-247;
• Heinemann J., Die Schlacht bei Kissingen und Nüdlingen am 10. Juli 1866, Bamberg 1883;
• Kissingen als Kriegsschauplatz – Der Krieg von 1866, [w:]: Thomas Ahnert, Peter Weidisch, 1200 Jahre Bad Kissingen, 801-2001, Facetten einer Stadtgeschichte. Festschrift zum Jubiläumsjahr und Begleitband zur gleichnamigen Ausstellung. Sonderpublikation des Stadtarchivs Bad Kissingen, Bad Kissingen 2001;
• Wabra J., Schlacht bei Hammelburg und Bad Kissingen, Werneck 1968;
• The battle of Kissingen 10th July 1866. wfgamers.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-01-22)]. - dostęp: 8 października 2011.

Zobacz też

• Kampania pruska nad Menem
• Wojna prusko-austriacka