Bitwa pod Klepaczami

Bitwa pod Klepaczami

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	16 lipca 1920
Miejsce	pod Klepaczami
Terytorium	Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich
Przyczyna	ofensywa Frontu Zachodniego
Wynik	zwycięstwo Sowietów
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
ppłk Witold Hupert
Siły
2 Dywizja L-B Lidzki pułk strzelców oddziały III KK Gaja
brak współrzędnych

Bitwa pod Klepaczami – walki 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej z oddziałami III Korpusu Kawalerii Gaja w czasie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Położenie wojsk przed bitwą

W pierwszej dekadzie lipca przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego^[1]. Naczelne Dowództwo nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej^[2].

Ściągnięta z polsko-litewskiej linii demarkacyjnej, 2 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Aleksandra Boruszczaka^[3] obsadzała rubież obrony Skajtaszyle – Korkożyszki – Dubinki^[4].

12 i 13 lipca oddziały 3 Korpusu Kawalerii odrzuciły piechotę polską pod Korkożyszkami i Podbrodziem^[5] i 14 lipca kawaleria Gaja ruszyła na Wilno. Po ciężkich walkach Sowieci zdobyli miasto, a wieczorem polskie oddziały rozpoczęły wycofanie w kierunku Landwarowa i dalej wzdłuż toru kolejowego Wilno – Grodno^[6].

Walczące wojska

Jednostka	Dowódca	Podporządkowanie
Wojsko Polskie
2 Dywizja Litewsko-Białoruska	gen. Aleksander Boruszczak	Front Północny
⇒ Lidzki pułk strzelców	ppłk Witold Hupert	2 D L-B
⇒ pułk kawalerii Obrony Wilna	rtm. Władysław Dąbrowski
pociąg pancerny „Mściciel”
Armia Czerwona
15 Dywizja Kawalerii	Aleksandr Matuzienko	III Korpus Kawalerii

Walki pod Klepaczami

Po przegranej bitwie o Wilno zdezorganizowane oddziały 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w dużym nieładzie wycofywały się wzdłuż linii kolejowej Wilno - Grodno. Osłonę zapewniał sformowany z ochotników pułk kawalerii Obrony Wilna rtm. Władysława Dąbrowskiego^[7]. Za kolumną wojsk polskich maszerowały w pościgu oddziały 3 Korpusu Kawalerii Gaja Gaja. Przed Klepaczami, na pozycjach po wschodniej stronic strumyka Giełuże, zagrodził im drogę Lidzki pułk strzelców ppłk. Witolda Huperta^[8]. II batalion obsadził odcinek od traktu Wilno – Orany do toru kolejowego wyłącznie, I batalion odcinek na północ od Klepacz, okrakiem na torze kolejowym. Kompania techniczna ubezpieczała prawe skrzydło pułku, zajmując stanowiska w lesie. Dowództwo pułku i odwód (dwie kompanie III batalionu) rozmieszczone zostały na południowy zachód od Klepacz^[9]. Obronę polskiej piechoty wspierał pociąg pancerny „Mściciel”, a jej lewe skrzydło osłaniał ochotniczy szwadron ułanów rtm. Władysława Dąbrowskiego.

Wczesnym popołudniem 16 lipca na pozycje Lidzkiego pułku uderzyła spieszona sowiecka kawaleria, wspierana przez dwie baterie artylerii. Po walce ogniowej na odcinku II batalionu, nieprzyjaciel wdarł się w pozycje pierwszej linii. Wówczas dowódca II batalionu porucznik Józef Wolski osobiście wyprowadził kontratak 6 kompanią i odrzucił w uderzeniu „na bagnety” nieprzyjaciela na odległość około kilometra. W walce wręcz odznaczył się podporucznik Tomasz Zalewski, który prowadząc lewe skrzydło kompanii, pierwszy starł się z wrogiem^[9]. Około 15.00 przeciwnik zaprzestał natarcia czołowego i zaczął obchodzić lewe skrzydło polskich pozycji obronnych na odcinku I batalionu i odwodu pułku. W wyniku zagrożenia okrążeniem, ppłk Hupert nakazał odwrót na Orany^[8]. Odwrót osłaniała 5 kompania porucznika Daukszy^[10].

Bilans walk

Pod Klepaczami Lidzki pułk strzelców stracił około 60 żołnierzy, a straty nieprzyjaciela oceniono na około 100 żołnierzy^[11][8].

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Komisja pułkowa: Zarys historji wojennej pułków polskich 1918–1920. 76 Lidzki pułk piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2004. ISBN 83-85621-46-6.
• Józef Piłsudski, Michaił Tuchaczewski: „Rok 1920”. „Pochód za Wisłę”. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1989. ISBN 83-218-0777-1.
• Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
• Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.