Bitwa pod Knihyniczami

Bitwa pod Knihyniczami
—Wojna polsko-bolszewicka—
Czas5 września 1920
Miejscepod Knihyniczami
TerytoriumII Rzeczpospolita
Przyczynapolska ofensywa jesienna
Wyniknierozstrzygnięta
Strony konfliktu
 Polska Rosyjska FSRR
Dowódcy
Franciszek Podhorski
Leon Udymowski
Siły
5 pułk ułanów8 Dywizja Kawalerii
brak współrzędnych

Bitwa pod Knihyniczami – walki polskiego 5 pułku ułanów z oddziałami sowieckiej 8 Dywizji Kawalerii Czerwonych Kozaków w czasie ofensywy jesiennej wojsk polskich w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Sytuacja ogólna

Realizując w drugiej połowie sierpnia 1920 operację warszawską, wojska polskie powstrzymały armie Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[1]. 1 Armia gen. Franciszka Latinika zatrzymała sowieckie natarcie na przedmościu warszawskim[2][3], 5 Armia gen. Władysława Sikorskiego podjęła działania ofensywne nad Wkrą[4], a ostateczny cios sowieckim armiom zadał marszałek Józef Piłsudski, wyprowadzając uderzenie znad Wieprza[5]. Zmieniło to radykalnie losy wojny. Od tego momentu Wojsko Polskie było w permanentnej ofensywie[6].

Po wielkiej bitwie nad Wisłą północny odcinek frontu polsko-sowieckiego zatrzymał się na zachód od linii Niemen – Szczara. Na froncie panował względny spokój, a obie strony reorganizowały swoje oddziały. Wojska Frontu Zachodniego odtworzyły ciągłą linię frontu już 27 sierpnia. Obsadziły one rubież Dąbrówka – Odelsk – Krynki – Grodno – Grodek Kamieniec Litewski[7]. Stąd Tuchaczewski zamierzał w przeprowadzić koncentryczne natarcie na Białystok i Brześć, by dalej ruszyć na Lublin. Uderzenie pomocnicze na południu miała wykonać między innymi 1 Armia Konna Siemiona Budionnego[8].

Reorganizując siły, Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego zlikwidowało dowództwa frontów i rozformowało 1. i 5. Armię. Na froncie przeciwsowieckim rozwinięte zostały 2., 3., 4. i 6. Armie[9].

Gdy na północy rozgrywała się wielka bitwa nad Wisłą, na południu 3. i 6 Armia prowadziły w dalszym ciągu ciężkie walki w obronie Lwowa, nad Bugiem i Gniłą Lipą[10]. Po zwycięskich walkach z 1 Armią Konną pod Zamościem i Komarowem polskie Naczelne Dowództwo zaczęło na południowym odcinku frontu przygotowania do oswobodzenia Galicji Wschodniej i Wołynia. Przed przystąpieniem do działań zaczepnych postanowiono podjąć siłami 3 Armii jeszcze jedną próbę rozbicia sowieckiej 1 Armii Konnej. 5 września koncentryczne natarcie na Hrubieszów rozpoczęły główne siły 3 Armii: od południowego zachodu uderzyła 13 Dywizja Piechoty i 1 Dywizja Jazdy, od zachodu 2 Dywizja Piechoty Legionów, a od północy 9 Dywizja Piechoty[11].

Pd 4 do 8 września 1 Brygada Jazdy opóźniała marsz sowieckiej 8 Dywizji Kawalerii Czerwonych Kozaków ze składu 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego na Chodorów[12].

Walki pod Knihyniczami

5 września pod Knihyniczami ubezpieczenia 8 Dywizji Kawalerii weszło w kontakt ogniowy z 1 szwadronem 5 pułku ułanów por. Franciszka Podhorskiego[12]. Polscy ułani odparli atak i sami przeszli do natarcia zmuszając Kozaków do odwrotu. Przeciwdziałanie Sowietów było jednak na tyle skuteczne, że otoczyli oni atakujący polski szwadron, a w wyniku szarży polegli wszyscy oficerowie szwadronu. Jednak ułani pod dowództwem podoficerów z plutonowymi Jakubowskim i Wasiutyńskim na czele przebili się przez pierścień kozacki, zabierając ze sobą poległych i rannych[13]. Wycofując się 1/5 p.uł. połączył się z kontratakującym 3/5 p.uł. wzmocnionym 3 baterią 1 dywizjonu artylerii konnej i zmontowane w ten sposób zgrupowanie zatrzymało pościg nieprzyjaciela[12]. Wieczorem, na rozkaz dowódcy brygady, pułk przeszedł do Chodorowa za rzekę Ług[13].

Komunikat prasowy Sztabu Generalnego z 6 września 1920 donosił[14]:

W Małopolsce nieprzyjaciel, zasilony świeżemi uzupełnieniami, w ciągu dn. 5 b. m. parokrotnie szturmował nasze pozycje, dążąc uporczywie do zepchnięcia nas z linji Bugu i Gniłej Lipy, Wywiązały się ostre walki pod Parchaczem, Buskiem, Krasnem, Śniatyneniem i Knihiniczami. Oddziały nasze, przechodząc do ciągłych kontrataków, zadały nieprzyjacielowi dotkliwie straty.

Przypisy

  1. ↑ Piłsudski i Tuchaczewski 1989 ↓, s. 199.
  2. ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 57.
  3. ↑ Odziemkowski 1990 ↓, s. 68.
  4. ↑ Sikorski 2915 ↓, s. 168.
  5. ↑ Wyszczelski 1995 ↓, s. 193.
  6. ↑ Żeligowski 1990 ↓, s. 116.
  7. ↑ Wyszczelski 2003 ↓, s. 60.
  8. ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 279.
  9. ↑ Wyszczelski 1995 ↓, s. 286.
  10. ↑ Fuglewicz 1929 ↓, s. 28.
  11. ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 392.
  12. ↑ a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 187.
  13. ↑ a b Nowiński 1929 ↓, s. 33.
  14. ↑ Pomarański 1920 ↓, s. 291.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.