Bitwa pod Korcem (VI 1920)

Bitwa pod Korcem

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	28 czerwca 1920
Miejsce	pod Korcem
Terytorium	II Rzeczpospolita
Przyczyna	ofensywa Frontu Płd.-Zach.
Wynik	zwycięstwo Sowietów
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Leon Berbecki Fiodor Letunow
Siły
3 Dywizja Piechoty Legionów 4 Dywizja Kawalerii
brak współrzędnych

Franciszek Arciszewski, Ostróg – Dubno – Brody. Walki 18 Dywizji Piechoty z konną armją Budiennego ^[1]

Korzec. Pomnik ku czci żołnierzy poległych pod miastem w 1920 r.

Bitwa pod Korcem – walki polskiej 3 Dywizji Piechoty Legionów gen. Leona Berbeckiego z sowiecką 4 Dywizją Kawalerii z 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego toczone w okresie ofensywy Frontu Południowo-Zachodniego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Sytuacja ogólna

26 maja na Ukrainie wojska sowieckiego Frontu Południowo-Zachodniego przeszły do ofensywy, a już 5 czerwca trzy dywizje sowieckiej 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego przełamały trwale polski front na odcinku obrony grupy gen. Jana Sawickiego ^[2][3].

Sowiecki plan kontrofensywy na Ukrainie przewidywał odcięcie polskiej 3 Armii gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, zgrupowanej w rejonie Kijowa, poprzez opanowanie Korostenia siłami 12 Armii Siergieja Mieżeninowa, oraz Koziatyna i Żytomierza przez 1 Armię Konną^[4]. 10 czerwca odwrót spod Kijowa w kierunku na Korosteń rozpoczęła polska 3 Armia^[5], 16 czerwca dotarła do Uszy^[6], a 22 czerwca większość sił posiadała już na Uborci^[7].

W ostatnich dniach czerwca poszczególne związki operacyjne Frontu Ukraińskiego, dowodzonego już przez gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, ugrupowane były w następujący sposób: Armia Ukraińska gen. Michajła Omelianowicza-Pawlenki skupiona była nad Dniestrem, w kierunku granicy z Rumunią, 6 Armia gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego zajmowała odcinek frontu Dniestr–Chmielnik–Lubar, nowo sformowana 2 Armia gen. Kazimierza Raszewskiego znajdowała się na linii rzek Słucz i Horyń a 3 Armia gen. Edwarda Rydza-Śmigłego rozlokowana była nad Uborcią^[8][9]. 27 czerwca 1 Armia Konna przełamała polską obronę na Słuczy na południe od Zwiahla, na odcinku bronionym przez I Brygadę Piechoty (rez.). Kawaleria Budionnego wdarła się w lukę między lewym skrzydłem 6 Armii a grupą gen. Leona Berbeckiego z 2 Armii^[10][11].

Walki pod Korcem

Po przełamaniu przez 1 Armię Konną frontu polskiego nad Słuczą, 3 Dywizja Piechoty Legionów wycofała się za Korczyk, a 28 czerwca 8 pułkiem piechoty Legionów płk Władysława Bończy-Uzdowskiego, wspartym przez dwie baterie 3 pułku artylerii polowej Legionów, obsadziła Korzec^[12]. Dowódca pułku skierował dwa pierwsze bataliony na wschodnie krańce miasta, a III batalion pozostawił w odwodzie. Już w godzinach rannych pod polskie pozycje zaczęły podchodzić elementy rozpoznawcze nieprzyjaciela. Od strony Zwiahla nadjechał samochód pancerny, który pokonał okopy polskie i dopiero ogień artylerii zmusił go do wycofania^[13].

Około południa sowiecka 4 Dywizja Kawalerii przełamała polską obronę pod Gwozdowem. Wykorzystując powodzenie, jej oddziały uderzyły na Korzec, pobiły zaskoczonych obrońców i wdarły się do centrum miasta. W tym czasie ulice zatłoczone były taborami pułkowymi pobierającymi zaopatrzenie. Wśród taborytów wybuchła panika, a odwodowy III batalion mógł zorganizować obronę dopiero na zachodnim skraju miasta. Pierwszorzutowe bataliony zmuszone zostały do przebijania się przez sowieckie ugrupowanie i poniosły duże straty. Do niewoli dostał się między innymi dowódca I batalionu kpt. Gustaw Świderski^[14]. Po utracie Korca, 3 Dywizja Piechoty Legionów rozpoczęła odwrót za Horyń^[12].

Bilans walk

Bitwa o Korzec zakończyła się przegraną 8 pułku piechoty Legionów. Uzyskane przez oddziały 4 Dywizji Kawalerii zaskoczenie i opanowanie miasta zmusiło całą 3 Dywizję Piechoty Legionów do wycofania się za Horyń, w kierunku na Chorbatów^[14]. Cofnęła się też cała 2 Armia^[15].

Przypisy

Bibliografia

• Franciszek Adam Arciszewski: Ostróg – Dubno – Brody. Walki 18 Dywizji Piechoty z konną armją Budiennego (1 lipca – 6 sierpnia 1920). Szkice. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo – Wydawniczy, 1923.
• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
• Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
• Mieczysław Targowski: Zarys historji wojennej 8-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.
• Lech Wyszczelski: Kijów 1920. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2008. ISBN 978-83-11-11431-9.