Bitwa pod Korosteniem (VI 1920)
| ||||
| ||||
| Czas | 14–18 czerwca 1920 | |||
| Miejsce | pod Korosteniem | |||
| Terytorium | Ukraińska Republika Ludowa | |||
| Przyczyna | ofensywa Frontu Płd.-Zach. | |||
| Wynik | zwycięstwo Polaków | |||
| Strony konfliktu | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Bitwa pod Korosteniem – walki polskiej 3 Armii gen. Edwarda Rydza-Śmigłego z sowiecką 12 Armią toczone w okresie ofensywy Frontu Południowo-Zachodniego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Sytuacja ogólna
Po spektakularnym sukcesie wojsk polskich na Ukrainie i zajęciu 7 maja 1920 Kijowa, front ustabilizował się na linii od Prypeci, wzdłuż Dniepru, przez Białą Cerkiew, Skwirę, Lipowiec, Bracław, Wapniarkę do Jarugi nad Dniestrem[4][5][6].
Armia Czerwona wykorzystała zastój na reorganizację sił i przygotowanie ofensywy. W rejon działań przybyła 1 Armia Konna Siemiona Budionnego. 26 maja rozpoczęła się sowiecka ofensywa na Ukrainie, a już 5 czerwca trzy dywizje sowieckiej 1 Armii Konnej przełamały trwale polski front na odcinku obrony grupy gen. Jana Sawickiego [7][8].
Sowiecki plan kontrofensywy na Ukrainie przewidywał odcięcie odwrotu polskiej 3 Armii zgrupowanej w rejonie Kijowa, poprzez opanowanie Korostenia siłami 12 Armii oraz Koziatyna i Żytomierza przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego[9].
Walki pod Korosteniem
11 i 12 czerwca główne siły 3 Armii przebiły się przez pierścień okrążenia pod Borodzianką[10].
Gen. Rydz-Śmigły wyznaczył na 14 czerwca związkom taktycznym następujące marszruty: 1 Dywizja Piechoty Legionów maszerować miała po trasie Makalewicze - Malin, 6 Dywizja Piechoty na Wyszewicze - Janówka, 7 DP na Radomyśl - Gorbylewo, a Grupa płk. Rybaka maszerować miała w kierunku Borodzianka - Kuchary[11].
Sowieci zdecydowali się zatrzymać cofającą się polską armię pod Korosteniem. W tym celu skierowano tam grupę wojsk w składzie 4. i 14 Dywizja Kawalerii, pod wspólnym dowództwem Klementa Woroszyłowa. Ich zadaniem było ostateczne rozbicie polskiej 3 Armii. Nie czekając na sowieckie natarcie, dowódca 3 Armii nakazał 7 Dywizji Piechoty uderzyć na wroga. Zaskoczona pod Horbulewem i Torczynem 4 Dywizja Kawalerii poniosła duże straty[9].
18 czerwca 7 Dywizja Piechoty obsadziła Korosteń[9].
Bilans walk
W okresie międzywojennym odejście 3 Armii spod Kijowa, w tym bitwę pod Korosteniem, zarówno w Polsce jak i w ZSRR podawano w taktyce i sztuce operacyjnej jako przykład wzorowo przeprowadzonego odwrotu[12].
Przypisy
- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Kutrzeba 1937 ↓.
- ↑ a b Biernacki 1924 ↓.
- ↑ Przybylski 1930 ↓, s. 149.
- ↑ Stachiewicz 1925 ↓, s. 106.
- ↑ Odziemkowski i Rukkas 2017 ↓, s. 183.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 231.
- ↑ Biernacki 1924 ↓, s. 66.
- ↑ a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 198.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 76.
- ↑ Wyszczelski 2009 ↓, s. 184.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 53.
Bibliografia
- Mieczysław Biernacki: Działania Armji Konnej Budiennego w kampanji polsko-rosyjskiej 1920 r. 26 V-20 VI 1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1924.
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Tadeusz Kutrzeba: Wyprawa kijowska 1920 roku. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1937.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Julian Stachiewicz: Działania zaczepne 3 armji na Ukrainie. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1925.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
- Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
.svg)
Ofensywa rosyjska na Ukrainie i odwrót 3 Armii polskiej. Adam Przybylski, Wojna Polska 1918 ― 1921; Szkic Nr 18.
Mieczysław Biernacki (oprac.), Działania armji konnej Budiennego w kampanii polsko - rosyjskiej 1920 r. 26 V – 20 VI 1920, Wojskowy Instytut Naukowo – Wydawniczy, Warszawa 1924. Szkic Nr 10: Położenie 16, 17 i 18.VI.1920 r.
Gen. Tadeusz Kutrzeba, "Wyprawa kijowska 1920 roku". Załącznik 8: Położenie na froncie ukraińskim dnia 13 czerwca 1920 wieczorem i dalsze zamiary
Mieczysław Biernacki (oprac.), Działania armji konnej Budiennego w kampanii polsko - rosyjskiej 1920 r. 26 V – 20 VI 1920, Wojskowy Instytut Naukowo – Wydawniczy, Warszawa 1924. Szkic Nr 9: Położenie 14 i 15.VI.1920 r.