Bitwa pod Kotkami
| działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce | |||
| Czas | 28 maja – 2 czerwca 1945 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik | likwidacja oddziału NSZ | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Bitwa pod Kotkami – bitwa stoczona na przełomie maja i czerwca 1945 r. w lesie pod Kotkami między oddziałem Narodowych Sił Zbrojnych zmierzającym w rejon koncentracji w celu rozbicia więzienia UB w Pińczowie[1] [2], a grupami operacyjnymi Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego z Buska Zdroju i Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego z Kielc wspieranymi przez oddział Armii Czerwonej[3].
Przebieg starcia
Bitwa rozpoczęła się od ataku grupy operacyjnej PUBP z Buska Zdroju dowodzonej przez por. Stanisława Jabłońskiego na kwaterujący we wsi Palonki oddział NSZ dowodzony przez por. Stanisława Sikorskiego. Atak zakończył się niepowodzeniem, w czasie którego zginął funkcjonariusz PUBP. Z powodu zbyt małych sił por. Jabłoński zarządził odwrót i wezwał posiłki z WUBP w Kielcach. Grupa operacyjna WUBP z Kielc wsparta oddziałem Armii Czerwonej w sile 30 ludzi została dowieziona ciężarówkami do wsi Młyny. Stąd grupa operacyjna i żołnierze Armii Czerwonej udali się na pole bitwy pieszo.
Doszło do następnego ataku a polem walki stał się las kotecki. Atak również zakończył się niepowodzeniem. Polegli kolejni funkcjonariusze[4]. Straty były też w oddziale NSZ, było kilku zabitych i rannych[5]. Wzięty do niewoli ranny dowódca oddziału NSZ został zabity strzałem w tył głowy[6]. Wśród rannych był Jerzy Stępień, który został przetransportowany na leczenie do Kielc[7].
Dalsze kwaterowanie w lesie koteckim groziło rozbiciem oddziału NSZ, w związku z czym została podjęta decyzja o wycofaniu się pod osłoną nocy. Plan powiódł się, oddział nieniepokojony wycofał się w kierunku Pińczowa. Tam jednak znów został wykryty. Doszło do walki w lasach na północ od Pińczowa w rejonie wsi Włochy i Chruścice, w czasie której oddział NSZ został rozbity[8].
Pamięć
W okresie PRL przedstawiano wyłącznie oficjalną wersję władz na temat wydarzeń pod Kotkami. Na miejscu bitwy zbudowano pomnik, na którym umieszczono napis o następującej treści:
W MAJU 1945 NA TERENIE PALONEK-BUD i KOTEK W WALCE o UTRWALENIE WŁADZY LUDOWEJ POLEGLI FUNKCJONARIUSZE MO i SB -SZER BANACH TADEUSZ LAT 20 -SZER FIGURA ROMAN-SZER KACZMARSKI BOLESŁAW -SZER STRZELEC JAN-SZER WACHNICKI TADEUSZ-SZER WÓJCIK MICHAŁ-SZER WÓJCIK WŁADYSŁAW-SZER PALUCH EUGENIUSZ-KPR ZAŁĘCKI FRANCISZEK-ORAZ TOW KAWECKI FRANCISZEK – SEKR POP PPR W KOTKACH-CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.- W XXV ROCZNICE POWSTANIA PRL
Po przemianach politycznych 1989 r. pomnik rozebrano, a na jego miejscu postawiono brzozowy krzyż upamiętniający poległych żołnierzy NSZ. Odbywają się pod nim lokalne uroczystości patriotyczne[9].
Przypisy
- ↑ Najważniejsze akcje Żołnierzy Wyklętych. Bitwy, zasadzki i odbicia więźniów [dostęp 2016-11-22].
- ↑ Śladami żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej NSZ 2/2. sarmata87 [dostęp 2016-11-21].
- ↑ Najnowsza historia Polski 1914-1993 1995 ↓, s. 12,.
- ↑ Na wysunietych posterunkach 1977 ↓, s. 98-.
- ↑ Brygada Świętokrzyska Narodowych Sił Zbrojnych 2010 ↓, s. 118.
- ↑ TVP.INFO, Najważniejsze akcje Żołnierzy Wyklętych. Bitwy, zasadzki i odbicia więźniów, 1 marca 2016.
- ↑ Wolność przyszła później 1999 ↓, s. 288.
- ↑ 1944-1947 W walce o utrwalenie władzy ludowej w Polsce 1967 ↓, s. 324.
- ↑ Kamil Włosowicz: W Busku pamiętają o poległych w bitwie pod Kotkami. Radio Kielce, 03.03.2018. [dostęp 2019-03-09].
Bibliografia
- Andrzej Albert: Najnowsza historia Polski 1914-1993. Warszawa: 1995.
- Stefan Skwarek: Na wysuniętych posterunkach. Warszawa: 1977.
- Praca zbiorowa: Wolność przyszła później. Wrocław: 1999.
- Janusz Kucharski: Brygada Świętokrzyska Narodowych Sił Zbrojnych. Kielce: 2010.
- Praca zbiorowa: 1944-1947 W walce o utrwalenie władzy ludowej w Polsce. Warszawa: 1967.
- „Żołnierze Wyklęci – Antykomunistyczne Podziemie Zbrojne po 1944 roku”, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 2002
- IPN - Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956, Warszawa-Lublin 2007
- "Z archiwum IPN: Śladami żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej" (od 18-tej minuty). Film dokumentalny, reżyseria: Adam Sikorski, rok produkcji: 2010.
- fragment filmu j.w. na Youtube: "Śladami żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej NSZ 2/2",informacje dot. bitwy od 3 minuty 46 s.
- TVP INFO. Najważniejsze akcje Żołnierzy Wyklętych. Bitwy, zasadzki i odbicia więźniów. 01.03.2016
_of_Narodowe_Si%c5%82y_Zbrojne_(NSZ)_at_plaque_in_Sanok.jpg)
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
.svg)
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
.svg){kind=link}
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
Autor: Krzysieg, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Kazimierza Wierzbickiego ps. "Kazik", żołnierza NSZ.
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Znak Narodowych Siły Zbrojnych (NSZ) na tablicy pamiątkowej w Sanoku
Autor: American1990, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" (WiN) 1945-1954