Bitwa pod Młynowem

Bitwa pod Młynowem

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	16–17 lipca 1920
Miejsce	pod Młynowem[a]
Terytorium	II Rzeczpospolita
Przyczyna	ofensywa Frontu Płd.-Zach.
Wynik	wygrana Sowietów
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Siły
6 Dywizja Piechoty 6 Dywizja Kawalerii 14 Dywizja Kawalerii
brak współrzędnych

Franciszek Arciszewski, Ostróg – Dubno – Brody. Walki 18 Dywizji Piechoty z konną armją Budiennego ^[1]

Wypad 6 DP spod Łucka 15 lipca 1920

Gen. Kazimierz Raszewski, Wspomnienia z własnych przeżyć do końca roku 1920 ^[2]

Gen. Kazimierz Raszewski, Wspomnienia z własnych przeżyć do końca roku 1920 ^[2]

Bitwa pod Młynowem – walki polskiej 6 Dywizji Piechoty gen. Jana Romera^[3] z oddziałami sowieckiej 6 Dywizji Kawalerii Siemiona Timoszenki i 14 Dywizji Kawalerii Aleksandra Parchomienki ze składu 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego toczone w okresie ofensywy Frontu Południowo-Zachodniego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Sytuacja ogólna

26 maja na Ukrainie wojska sowieckiego Frontu Południowo-Zachodniego przeszły do ofensywy, a już 5 czerwca trzy dywizje sowieckiej 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego przełamały trwale polski front pod Samhorodkiem na odcinku obrony grupy gen. Jana Sawickiego ^[4][5][6]. 10 czerwca odwrót spod Kijowa w kierunku na Korosteń rozpoczęła polska 3 Armia^[7]. W ostatnich dniach czerwca poszczególne związki operacyjne Frontu Ukraińskiego, dowodzonego już przez gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, ugrupowane były w następujący sposób: Armia Ukraińska gen. Michajła Omelianowicza-Pawlenki skupiona była nad Dniestrem, w kierunku granicy z Rumunią, 6 Armia gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego zajmowała odcinek frontu Dniestr–Chmielnik–Lubar, nowo sformowana 2 Armia gen. Kazimierza Raszewskiego znajdowała się na linii rzek Słucz i Horyń, a 3 Armia gen. Edwarda Rydza-Śmigłego rozlokowana była nad Uborcią^[8][9].

4 lipca oddziały sowieckiej 14 Armii przełamały polską obronę pod Barem i wyszły na tyły 6 Armii^[10]. Celem zamknięcia luki i przywrócenia łączności pomiędzy dwoma polskimi armiami, została zorganizowana i skierowana nad Horyń Grupa gen. Franciszka Krajowskiego^[11]. 9 lipca Grupa osiągnęła rejon Obgowa, skąd planowano uderzenie na Dubno. Około południa 11 lipca nadszedł rozkaz uderzenia na sowiecką 11 Dywizję Kawalerii, stojącą na wschód od Dubna^[12]. Wcześniej gen. Franciszek Krajowski miał rozbić oddziały sowieckiej 45 Dywizji Strzelców, stojące pod Krzemieńcem, a następnie odzyskać Dubno i obsadzić Ikwę na odcinku Dubno – Krzemieniec^[11].

Walki pod Młynowem

W czasie, kiedy 18 Dywizja Piechoty gen. Franciszka Krajowskiego rozpoczęła walki o Dubno i Chorupań, rozmieszczona w okolicach Łucka 6 Dywizja Piechoty gen. Jana Romera otrzymała rozkaz sformowania silnej grupy wypadowej, uderzenia nią wzdłuż wschodniego brzegu Styru i opanowania Młynowa. W ten sposób nawiązana zostałaby łączność taktyczna pomiędzy 6 Armią a 2 Armią^[3][13][14].

15 lipca wyruszyła do działań grupa uderzeniowa w składzie: 20 pułk piechoty^[15], I i II batalion 12 pułku piechoty, I i III batalion 65 pułku piechoty, I batalion 4 pułku strzelców podhalańskich i dwie baterie 6 pułku artylerii polowej. Łącznie grupa liczyła około 2400 żołnierzy, 8 dział i 42 ckm-y^[3][16]. Lewą kolumnę stanowiły pododdziały 12. i 20 pp, a prawą bataliony 65 pp i batalion 4 pspodh. Ta ostatnia ubezpieczała w kierunku na Krupy, Jarosławicze, Adamówka^[b]. Grupa bez większych trudności pobiła słabą obsadę sowiecką, rozmieszczoną tuż pod samym przyczółkiem łuckim. Późną nocą prawa kolumna osiągnęła wieś Kolonia Radecka^[c]. Tu odpoczywała, by rano rozpocząć dalszy marsz w kierunku na Adamówkę. Jej ubezpieczenie stanowiła 9 kompania ppor. Artura Gudery^[17].

Do pierwszego większego starcia kolumny lewej (głównej) doszło 16 lipca na południowym skraju lasów dorohostajskich. Pododdziały 12. i 26 pułku piechoty starły się z oddziałami 14. i 6 Dywizji Kawalerii. W walce obie strony poniosły duże straty, a Polakom nie udało się przełamać obrony przeciwnika. W tym czasie bataliony 65 pułku piechoty i batalion 4 pspodh stoczyły swój zwycięski bój pod Malewanką. I/65 pułku piechoty rozwinął swoją 1 kompanię w Malewance, a III batalion pozostawał w odwodzie. Wieczorem Sowieci obeszli prawe skrzydło I/65 pp lasem. Wywiązała się uporczywa walka ogniowa. Po stronie sowieckiej ogień otworzyła też artyleria konna. Na zagrożone skrzydło przegrupowana została początkowo 10 kompania por. Dubickiego, a następnie pozostałe dwie kompanie III/65 pp, które kontratakując odrzuciły czerwonoarmistów^[18].

W związku z twardą obroną przeciwnika i rozmieszczeniem w obszarze działania grupy wypadowej gotowej do użycia sowieckiej 4 Dywizji Kawalerii, dowódca grupy zdecydował się na odwrót^[19]. By uniknąć walk z oddziałami Budionnego, kolumna maszerowała nie bezpośrednio na Łuck, a drogą na Nowostaw – Boratyń. 17 lipca dotarła do Styru i saperzy rozpoczęli budowę przeprawy przez rzekę. Około 10.00 elementy rozpoznawcze 6 Dywizji Kawalerii odnalazły przeprawę, a sowiecka artyleria ostrzelała znajdujące się na wschodnim brzegu polskie oddziały. Równocześnie spieszone szwadrony, wzmocnione karabinami maszynowymi, uderzyły na przeprawę^[18]. Natarcie zostało odrzucone i Sowieci nie atakowali już więcej polskich pozycji, oczekując na przybycie głównych sił dywizji. Późnym południem Polacy przeprawili się przez Styr całością sił i ruszyli wzdłuż zachodniego brzegu na Łuck^[20].

Bilans walk

Grupa taktyczna 6 Dywizji Piechoty nie wykonała swojego zadania i nie odciążyła Grupy gen. Franciszka Krajowskiego walczącej pod Dubnem i Chorupaniem. Poniosła przy tym duże straty w ludziach i sprzęcie^[20].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Franciszek Adam Arciszewski: Ostróg – Dubno – Brody. Walki 18 Dywizji Piechoty z konną armją Budiennego (1 lipca – 6 sierpnia 1920). Szkice. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo – Wydawniczy, 1923.
• Franciszek Adam Arciszewski: Ostróg – Dubno – Brody. Walki 18 Dywizji Piechoty z konną armią Budionnego (1 lipca - 6 sierpnia 1920) (reprint). Oświecim: Wydawnictwo „Napoleon”, 2016. ISBN 978-83-65652-00-3.
• Mieczysław Biernacki: Działania Armji Konnej Budiennego w kampanji polsko-rosyjskiej 1920 r. 26 V-20 VI 1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1924.
• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
• Ludwik Proskurnicki: Dzieje 65 Starogardzkiego. Starogard: Drukarnia Polska T. z op., 1925.
• Ludwik Proskurnicki: Zarys historii wojennej 65 Starogardzkiego pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
• Kazimierz Raszewski: Wspomnienia z własnych przeżyć do końca roku 1920. Poznań: Księgarnia Wysyłkowa i Wydawnicza Józef Liczbiński, 1938.
• Stanisław Wrona: Zarys historji wojennej 20-go pułku piechoty Ziemi Krakowskiej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
• Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.
• Lech Wyszczelski: Kijów 1920. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2008. ISBN 978-83-11-11431-9.