Bitwa pod Małka Nidże

Bitwa pod Małka Nidże

I wojna światowa, front salonicki
Czas	12–14 września 1916
Miejsce	rejon Małka Nidże – Kella, góry Voras
Terytorium	Serbia (obec. Macedonia Północna)
Wynik	taktyczne zwycięstwo państw ententy
Strony konfliktu
Francja  Serbia  Imperium Rosyjskie  Bułgaria
Dowódcy
Victor Cordonnier Pavle Jurišić Šturm Todor Mitow Stefan Tasew
Siły
nieznane 8027 żołnierzy, 56 dział
Straty
nieznane 1693 zabitych i rannych, 34 działa
Położenie na mapie Macedonii Północnej miejsce bitwy
40°55′53″N 21°47′15″E/40,931389 21,787500

Bitwa pod Małka Nidże – bitwa stoczona w dniach 12–14 września 1916 roku podczas I wojny światowej, pomiędzy armią bułgarską a połączonymi siłami francusko-serbsko-rosyjskimi.

Przyczyny konfliktu

W sierpniu 1916 sytuacja na froncie bałkańskim uległa radykalnej zmianie wraz z przystąpieniem do wojny Rumunii. Aby uprzedzić ewentualne działania ententy na froncie salonickim, które mogły wesprzeć Rumunię, dowództwo bułgarskie zdecydowało się wykonać uderzenie uprzedzające. 17 sierpnia 1916 1 armia bułgarska rozpoczęła ofensywę, zajmując miasto Florinę (Lerin). 27 sierpnia ofensywa została wstrzymana, a jednostki bułgarskie okopały się na pozycjach wokół jezior Ostrovo i Petursko, a także na masywie Voras (rejon Małka Nidże).

Masyw Voras znalazł się pod kontrolą prawego skrzydła 1 armii bułgarskiej. W jego skład wchodziły 3 brygada piechoty z 6 dywizji piechoty, wsparta przez 3 brygadę kawalerii i część 3 dywizji piechoty (łącznie 36 batalionów piechoty wyposażonych w 56 dział i 74 karabiny maszynowe). Z uwagi na rozległy teren działań linia obrony była stosunkowo płytka. Problemem jednostek bułgarskich był także brak niezbędnej do działań w takim terenie artylerii górskiej.

Siły ententy skierowane w rejon Małka Nidże składały się głównie z jednostek 3 armii serbskiej (dow. gen. Pavle Jurišić Šturm) i to one miały za zadanie zaatakować centrum bułgarskiej linii obronnej. Na południowy zachód od jeziora Ostrovo rozlokowano jednostki francuskie (57 i 156 dywizje piechoty), dowodzone przez gen. Victora Cordonniera i wspierane przez rosyjską brygadę piechoty. Ich zadaniem było opanowanie masywu Malareka. Dodatkowe wsparcie stanowiła serbska dywizja kawalerii, działająca na wschód od jeziora Ostrovo.

Przebieg bitwy

Wczesnym rankiem 12 września 1916 rozpoczął się ostrzał artyleryjski pozycji zajmowanych przez piechotę bułgarską. Wykorzystując całodniowy ostrzał, jednostki serbskie podejmowały próby oczyszczenia przedpola z zasieków, ale były skutecznie powstrzymywane przez artylerię bułgarską. Wieczorem piechota bułgarska podjęła kontratak, ale ten załamał się w ogniu artylerii. Straty bułgarskie sięgały 400 rannych i zabitych. W tym samym czasie jednostki francuskie i brygada rosyjska zepchnęły posterunki bułgarskie, zmuszając przeciwnika do wycofania się na główną linię obrony w masywie Mała Reka.

13 września artyleria sprzymierzonych kontynuowała ostrzał pozycji bułgarskich, a piechota serbska zepchnęła wysunięte posterunki bułgarskie na główną linię obrony w rejonie Małka Nidże. W kolejnym dniu walk ogień artylerii sprzymierzonych dokonał spustoszeń w bateriach bułgarskich, co praktycznie uniemożliwiło efektywne wspieranie piechoty. 14 września ok. 10 rano piechota serbska zaatakowała słabo broniony sektor pomiędzy 23 i 30 bułgarskim pułkiem piechoty. Wkrótce jednostki bułgarskie zostały zmuszone do odwrotu i porzucenia dział, w większości zniszczonych w trakcie pojedynku artyleryjskiego. Do wieczora siły bułgarskie opuściły główną linię obrony, kierując się na wieś Banica (Vevi). Bułgarska linia obrony w masywie Mała Reka nie została co prawda przełamana przez Francuzów, powstrzymywanych przez artylerię bułgarską, ale odwrót z Małka Nidże spowodował także wycofanie Bułgarów z Malareki.

Skutki bitwy

Trzydniowe walki w rejonie Małka Nidże – Mała Reka spowodowały znaczne straty w jednostkach bułgarskich, przekraczające 20% stanu wyjściowego i zmusiły Bułgarów do zajęcia nowej linii obronnej w rejonie Floriny. Zwycięstwo pod Małka Nidża umożliwiło aliantom podjęcie kilka miesięcy później ofensywy monastyrskiej.

Bibliografia

• Полков. Дошкиновъ, Боятъ на Малка Нидже 12-14.09.1916, Артилерийски прегледъ, година 5, кн. 7 и 8, януарий 1932
• Luigi Villari, The Macedonian campaign, T.F. Unwin ltd 1922.