Bitwa pod Moho (1782)

Bitwa pod Moho
— Powstanie Tupaca Amaru II 1780-1783 —
Region Puno (Lokalizacja Moho przy granicy z Boliwią)
Czas	30 marca 1782
Miejsce	Moho, region Puno
Terytorium	Peru
Wynik	zwycięstwo wojsk hiszpańskich
Strony konfliktu
Hiszpanie Indianie
Dowódcy
Jose del Valle Pedro Vilca Apaza
Siły
nieznane kilka tysięcy
Straty
nieznane 2 tys.
brak współrzędnych

Bitwa pod Moho – starcie zbrojne, które miało miejsce 30 marca 1782 r. w trakcie powstania Tupaca Amaru II (1780–1783). Bitwa była jednym z ostatnich większych starć tego powstania.

Po śmierci Tomasa Katari oraz jego braci walki kontynuował kolejny przywódca indiański z Górnego Peru – Tupac Katari (Julian Apaza). Po pierwszych sukcesach w styczniu i lutym 1781 r. Tupac Katari wzmocnił swoje siły, oblegając La Paz. Trwające kilka miesięcy oblężenie miasta, zakończyło się niepowodzeniem, pociągając za sobą tysiące ofiar po obu stronach. W listopadzie 1781 r. Tupac Katari został podstępem wydany w ręce Hiszpanów z rąk Inki Tomasa Lipe. Dnia 14 listopada Tupac Katari został stracony na głównym placu w La Paz przez rozerwanie końmi. Głowę i tułów Tupaca wystawiono na widok publiczny. Równie surowo rozprawili się Hiszpanie z członkami rodziny Tupaca Katari, skazując ich na śmierć.

Śmierć Tupaca Katari była ciosem dla powstańców. Dnia 27 stycznia Diego Cristobal podpisał z Hiszpanami układ pokojowy w Sicuani. Nie wszyscy przywódcy powstańczy pogodzili się jednak z klęską. Lojalny Ince Pedro Vilca Apaza wznowił walki. Jego siły liczące 8 tys. ludzi starły się z Hiszpanami pod wodzą Jose del Valle w potyczce pod Huayacho. Dnia 30 marca w bitwie pod Moho siły powstańcze poniosły klęskę z wojskami del Valle, tracąc 2 tys. zabitych. Po klęsce Apaza podobnie jak jego poprzednicy w wyniku zdrady został wydany w ręce Hiszpanów. Po krótkim procesie dnia 8 kwietnia przywódca indiański został stracony w Azangaro, przez rozerwanie końmi. Poćwiartowane ciało rozesłano do okolicznych miejscowości. Wraz z Apazą stracono 60 jeńców indiańskich.

Bibliografia

• Jarosław Wojtczak: Powstanie Tupaka Amaru, wyd. Askon, Attyka, Warszawa 2007.