Bitwa pod Niekładzem

Bitwa pod Niekładzem
Ilustracja
Polska za panowania Bolesława III Krzywoustego
Czas

1121

Miejsce

Niekładź?

Terytorium

Pomorze Zachodnie

Wynik

Zwycięstwo Bolesława Krzywoustego

Strony konfliktu
Księstwo PolskiePomorzanie
Dowódcy
Bolesław III KrzywoustyWarcisław I
Świętopełk†
Straty
NieznaneBardzo duże
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia53°55′56″N 15°11′28″E/53,932222 15,191111

Bitwa pod Niekładzem (łac. Naclam) – bitwa rozegrana na polach niekładzkich koło Gryfic w 1121 r. (lub w 1119 r.[1]) pomiędzy wojami Bolesława Krzywoustego a pomorskimi.

Według E. Rymara była kulminacyjnym momentem w dziejach podboju Pomorza Zachodniego przez Bolesława Krzywoustego. Zakończyła się pełnym zwycięstwem polskim nad przeważającymi liczebnie (ale nieposiadającymi w zasadzie ciężkozbrojnych wojów) Pomorzanami dowodzonych przez książąt: Warcisława I i Świętopełka identyfikowanego czasem ze Świętopełkiem Odrzańskim (chyżańsko-pomorskim)[2]. Obaj książęta pomorscy zostali wzięci do niewoli. Świętopełk najprawdopodobniej zmuszony został do płacenia trybutu i przyjęcia chrztu[3], choć istnieje pogląd, że w tej bitwie został zabity[4]. Warcisław I natomiast, był już krypto-chrześcijaninem. Po zdobyciu Szczecina w 1122 r. został lennikiem polskiego księcia[5][6].

O przebiegu samej bitwy nic nie wiadomo, brak jest bowiem danych źródłowych. Być może (łac.) Naclam to zniszczony gród, identyfikowany przez hagiografa Ottona z Bambergu – Herborda, który usytuowany był na szlaku z Wolina do Kołobrzegu. Według przekazu Otton zastał wielki zniszczony gród, którego nazwę przekazał autor żywota świętego. Został on zrównany z ziemią po ostatniej bitwie z polskim księciem. Apostoł Pomorza, jak nazywano biskupa, widział ślady pogorzelisk i stosy szkieletów. Znamienitsi rycerze polegli lub zostali wzięci do niewoli, a na miejscu pozostali nieliczni chłopi, którzy obawiając się kolejnych ataków ze strony Bolesława III Krzywoustego, przyjęli chrzest[7].

(…) Także warowne i silne miasto Nakiel skruszył i podpalił, całą jego okolicę ogniem i żelazem spustoszył tak, że pokazywali nam mieszkańcy w różnych miejscach ruiny, zgliszcza i stosy trupów jeszcze w trzy lata potem, jakby po świeżej klęsce (…)[8].

Zwycięstwo pod Niekładziem było wstępem do zajęcia Szczecina (co nastąpiło zimą), a przez to uzależnienia całego Pomorza przez polskiego księcia[2]. Krzywousty pustoszył ziemie pomorskie, burzył grody, przymusowo przesiedlał tysiące rodzin w głąb swojego kraju. Podobny los podzielili mieszkańcy grodu w Niekładziu[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ J. Spors opowiada się za roczną datą bitwy – 1119. J. Spors: Studia nad wczesnośredniowiecznymi dziejami Pomorza Zachodniego XII-połowa XIII w.. s. 119.
  2. ↑ a b E. Rymar: Rodowód książąt pomorskich. s. 94-95, 98.
  3. ↑ E. Rymar: Rodowód książąt pomorskich. s. 94-95.
  4. ↑ G. Labuda: Dzieje polityczne (VI-XII wiek); ekspansja państwa polskiego na Pomorze (X-XII wiek) [w]: Labuda G. (pod red.), Historia Pomorza. T. I. Cz. 1. s. 325.
  5. ↑ R. Grodecki, S. Zachorowski, J. Dąbrowski: Dzieje Polski średniowiecznej. T. I. s. 144-145.
  6. ↑ L. Fabiańczyk: Apostoł Pomorza. s. 39.
  7. ↑ K. Wachowski: Słowiańszczyzna Zachodnia. s. 148.
  8. ↑ Herbord, Dialog o życiu św. Ottona biskupa bamberskiego, ks. II, cz. 5 – Podbój Pomorza przez księcia Bolesława [w]: J. Wikarjak (pod red.): Pomorze Zachodnie w żywotach Ottona. s. 162.
  9. ↑ I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara: Społeczeństwo polskie od X do XX wieku. s. 55-56.

Bibliografia

  • Fabiańczyk L., Apostoł Pomorza, Szczecin 2001.
  • Grodecki R., Zachorowski S., Dąbrowski J., Dzieje Polski średniowiecznej, T. I, Kraków 1995.
  • Ihnatowicz I., Mączak A., Zientara B., Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1979.
  • Labuda G., Dzieje polityczne (VI-XII wiek); ekspansja państwa polskiego na Pomorze (X-XII wiek) [w]: Labuda G. (pod red.), Historia Pomorza, T. I, cz. 1, Poznań 1969.
  • Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin 2005.
  • Spors J., Studia nad wczesnośredniowiecznymi dziejami Pomorza Zachodniego XII-połowa XIII w., Słupsk 1988.
  • Wachowski K., Słowiańszczyzna Zachodnia, Poznań 2000.
  • Wikarjak J. (pod red.), Pomorze Zachodnie w żywotach Ottona, Warszawa 1979.

Media użyte na tej stronie

West Pomeranian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
U+2694.svg
zwei stilisierte gekreuzte Schwerter als Zeichen zur Nutzung in Karten, in der Genealogie, etc.; Unicode-Zeichen U+2694
Polska 1102 - 1138.png
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa Polski za panowania Bolesława III Krzywoustego (1102 - 1138)