Bitwa pod Nowymi Święcianami

Bitwa pod Nowymi Święcianami
Wojna polsko-bolszewicka
Czas10 lipca 1920
Miejscepod Nowymi Święcianami
TerytoriumZarząd Cywilny Ziem Wschodnich
Przyczynaofensywa Frontu Zachodniego
Wynikprzegrana Polaków
Strony konfliktu
 Polska Rosyjska FSRR
Siły
2 Dywizja L-B
Białostocki ps
Słucki ps
60 pułk strzelców
brak współrzędnych
Bitwa swieciany 1920.png

Bitwa pod Nowymi Święcianami – walki polskiego Białostockiego pułku strzelców i Słuckiego pułku strzelców z 60 pułkiem kawalerii z 3 Korpusu Gaja Gaja w okresie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Geneza

W pierwszej dekadzie lipca przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego[1]. Naczelne Dowództwo nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej[2]. Ściągnięta z polsko-litewskiej linii demarkacyjnej 2 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Aleksandra Boruszczaka[3] obsadzała rubież obrony SkajtaszyleKorkożyszkiDubinka[3]. Oddziały IV Brygady Litewsko-Białoruskiej oraz 8 Dywizja Piechoty obsadziły linię Dzisny[4].

Walczące wojska

Jednostka
Dowódca
Podporządkowanie
II Rzeczpospolita Wojsko Polskie
2 Dywizja Litewsko-Białoruskagen. Aleksander BoruszczakFront Północny
IV Brygada Litewsko-Bialoruskappłk Stefan Pasławski
Białostocki pułk strzelców2 D L-B
→ I/ Białostockiego pskpt. Lewicki
Słucki pułk strzelców
→ I/ Słuckiego ps2 D L-B
pociąg pancerny „Mściciel”
Armia Czerwona
10 Dywizja Kawalerii3 Korpus Kawalerii
⇒ 60 pułk kawalerii10 Dywizja Kawalerii

Walki pod Nowymi Święcianami

Zaskoczone szybkością działania sowieckiego 3 Korpusu Kawalerii Gaja Gaja dowództwo polskie wysyłało na trasę jego przypuszczalnego marszu oddziały nie w pełni zorganizowanej i wyszkolonej 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. 8 lipca 1920 do walki mogły wejść jedynie dwa bataliony Słuckiego pułku strzelców, batalion Białostockiego pułku strzelców i jedna bateria artylerii[5]. W tym samym czasie sowiecka 15 Dywizja Kawalerii zajęła Dukszty i weszła w rejon Ignalina. 9 lipca Sowieci uderzyli na stację Ignalino[6][7]. W wyniku zaciętych walk, na pole bitwy musiał osobiście przybyć Gaja Dmitrijewicz Gaj. Pod Ignalino skierował oddaną do dyspozycji korpusu 164 Brygadę Strzelców i jedną z brygad 10 Dywizji Kawalerii[6][8].

W Nowych Święcianach kwaterował sztab IV Brygady Litewsko-Białoruskiej z jej dowódcą ppłk. Stefanem Pasławskim[9]. W mieście znajdowały się też składy intendentury z dużymi zapasami żywności i amunicji. Kwaterowały tu bataliony Słuckiego i Białostockiego pułku strzelców oraz załoga pociągu pancernego „Mściciel”.

Już wieczorem 9 lipca 1920 sowiecki 60 pułk kawalerii dowodzony przez płk. Sosnowskiego wdarł się do Nowych Święcian i wywołał wiele zamieszania w oddziałach polskich. Jednak brak należytego rozpoznania i błędna ocena przeciwnika dokonana przez sztab IV Brygady Litewsko-Białoruskiej spowodowały, że miasto nie było przygotowane do obrony. Tymczasem dowódca sowieckiego 60 pułku kawalerii nocą z 9 na 10 lipca przygotował improwizowany pociąg pancerny, wyposażył go w zdobyczne działo i kilka ckm-ów i pod jego osłoną dokonał kolejnego uderzenia na Nowe Święciany. Atak kompletnie zaskoczył dowództwo polskiej brygady. Nie potrafiło ono zorganizować obrony, a jej pododdziały wycofały się w nieładzie, ponosząc przy tym wysokie straty. Około południa do miasta wkroczyły oddziały 15 Dywizji Kawalerii. W ręce Sowietów wpadło kilkuset jeńców, tabor kolejowy i niemal wszystkie zapasy nagromadzone przez polską intendenturę, których z powodu braku czasu nie zdążono ewakuować[9].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Bitwa swieciany 1920.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bitwa pod Święcianami 7-9 lipca 1920