Bitwa pod Nysą

Bitwa pod Nysą
— Wojny husyckie —
Husyci pod Bramą Celną w Nysie
Czas	18 marca 1428
Miejsce	Mnisia Łąka
Terytorium	Księstwo nyskie
Przyczyna	wyprawa odwetowa (działania wyprzedzające na skalę strategiczną[1])
Wynik	zwycięstwo husytów
Strony konfliktu
Husyci (Taboryci) ochotnicy z Polski ochotnicy z Moraw Wojsko biskupie śląscy joannici rycerstwo: oławskie, ziębickie i kłodzkie piechota chłopska[2]
Dowódcy
Prokop Wielki Dobiesław Puchała Jan Tovaczovsky Jarosław z Bukoviny Jan Bleh Błażej z Kralup Fedko z Ostroga Zygmunt z Vranova Otik z Lozy Jan Zmrzlik Puta III z Czastolowic (naczelny dowódca[2]) Konrad Oleśnicki Rupert II lubiński Ludwik Oławski Jan ziębicki
Siły
5 500 piechoty, 1 000 lekkozbrojnej jazdy, 150 wozów bojowych 6 000 piechoty chłopskiej, 1 100 ciężkozbrojnej jazdy
Straty
Znikome 1 000 poległych
Położenie na mapie Polski w 1771 r. miejsce bitwy
50°28′18″N 17°20′03″E/50,471667 17,334167

Bitwa pod Nysą – starcie zbrojne, które miało miejsce (podczas rejzy husytów na Śląsk) 18 marca 1428 roku, zakończone rozbiciem wojsk biskupich.

Po zwycięstwie nad krzyżowcami w 1427 roku, husyci zaatakowali Śląsk. Atak był karą za pomoc udzieloną przez książąt śląskich krzyżowcom, którzy w ramach czwartej krucjaty zaatakowali Czechy^[3]. Atak przeprowadzono w czasie olbrzymiej ofensywy na tereny (Austria, Brandenburgia, Saksonia, Śląsk) z których atakowano Czechy w ramach krucjat^[4].

Do bitwy doszło 18 marca 1428 roku pod Nysą. Tego dnia pod miastem stanęły wojska husyckie, które tworzyli: Taboryci, dowodzeni przez Prokopa Wielkiego oraz wspierający ich ochotnicy z Polski, dowodzeni przez Dobiesława Puchałę, i ochotnicy z Moraw, dowodzeni przez Jana Tovaczovskyego. Drogę do stolicy biskupiego księstwa nyskiego zagrodziły im wojska biskupa Konrada oleśnickiego, wspierane przez joannitów Ruperta II, rycerstwo oławskie i ziębickie dowodzone przez Ludwika oławskiego i Jana ziębickiego, oraz kontyngenty miejskie z Kłodzka dowodzone przez Putę z Czastolowic. Wynik bitwy został rozstrzygnięty już po pierwszym starciu, w czasie którego wojska śląskie (składające się głównie z chłopów^[2]) uciekły z pola bitwy. Mało brakowało a biskup Konrad zostałby husyckim jeńcem^[5]. Po rozbiciu wojsk biskupich oddziały husyckie zrezygnowały z oblężenia Nysy, będącej stolicą biskupiego księstwa, a przeszły do kolejnych błyskawicznych uderzeń siejąc panikę w sąsiednich księstwach^[2].

Zwycięstwo zadecydowało o dominacji husyckiej nad znacznymi obszarami Śląska. Książę Jan ziębicki zdając sobie sprawę ze słabości własnych sił oraz widząc poparcie ze strony ludności dla husytów, zawarł z nimi ugodę. Podobnie postąpiła rada miasta Ziębic. Książę Bolko V Głogówecki dołączył do husytów (ochronił w ten sposób od złupienia tereny którymi władał) i uczestniczył w ich dalszych działaniach zbrojnych. Tereny biskupiego księstwa zostały spustoszone i rozgrabione. Spalono wiele kościołów i klasztorów^[5].

Fabularny opis bitwy zawiera książka Boży bojownicy Andrzeja Sapkowskiego.

Przypisy

Bibliografia

• Marek Plewczyński: Wojny Jagiellonów z wschodnimi i południowymi sąsiadami Królestwa Polskiego w XV wieku. Wyd. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-166-6.
• Andrzej Michałek: Wyprawy krzyżowe. Husyci. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2004. ISBN 83-11-09898-0.
• František Šmahel: Rewolucja husycka. Działania wojenne. Wyd. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2020. ISBN 978-83-8178-373-6.

Wojny husyckie Nowy Knin Živohošt Nekmierz Sudomierz Melechovo Benešovo Kutna Hora Tabor Witkowa Góra Mały Bór Wyszehrad Most Góra Vladař Kutna Hora Nebovidy Habr Niemiecki Bród Hořice Stachovy Dvor Horni Dubenka Czeska Skalica Karlsztejn Maleszowo Uście Zwettle Tachov Prudnik Nysa Chrastava Stary Wielisław Trnawa Horka Domažlice Żory Trzebnica Hiltersried Lipany Křeč