Bitwa pod Pucacasa

Bitwa pod Pucacasa

Powstanie Tupaca Amaru II 1780–1783
Ruiny budynku w prowincji Quispicanchis
Czas	23 marca 1781
Miejsce	Pucacasa, dystrykt Quispicanchis
Terytorium	Peru
Wynik	klęska powstańców
Strony konfliktu
Hiszpanie Indianie
Dowódcy
Jose del Valle Felipe Bermudez, Tomas Parvina
Siły
łącznie kolumny hiszpańskie: ponad 10 tys. 10 tys.
Straty
nieznane 1 tys.
brak współrzędnych

Bitwa pod Pucacasa – starcie zbrojne, które miało miejsce 23 marca 1781 pomiędzy wojskami Indian i Hiszpanów w trakcie powstania Tupaca Amaru II (1780–1783).

W marcu 1781 r. powstanie antyhiszpańskie rozszerzyło się na całe Górne Peru. Pomimo nieudanego oblężenia Cuzco w ręce powstańców wpadały kolejne prowincje. Ruch powstańczy ogarnął m.in. ziemie pomiędzy Cuzco a Arequipą. Siły hiszpańskie zostały wkrótce wzmocnione kolejnymi oddziałami, a do Cuzco przybył wizytator Jose Antonio de Areche oraz marszałek Jose del Valle. Hiszpanów poparł również Kościół, który rzucił klątwę na powstańców, z których większość stanowili wierzący katolicy. 5 marca Tupak Amaru zaproponował wizytatorowi negocjacje. Areche odrzucił jednak propozycję, wysyłając przeciwko Tupacowi wojsko.

18 marca 1781 r. Tupac Amaru II oficjalnie koronował się na króla Peru jako Jose I. W tym czasie osłabiona walkami armia powstańcza toczyła ciężkie potyczki z oddziałami hiszpańskimi. W dolinie Rio Vilille poległ m.in. jeden z dowódców powstania Juan de Dios Valencia. Kolejne oddziały indiańskie dowodzone przez Felipe Bermudeza oraz Tomasa Parviny w sile 6 tys. ludzi po przegrupowaniu ruszyły w kierunku nadciągających wojsk Jose del Valle.

23 marca 1781 r. pod Pucacasa w dystrykcie Quispicanchis Hiszpanie otrzymali informację o zbliżającej się armii powstańczej Tupaca Amaru w sile 10 tys. ludzi. Atak Indian odparty został silnym ogniem karabinowym, a Hiszpanie wycofali się na dogodniejsze pozycje obronne. Akcja Indian zakończyła się klęską. Zginęło 1 tys. powstańców, w tym obaj dowódcy: Bermudez oraz Parvina. Ich głowy, podobnie jak głowę poległego wcześniej Valencii odesłano jako znak zwycięstwa do Cuzco. Zostały one następnie wystawione na widok publiczny w mieście, wbite na tyczki u wylotu głównych dróg z Cuzco. Po bitwie Hiszpanie opanowali ważny punkt obrony powstańców Quiquijanę, szykując się do decydującej rozgrywki z powstańcami.

Bibliografia

• Jarosław Wojtczak: Powstanie Tupaka Amaru. Warszawa: Wydawnictwo Askon, Wydawnictwo Attyka, 2007. ISBN 978-83-7452-017-1.