Bitwa pod Stodoliczami
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
 | |||
| Czas | 16–17 lutego 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | pod Stodoliczami | ||
| Terytorium | Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich | ||
| Wynik | zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Bitwa pod Stodoliczami – walki pododdziałów polskiego 15 pułku piechoty z oddziałami sowieckiej 47 Dywizji Strzelców w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza
Zimą 1919/1920 na froncie polsko-sowieckim odnotowywano tylko działania lokalne. Linia frontu była rozciągnięta od środkowej Dźwiny, wzdłuż Berezyny, Uborci, Słuczy, po Dniestr[2]. Zastój w działaniach wojennych obie strony wykorzystywały na przygotowanie się do decydujących rozstrzygnięć militarnych planowanych na wiosnę i lato 1920[3].
9 Dywizja Piechoty zajmowała stanowiska na prawym brzegu Uborci. Jej 22 pułk piechoty wzmocniony III/15 pułku piechoty obsadzał 75 kilometrowy odcinek frontu na linii Kruszniki – Buda – Sokołodniki – Machnowicze – Śnickie Pole – Stodolicze – Kartenicze – Bobrowe[4][5][6].
Walczące wojska
 Wojsko Polskie | ||
|---|---|---|
| 9 Dywizja Piechoty | płk Władysław Sikorski | |
| ⇒ 15 pułk piechoty | mjr Józef Wolf | 9 Dywizja Piechoty |
| → III/15 pułku piechoty | kpt. Robert Zawadzki | |
| — 10/15 pułku piechoty | por. Filip Śmiłowski | |
 Armia Czerwona | ||
| 47 Dywizja Strzelców | I.I. Smolin | |
| ⇒ 141 Brygada Strzelców | ||
| → 422 pułk strzelców | ||
Walki pod Stodoliczami
W lutym 1920 III batalion 15 pułku piechoty obsadzał odcinek obrony Stodolicze - Hrebeń. W Stodoliczach zajęła stanowiska 10 kompania por. Filipa Śmiłowskiego. W jej składzie walczyło 75 żołnierzy uzbrojonych między innymi w 4 ciężkie karabiny maszynowe[5]. Polski wywiad doniósł, że Sowieci w najbliższym czasie planują uderzyć na Stodolicze i Hrebeń[7].
Dowódca 9 Dywizji Piechoty płk Władysław Sikorski nakazał przygotowanie działań uprzedzających i przeprowadzenie wypadu na tyły przeciwnika. Grupa wypadowa w składzie batalion 22 pułku piechoty i dwie kompanie 15 pułku piechoty wyruszyła nocą z 16 na 17 lutego z zadaniem zorganizowania pod Hrebeniem zasadzki na maszerujące na Stodolicze oddziały sowieckie[8].
Tej samej nocy dowództwo sowieckiej 47 Dywizji Strzelców skierowało na tę miejscowość 422 pułk strzelców, wzmocniony baterią artylerii. Sowiecki pułk poszedł inną drogą niż oczekiwali Polacy i uniknął przygotowanej zasadzki; dwie godziny po wymarszu polskiej grupy wypadowej pojawił się pod Stodoliczami i uderzył na osamotnioną polską kompanię[5].
Obroną Stodolicz kierował osobiście dowódca III/15 pp kpt. Robert Zawadzki[7]. Atak nastąpił około 22.00. Przeciwnik dotarł na odległość stu metrów do polskich okopów i ruszył do szturmu „na bagnety”. Dopiero wówczas zaczęły strzelać cztery ciężkie karabiny maszynowe 10 kompanii, ustawione na skrzydłach obrony. W ich ogniu kilkakrotnie załamały się próby szturmu. Krytyczny moment boju nastąpił w chwili, kiedy oddział czerwonoarmistów wyszedł na tyły obrony i zaatakował stanowiska polskiej broni maszynowej. Obsługi, nie opuszczając stanowisk, obróciły ckm-y w stronę nieprzyjaciela, zasypały go ogniem i zmusiły do odwrotu. Po czterech godzinach walki napór przeciwnika osłabł[9]. Wówczas kpt. Zawadzki wydał rozkaz do kontrataku[10]. Dzięki dobrze ufortyfikowanej obronie Sowieci nie potrafili wykorzystać olbrzymiej przewagi liczebnej jaką posiadali w chwili rozpoczęcia ataku. Słabo wyszkoleni i źle dowodzeni czerwonoarmiści ponieśli wysokie straty i nie zdołali przełamać polskiej obrony. O świcie 17 lutego sowiecki pułk wycofał się, ponownie omijając polski oddział wypadowy czekający w zasadzce pod Hrebeniem[5].
Bilans walk
Osamotniona, ale dobrze ufortyfikowana, polska kompania potrafiła obronić się przed liczącym około 600 żołnierzy, 4 działa i 12 ciężkich karabinów maszynowych sowieckim oddziałem wypadowym. Na pobojowisku zostało 75 poległych czerwonoarmistów. Straty polskie to jeden poległy i dwóch rannych[5][11].
Przypisy
- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 33.
- ↑ Wyszczelski 2011 ↓, s. 178.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 305.
- ↑ a b c d e Odziemkowski 2004 ↓, s. 394.
- ↑ Wiącek 1929 ↓, s. 11.
- ↑ a b Odziemkowski 2010 ↓, s. 451.
- ↑ Wiącek 1929 ↓, s. 12.
- ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 451-452.
- ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 452.
- ↑ Wiącek 1929 ↓, s. 13.
Bibliografia
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
- Stefan Pomarański: Pierwsza wojna polska (1918–1920). Zbiór wojennych komunikatów prasowych Sztabu Generalnego, uzupełniony komunikatami Naczelnej Komendy we Lwowie i Dowództwa Głównego Wojska Polskiego w Poznaniu. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1920.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Wojciech Wiącek: Zarys historii wojennej 15-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Lech Wyszczelski: Wojna o polskie kresy 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2011. ISBN 978-83-11-12866-8.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Walki w rejonie Owrucza, Kuźmicz, Pawłówki, Stodolicz, Kazimierówki ... (10 stycznia - 24 lutego 1920)
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Listopad - grudzień 1919 r. Adam Przybylski, Wojna Polska 1918 ― 1921; Szkic Nr 13.