Bitwa pod Szelkowem

Bitwa pod Szelkowem
Wojna polsko-bolszewicka
Czas9 sierpnia 1920
Miejscepod Szelkowem
TerytoriumPolska
Przyczynaofensywa Frontu Zachodniego
Wynikzwycięstwo Sowietów
Strony konfliktu
 Polska Rosyjska FSRR
Siły
46 pułk piechoty
Lidzki ps
oddziały 15 Armii
Straty
92 poległych i rannychprzeszło 500 zabitych i rannych, kilkudziesięciu jeńców i kilkanaście km-ów
brak współrzędnych

Bitwa pod Szelkowem – walki polskich 46 pułku piechoty i Lidzkiego pułku strzelców z sowieckimi oddziałami 15 Armii w czasie II ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Sytuacja ogólna

W pierwszej dekadzie lipca 1920 przełamany został front polski nad Autą, a wojska Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego cofały się pod naporem ofensywy Michaiła Tuchaczewskiego[1]. Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego nakazało powstrzymanie wojsk sowieckiego Frontu Zachodniego na linii dawnych okopów niemieckich z okresu I wojny światowej[2]. Sytuacja operacyjna, a szczególnie upadek Wilna i obejście pozycji polskich od północy, wymusiła dalszy odwrót wojsk polskich[3]. 1 Armia gen. Gustawa Zygadłowicza cofała się nad Niemen, a 4 Armia nad Szczarę[4]. Obrona wojsk polskich na linii Niemna i Szczary również nie spełniła oczekiwań. W walce z przeciwnikiem oddziały polskie poniosły duże straty i zbyt wcześnie rozpoczęły wycofanie na linię Bugu[5][6].

Plan polskiego Naczelnego Dowództwa zakładał, że 1. i 4. Armia oraz Grupa Poleska powstrzymają bolszewików i umożliwią przygotowanie kontrofensywy z rejonu Brześcia[7]. Rozstrzygającą operację na linii Bug, Ostrołęka, Omulew doradzał też gen. Maxime Weygand[8].

Utrata Twierdzy Brzeskiej spowodowała, że plan Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego uderzenia znad Bugu w skrzydło wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego i rozegrania tam decydującej bitwy przestał być realny[9]. Wojska polskie cofały się nadal, a kolejną naturalną przeszkodą terenową dogodną do powstrzymania sowieckiej ofensywy była Wisła[10]. 7 sierpnia dowództwo 1 Armii wydało rozkaz opuszczenia rejonu Różana grupie podpułkownika Andrzeja Kopy. Wycofująca się grupa obsadziła odcinek obrony GostkowoSzelkówĆwilin[11].

Działania wojsk w rejonie Szelkowa

Lidzki pułk strzelców obsadził 3 ½ kilometrowy odcinek obrony. Jego II batalion ugrupował się od wsi Magnuszewo Małe do Magnuszewa Wielkiego, dalej I batalion do szosy włącznie, a III batalion do szelkowskiego cmentarza[12].

9 sierpnia oddziały sowieckiej 15 Armii zaatakowały broniących się pod Szelkowem I batalion 46 pułku piechoty oraz Lidzki pułk strzelców. Po dwóch godzinach walki 46 pułk piechoty wycofał się na zachodni brzeg rzeki i odsłonił skrzydło lidzkiego pułku[13].

Przeciwnik kontynuował pościg z zamiarem wyjścia na skrzydła i tyły pułku lidzkiego[11]. Także i Lidzki ps zaczął wycofywać się za Orzyc[14]. Jedyny w tym rejonie most na rzece był ostrzeliwany przez sowieckie ckm-y i polskie pododdziały ponosiły duże straty. Interweniował 101 pułk piechoty, który uderzył czterema kompaniami i zmusił czerwonoarmistów do chwilowego opuszczenia Szelkowa[11]. Wieczorem Lidzki pułk strzelców wycofał się do Pułtuska[14].

Bilans walk

Lidzki pułk strzelców stracił w walce 92 poległych i rannych[11]. Sowieci stracili przeszło 500 zabitych i rannych, kilkudziesięciu jeńców i kilkanaście karabinów maszynowych[14].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.