Bitwa pod Tassafaronga

Bitwa pod Tassafaronga

II wojna światowa, wojna na Pacyfiku
Krążownik ciężki USS "Minneapolis" po bitwie
Czas	30 listopada 1942
Miejsce	koło przylądka Tassafaronga na Guadalcanalu, Wyspy Salomona
Terytorium	Ocean Spokojny
Przyczyna	amerykańska próba przerwania dostaw zaopatrzenia na Guadalcanal
Wynik	taktyczne zwycięstwo Japonii
Strony konfliktu
Stany Zjednoczone  Japonia
Dowódcy
Carleton H. Wright Raizō Tanaka
Siły
4 krążowniki ciężkie, 1 krążownik lekki, 6 niszczycieli 8 niszczycieli
Straty
1 krążownik ciężki zatopiony, 3 krążowniki ciężkie uszkodzone, 395 zabitych 1 niszczyciel zatopiony, 197 zabitych
Położenie na mapie Oceanu Spokojnego miejsce bitwy
9°12′S 159°50′E/-9,200000 159,833333

Przebieg bitwy

Bitwa pod Tassafaronga (bitwa koło przylądka Tassafaronga) – ostatnia z bitew morskich podczas walk o Guadalcanal w czasie II wojny światowej, stoczona pomiędzy okrętami japońskimi a amerykańskimi na północ od wyspy Guadalcanal, w nocy 30 listopada 1942 roku.

Przed bitwą

Trzydniowa seria bitew morskich pod Guadalcanalem w listopadzie 1942 roku (pierwsza i druga bitwa pod Guadalcanalem) poważnie nadwerężyła siły japońskie w rejonie Wysp Salomona. Japończycy zaprzestali bombardowania artylerią okrętową lotniska Henderson Field znajdującego się na wyspie, a ich aktywność ograniczyła się do nocnych akcji zaopatrywania oddziałów walczących na wyspie przez niszczyciele używane w roli transportowców. Takie rejsy zaopatrzeniowe nazywane były przez Amerykanów Tokyo Express. W tym czasie, nadal trwały zacięte walki lądowe na Guadalcanalu pomiędzy amerykańską piechotą morską, zajmującą umocnione pozycje naokoło lotniska polowego Henderson Field, a siłami japońskimi atakującymi z głębi wyspy.

29 listopada w stronę Guadalcanalu wyruszył z Bougainville zespół 8 japońskich niszczycieli („Takanami”, „Naganami”, „Makinami”, „Oyashio”, „Kuroshio”, „Kagerō”, „Kawakaze”, „Suzukaze”) dowodzony przez kontradmirała Raizo Tanakę na niszczycielu „Naganami”. W tym czasie, na wody na północ od wyspy wpłynął zespół amerykańskich krążowników, dowodzony przez kontradmirała Carletona H. Wrighta. W jego skład wchodziły aż 4 krążowniki ciężkie: USS „Minneapolis” (okręt flagowy), USS „New Orleans”, USS „Pensacola” i USS „Northampton”, krążownik lekki USS „Honolulu” i 4 niszczyciele (USS „Fletcher”, „Drayton”, „Maury” i „Perkins”), oraz płynące dalej 2 niszczyciele osłony („Lamson” i „Lardner”).

Bitwa

Około godziny 23 japońskie niszczyciele wpłynęły od zachodu w akwen pomiędzy Guadalcanalem a leżącą na północ od niego wysepką Savo, kierując się w stronę przylądka Tassafaronga u brzegu Guadalcanalu, gdzie miały zrzucić pojemniki z zaopatrzeniem. Japończycy zostali jednak wykryci przez radary amerykańskich okrętów. Japońskie okręty nie posiadały środków obserwacji nocnej, lecz po krótkim czasie czołowy niszczyciel „Takanami” również dostrzegł zbliżającego się przeciwnika w odległości ok. 8 km.

Amerykański zespół nadpływał ze wschodu w szyku torowym, pierwsze płynęły 4 niszczyciele. Po kilku minutach wahania admirała Wrighta, ok. 23.21 amerykańskie niszczyciele wystrzeliły 20 torped według wskazań radarów, a po chwili ciężkie amerykańskie okręty otworzyły ogień. Pod najbardziej intensywny ostrzał dostał się pierwszy japoński niszczyciel „Takanami”. Japońskie niszczyciele rozproszyły szyk, wykonując zwrot i usiłując uciec spod ognia, lecz jednocześnie wystrzeliły własne torpedy.

Skutek japońskiej salwy torpedowej był porażający. Dwie torpedy trafiły i poważnie uszkodziły krążownik „Minneapolis”, urywając mu dziób. Kolejne dwa trafienia również urwały dziób drugiego krążownika „New Orleans”. Podczas próby ominięcia płonących uszkodzonych okrętów, krążownik „Pensacola” został trafiony torpedą w lewą burtę. Wszystkie trzy krążowniki stały się niezdolne do dalszej walki. Ostatnie dwie torpedy trafiły o 23.39 krążownik „Northampton”, który po 3 godzinach zatonął. Zatonął również japoński niszczyciel „Takanami” (197 zabitych, 48 rozbitków dotarło do wyspy, z czego 19 wzięto do niewoli)^[1]. Pozostałe japońskie okręty pomyślnie wycofały się.

Podsumowanie

Krążownik USS Pensacola podczas napraw uszkodzeń doznanych w bitwie, grudzień 1942

Bitwa była dużym sukcesem taktycznym Japończyków, którzy dysponując znacznie słabszymi siłami, przy stracie jednego niszczyciela, zatopili jeden krążownik ciężki i poważnie uszkodzili trzy dalsze, kwalifikując je do wielomiesięcznych remontów. Bitwa ta stała się wzorowym przykładem użycia niszczycieli. Wśród przyczyn sukcesu leżało świetne wyszkolenie marynarzy japońskich w walkach nocnych i w użyciu broni torpedowej. Nowo mianowany amerykański dowódca nie miał z kolei dużej praktyki bojowej, zwłaszcza na tym akwenie. Ponadto, japońskie okręty były uzbrojone w bardzo dobre torpedy typu 93, kalibru 610 mm - większego niż standardowo używane przez inne państwa 533 mm, co przekładało się na większą masę materiału wybuchowego i ich znacznie większą skuteczność, w połączeniu z większą prędkością. Z drugiej strony, sukces ten nie mógł zmienić ogólnego wyniku walk o Guadalcanal, pozostając jedynie taktycznym zwycięstwem.

Bitwa pod Tassafaronga pozostała ostatnim starciem sił morskich w czasie walk o Guadalcanal. W dniach od 23 stycznia do 8 lutego, w ramach operacji KE, 1943 Japończycy ewakuowali resztki swoich wojsk z Guadalcanalu za pomocą Tokyo Express, co zakończyło walki na Guadalcanalu.

Zestawienie sił

• † – okręty zatopione
• # – okręty uszkodzone, ## – poważnie

Alianci

Task Force 67 – kontradmirał Carleton H. Wright

• Task Group 67.2
  • krążowniki ciężkie: USS „Northampton”†, „Minneapolis”## (okręt flagowy), USS „New Orleans”##, USS „Pensacola”##
  • krążownik lekki: USS „Honolulu”
  • niszczyciele: USS „Lamson” (DD-367), „Lardner” (DD-487)

• Task Group 67.4
  • niszczyciele: USS „Fletcher” (DD-445), „Drayton” (DD-366), „Maury” (DD-401), „Perkins” (DD-377)

Japończycy

2. Flotylla Niszczycieli (ang. 2 Desron) 2. Floty - kontradmirał Raizō Tanaka

• zespół uderzeniowy:
  • 31. Dywizjon Niszczycieli: „Naganami” (okręt flagowy), „Takanami”† (niszczyciele typu Yūgumo)

• zespół transportowy
  • 15. Dywizjon Niszczycieli: „Kuroshio”, „Oyashio”, „Kagerō” (niszczyciele typu Kagerō)
  • 24. Dywizjon Niszczycieli: „Suzukaze”, „Kawakaze” (niszczyciele typu Shiratsuyu)
  • 31. Dywizjon Niszczycieli: „Makinami” (niszczyciele typu Yūgumo)

Przypisy

Bibliografia

• ZbigniewZ. Flisowski ZbigniewZ., Na wodach Guadalcanalu, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 1990, ISBN 83-210-0829-1, OCLC 830077686 .
• Bitwa pod Tassafaronga w serwisie NavWeaps