Bitwa pod Tewkesbury
Bitwa pod Tewkesbury – jedna z decydujących bitew Wojny Dwóch Róż pomiędzy Lancasterami a Yorkami. Miała miejsce 4 maja 1471 roku.
| ||||
| ||||
Bitwa pod Tewkesbury | ||||
Czas | 4 maja 1471 | |||
Miejsce | Tewkesbury, Gloucestershire | |||
Terytorium | Anglia | |||
Przyczyna | Bunt hrabiego Warwick i odzyskanie władzy przez Henryka VI | |||
Wynik | Wygrana Yorków | |||
Strony konfliktu | ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
Dowódcy | ||||
| ||||
Siły | ||||
| ||||
Straty | ||||
| ||||
51°59′11″N 2°09′41″W/51,986389 -2,161389 |
Tło
Edward IV York uzyskał władzę w Anglii w wyniku krwawej bitwy pod Towton w 1461 roku. Edward wdał się w konflikt z 16. hrabią Warwich Richardem Neville'em, który w 1470 roku sprzymierzył się z Małgorzatą Andegaweńską i jej synem Edwardem oraz zajął Londyn. Królem ponownie został Henryk VI, a Edward musiał uciekać z kraju, jednak wkrótce powrócił dzięki wsparciu księcia Burgundii Karola Śmiałego. 14 kwietnia 1471 roku pokonał Warwicka w bitwie pod Barnet, gdzie tamten zginął. W tym samym dniu w Anglii wylądowała Małgorzata i Edward Westminster. Edward IV wraz z braćmi, książętami Clarence i Gloucester, ruszył przeciw nim.
Przed bitwą
Lancasterowie starali się przedostać do Walii, gdzie czekały ich posiłki Jaspera Tudora, jednak Edward dogonił ich pod Tewkesbury. Obie armie były zbliżone i liczyły po około 6 tysięcy ludzi[1][2]. Do bitwy doszło 4 maja na terenie trudnym – pełnym żywopłotów i miejsc podmokłych. Lancasterowie zajęli pozycje obronne przed opactwem w Tewkesbury mając za plecami rzekę Avon. Lewą flanką opartą o rzekę Swilgate dowodził John Courtenay, 15. Hrabia Devon, prawą zaś dowodził Edmund Beaufort, 3. Książę Somerset. Centrum dowodził lord John Wenlock i książę Walii Edward Westminster. Małgorzata Andegaweńska nie była obecna na polu bitwy. Przednią strażą Yorków dowodził młody książę Gloucester Ryszard. Edward IV wraz z Jerzym, księciem Clarence dowodził główną częścią armii, podczas gdy tyłem dowodził baron William Hastings. Wysyłał też oddział dwustu konnych do zajęcia lasu na swej lewej flance[3].
Bitwa
Yorkowie rozpoczęli bitwę ostrzałem artylerii i łuczników. Somerstet zaatakował lewą flankę Edwarda IV, jednak jego siły zostały rozbite przez 200 konnych atakujących z lasu w momencie, gdy Ryszard dołączył do starcia. Siły Somerset rozpoczęły ucieczkę w kierunku rzeki Severn i zostały w dużej części wymordowane w miejscu znanym jako „Krwawa Łąka”[3]. Somerset ruszył do centrum i oskarżył Wenlocka o zdradę, i nie czekając na odpowiedź rozpłatał mu głowę mieczem[3]. Widząc mordujących się dowódców żołnierze Lancasterów zaczęli uciekać przez rzekę Avon, w której wielu utonęło. Ludzie księcia Clarence dogonili i zabili uciekającego Edwarda Westminster.
Skutki
Lancasterowie stracili 2 tysiące ludzi[4], w tym hrabiego Devon. Somerset dostał się dwa dni później do niewoli i został ścięty kończąc tym samym linię Beaufortów. Pojmana została również Małgorzata, którą uwięziono w Tower. Wielu zabitych pochowano w Opactwie Tewkesbury. Po bitwie krewniacy Lancasterów, Tudorowie, uciekli z Walii do Francji. Edward IV zdecydował się też na zabicie Henryka VI, co zostało dokonane 21 maja[5].
Po bitwie zapanował pokój, który utrzymał się do śmierci Edwarda IV w 1483 roku.
W miejscu bitwy organizowany jest Tewkesbury Medieval Festival, jedno z większych tego typu wydarzeń w Europie.
Przypisy
- ↑ Christopher Gravett , Tewkesbury, 1471 : the last Yorkist victory, Praeger, 2005, s. 28, ISBN 0-275-98864-3, OCLC 60245400 [dostęp 2020-05-17] .
- ↑ Steven Goodchild , Tewkesbury 1471, Pen & Sword, 2005, s. 114, ISBN 1-84415-190-5, OCLC 57750134 [dostęp 2020-05-17] .
- ↑ a b c Philip Warner , British battlefields., Osprey, 1972, s. 96-98, ISBN 0-85045-080-2, OCLC 60058195 [dostęp 2020-05-17] .
- ↑ Alison Weir , The Wars of the Roses, Random House, 1996, s. 407, ISBN 978-0-345-40433-6, OCLC 540643776 [dostęp 2020-05-17] .
- ↑ A.L. Rowse , Bosworth Field, London: Palgrave Macmillan UK, 1966, s. 170-171, DOI: 10.1007/978-1-349-00040-1_12, ISBN 978-1-349-00042-5 [dostęp 2020-05-17] .
Bibliografia
- Churchill, Winston, (1956),"Historia Ludów Anglojęzycznych",Cassell. ISBN 0-304-29500-0
- Gravett, Christopher, (2003), "Tewkesbury 1471: the last Yorkist victory", ISBN 1-84176-514-7
- Engish Heritage, (1995), "English Heritage Battlefield Report: Tewkesbury 1471"
- Rowse, A.L. (1966). Bosworth Field & the Wars of the Roses. Wordsworth Military Library. ISBN 1-85326-691-4
Media użyte na tej stronie
Symbol miejsca bitwy do legendy mapy
(c) Antony Stanley, CC BY-SA 2.0
Reenactment at Tewkesbury Medieval Festival: the sides of York and Lancaster clash as arrows fly across the battlefield.
The Battle of Tewkesbury, as illustrated in the Ghent manuscript
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the United Kingdom
Autor: Nilfanion, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief map of England, UK.
Equirectangular map projection on WGS 84 datum, with N/S stretched 170%
Geographic limits:
- West: 6.75W
- East: 2.0E
- North: 56.0N
- South: 49.75N