Bitwa pod Ulesiem (1920)

Bitwa pod Ulesiem
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

19 maja 1920

Miejsce

pod Ulesiem[a]

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Przyczyna

majowa ofensywa
Frontu Zachodniego

Wynik

klęska II BLB,
odwrót wojsk polskich

Strony konfliktu
 Polska Rosyjska FSRR
Dowódcy
płk Stefan de Latour
ppłk Jan Janiszowski
W.F. Karpow
Siły
II Brygada L-B
24 pułk piechoty
5 Dywizja Strzelców
brak współrzędnych
Bitwa berezyna 1920.png

Bitwa pod Ulesiem – część wielkiej bitwy nad Berezyną. Walki polskiej II Brygady Litewsko-Białoruskiej i dwóch batalionów 24 pułku piechoty z sowiecką 5 Dywizją Strzelców w czasie majowej ofensywy wojsk Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Położenie wojsk przed bitwą

W maju 1920, po zajęciu Kijowa i zdobyciu przyczółków mostowych po wschodniej stronie Dniepru, wojska polskie przeszły do obrony. Wódz Naczelny Józef Piłsudski zdawał sobie sprawę z tego, że nie udało mu się rozbić większych sił nieprzyjaciela, a jedynie zmusił je do wycofania się dalej na wschód. Stąd też planował nowe uderzenie, tym razem na północnym odcinku frontu wschodniego[1]. W tym czasie dowódca Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski grupował wojska na wschodnim brzegu Berezyny i także przygotowywał je do ofensywy[2].

Skład wojsk nad Berezyną

Wojsko Polskie

17 maja dowodzenie nad obu armiami przejął gen. Stanisław Szeptycki[3].

Armia Czerwona

Na wschodnim brzegu Berezyny utworzono zgrupowanie uderzeniowe[4]:

Całością sił uderzeniowych dowodził dowódca Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski[6][7].

Przebieg działań

14 maja wojska Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego przeszły do ofensywy[1]. 16 maja 1 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Jana Rządkowskiego wycofała się nad Berezynę[8][9]. Wobec rosnącej przewagi nacierającej sowieckiej 5 Dywizji Strzelców, jednostki polskie opuściły Lipsk[10] Dowódca 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Jan Rządkowski postanowił odbudować jednak linię frontu na Berezynie i odebrać Sowietom Lipsk[11].

Zadanie to otrzymała II Brygada Litewsko-Białoruska wzmocniona dwoma batalionami 24 pułku piechoty ze składu 3 Dywizji Piechoty Legionów. Brygada skoncentrowała się w rejonie Ulesia, oczekując na przybycie dwóch zapowiedzianych batalionów[12].Tak utworzone zgrupowanie miało uderzyć w kierunku na Lipsk – Mościszcze z zamiarem wyrzucenia Sowietów za Berezynę[11].

Późnym popołudniem 19 maja przeciwnik uprzedził oddziały polskie i rozpoczął przeciwnatarcie wzdłuż traktu na Ulesie[13]. Sowiecki pułk kawalerii rozbił 4 kompanię grodzieńskiego pułku strzelców i wyszedł na tyły II BLB. Atakując dalej, zaskoczył bataliony 24 pp odpoczywające po forsownym marszu w folwarku Karolin[13]. Zaskoczenie było tak duże, że tylko małe grupki żołnierzy próbowały bezskutecznie stawić opór. II Brygada Litewsko-Białoruska i bataliony 24 pp zostały zmuszona do szybkiego odwrotu na południowy zachód w kierunku Bereśniówki[11].

Bilans walk

Bitwa pod Ulesiem zakończyła się porażką II Brygady Litewsko-Białoruskiej i odwrotem polskich oddziałów. Brygada poniosła ciężkie straty i na kilka dni utraciła zdolność bojową. Odwrót II Brygady wymusił wycofanie się innych oddziałów polskiej 1 Armii znad Berezyny w kierunku Mołodeczna[11]. Straty batalionów 24 pułku piechoty sięgały 50% stanu osobowego[13].

Uwagi

  1. Miejscowość na Białorusi, na południowy zachód od m. Berezyna.
  2. Michaił Tuchaczewski podaje nieco inny skład Armii w początkowym okresie operacji: 4., 6.,11.,29., 53.,56. Dywizje Strzelców i 15 Dywizja Kawalerii. Oprócz wymienionych na front maszerowała 18 Dywizja Strzelców[5].
  3. Michaił Tuchaczewski podaje nieco inny skład 16 Armii w początkowym okresie operacji: 2.,8.,10.,17.,57. Dywizje Strzelców i oprócz wymienionych na front maszerowała 21 Dywizja Strzelców[5].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Bitwa berezyna 1920.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bitwa nad Berezyną 14.05 - 16.06.1920
Flag of Poland (1919–1927).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.