Bitwa pod Welfesholz

Bitwa pod Welfesholz

Henryk V przejmuje władzę z rąk Henryka IV
Czas	11 lutego 1115
Miejsce	Welfesholz, rejon Hettstedt
Terytorium	Niemcy
Wynik	zwycięstwo Sasów
Strony konfliktu
Cesarstwo Niemieckie Saksonia
Dowódcy
Henryk V Salicki Lotar III, Wiprecht z Grójca
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane nieznane
Położenie na mapie Niemiec miejsce bitwy
51°37′N 11°34′E/51,616667 11,566667

Bitwa pod Welfesholz – starcie zbrojne, które miało miejsce dnia 11 lutego 1115 r. w trakcie walk cesarza rzymskiego Henryka V z Sasami.

W roku 1112 doszło do konfliktu cesarza Henryka V z palatynem reńskim Zygfrydem I oraz Wiprechtem z Grójca. W stoczonej dnia 9 marca 1113 r. bitwie pod Warnstedt w pobliżu Quedlinburga, armia królewska dowodzona przez Hoyera I von Mansfelda pokonała powstańców saskich, którzy zmuszeni zostali do przyjęcia warunków króla.

Krótko później opór Sasów ponownie się nasilił. Od wiosny 1114 r. rewolta rozprzestrzeniła się w rejony nadreńskiej Kolonii. Nadchodząca bitwa miała być częścią antykrólewskiego oporu, którego styl rządów uznawano za autorytarny i skierowany przeciwko władcom mniejszych księstw. Do decydującej rozprawy doszło dnia 11 lutego 1115 r. pod Welfesholz, osadzie koło Hettstedt w rejonie Mansfeld. Oddziały wierne królowi Salickiemu Henrykowi V stanęły naprzeciwko wojskom opozycyjnych książąt saskich: Lotara von Süpplingenburg, Wiprechta von Groitzsch, biskupa Reinhardta von Halberstadt, palatyna saskiego Fryderyka von Sommerschenburg. Oprócz nich udział w bitwie wzięli władcy księstw Westfalii m.in. Fryderyk von Arnsberg. Polityka terytorialna Henryka i samowolne usuwanie z urzędów saskiej szlachty również i ją zmotywowało do otwartego buntu.

Dnia 11 lutego nadciągnęły pod Welfesholz siły królewskie, które po drodze toczyły drobne potyczki z powstańcami. Według annałów Pegaviensis w trakcie gwałtownego szturmu, śmierć poniósł dowodzący armią królewską Hoyer I von Mansfeld. Dowódca miał zostać zrzucony z konia przez Wiprechta von Groitzsch. Śmierć królewskiego dowódcy była punktem zwrotnym w całej bitwie. Oddziały królewskie wraz z monarchą rozpoczęły ucieczkę.

Klęska przyczyniła się do utraty przez Henryka V wpływów na północy kraju. W sposób szczególny zemsty dokonał biskup Reinhard von Halberstadt, który co prawda sprawił zabitym wrogom chrześcijański pogrzeb, potępił jednak ich dusze.

Bibliografia

• Lutz Fenske: Adelsopposition und kirchliche Reformbewegung in Sachsen. Göttingen, 1977.
• Wolfgang Hartmann: Vom Main zur Burg Trifels - vom Kloster Hirsau zum Naumburger Dom. Auf hochmittelalterlichen Spuren des fränkischen Adelsgeschlechts der Reginbodonen. Veröffentlichungen des Geschichts- und Kunstvereins Aschaffenburg e. V., Bd. 52, Aschaffenburg 2004, ISBN 3-87965-098-5.
• Hartmut Lauenroth: Die Schlacht am Welfelsholz 1115. Schäfer, Langenbogen 2006. ISBN 3-938642-12-2.
• Herbert W. Vogt: Das Herzogtum Lothars von Süpplingenburg 1106–1125. Hildesheim, 1959.
• Stefan Auert: Welfesholz 1115 bis 2006: zwischen Krondomäne und Gutsbezirk, Beiträge der regionalgeschichtlichen Tagung am 9. September 2006 in Welfesholz, Landesheimatbund Sachsen-Anhalt e.V., 2007.