Bitwa pod Ziabkami (1919)

Bitwa pod Ziabkami
Wojna polsko-bolszewicka
Czas22 sierpnia 1919
Miejscepod Ziabkami
TerytoriumZarząd Cywilny Ziem Wschodnich
Wynikzwycięstwo Polaków
Strony konfliktu
 Polska Rosyjska FSRR
Siły
1 DP Leg.
1 pp Leg.
5 pp Leg.
33 pułk piechoty
17 Dywizja Strzelców
153 pułk strzelców
brak współrzędnych
Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921[1]

Bitwa pod Ziabkamiwalki oddziałów polskiej 1 Dywizji Piechoty Legionów z jednostkami sowieckimi toczone w pierwszym roku wojny polsko-bolszewickiej.

Geneza

W drugiej połowie lipca 1919 Naczelne Dowództwo WP zakończyło prace nad planem szeroko zakrojonej operacji zaczepnej, której celem było opanowanie Mińska, Borysowa, Bobrujska i oparcie frontu o linię rzek Dźwiny i Berezyny[2][3].

W rozkazie operacyjnym Frontu Litewsko-Białoruskiego z 3 sierpnia 1919 przewidziano, że natarcie na Mińsk ubezpieczą na lewym skrzydle oddziały 1 Dywizji Piechoty Legionów w rejonie Mołodeczna, Wilejki[4][5].

Po zajęciu Mińska zaistniała możliwość kontynuowania przez wojska Frontu Litewsko-Białoruskiego działań zaczepnych[6][7]. W ostatniej dekadzie sierpnia 1 Dywizja Piechoty Legionów gen. Edwarda Śmigłego-Rydza otrzymała rozkaz obsadzenia południowego brzegu Dźwiny pod Dyneburgiem i opanowania tego miasta[8].

Walczące wojska

Jednostka
Dowódca
Podporządkowanie
II Rzeczpospolita Wojsko Polskie
1 Dywizja Piechoty Legionówgen. Edward Śmigły-RydzFront Litewsko-Białoruski
1 pułk piechoty Legionów
→ II/1 pułku piechoty Legionów
― 6/1 pułku piechoty Legionówppor. Franciszek Sobolta
5 pułk piechoty Legionówmjr Stefan Dąb-Biernacki
→ I/5 pułku piechoty Legionów
― 2/5 pułku piechoty Legionów
― 3/5 pułku piechoty Legionów
→ pluton telegraficzny 5 pp Leg.
⇒ kompania techniczna 33 pp
⇒ 3 bateria 1 pułku artylerii polowej
⇒ pluton artylerii
Armia Czerwona
17 Dywizja Strzelców15 Armia
→ 153 pułk strzelców

Walki pod Ziabkami

W sierpniu 1919 wojska polskie kontynuowały natarcie w kierunku Połocka i Dyneburga[9]. W ramach Grupy „Wschód" sformowano grupę mjr. Stefana Dęba-Biernackiego w składzie: II batalion 1 pułku piechoty Legionów, I/5 pułku piechoty Legionów, 3 bateria 1 pułku artylerii polowej Legionów, półkompania techniczna 33 pułku piechoty i pluton telefoniczny 5 pp Leg. W sumie grupa liczyła około 1800 żołnierzy, 32 ciężkie karabiny maszynowe i 6 dział[10][11]. 20 sierpnia 1919 grupa starła się z sowieckim 153 pułkiem strzelców i po krótkiej walce zajęła Dokszyce. Tu mjr Dąb-Biernacki otrzymał kolejny rozkaz. Zadaniem grupy było osiągnięcia linii Soszy. 21 sierpnia o świcie rozpoczęto marsz. Po drodze podejmowano próby pobicia mniejszych oddziałów sowieckich. W Justjanowie wzięto duży tabor nieprzyjacielski. Przeciwnik, tocząc drobne walki, wycofywał się w sposób uporządkowany w stronę Połocka. Wobec bezskuteczności dotychczasowych działań, mjr Dąb-Biernacki postanowił ruszyć skrajem bagien Berezyny i puszczy nad Soszą, przesunąć się skrycie między jeziorami Szo i Dołhem, wymijając lewe skrzydło nieprzyjaciela, uderzyć od północnego wschodu i opanować stację Ziabki. W ten sposób zamierzał odciąć drogę odwrotu sowieckim oddziałom obsadzającym przesmyki między jeziorami[12]. Nad ranem 22 sierpnia kolumna osiągnęła tor kolejowy między wsiami Skrzypczyzna i Kuholówka. Dwie kompanie pozostały do osłony taborów. Od wziętych po drodze jeńców dowiedziano się, że na stacji w Ziabkach stoją transporty kolejowe, silne oddziały piechoty i sztaby. Po dotarciu pod stacje mjr Dąb-Biernacki dysponował czterema kompaniami i trzema działami. Polacy w kilkunastu miejscach wysadzili granatami tory. Wybuchy zaalarmowały przeciwnika i zanim polski oddział przegrupował się do natarcia, od strony stacji nadjechał pociąg pancerny. Skuteczną walkę z nim podjęła polska artyleria[13][14]. Atakowała też sowiecka piechota. Została odparta ogniem kompanii 5 pułku piechoty Legionów i powróciła do Ziabek. W ślad za wycofującymi się Sowietami uderzyły pododdziały polskiej grupy taktycznej. W pierwszym rzucie atakowały dwie kompanie 5 pp leg. oraz 6/1 pp Leg. podporucznika Sobolty wspierane ogniem trzech dział. Wejście na tor kolejowy i natarcie od północo-wschodu na dworzec siłami 2. 3 kompanii przy współdziałaniu na skrzydle kompanii 1 pp Leg. wprowadziło u nieprzyjaciela całkowite zamieszanie. Nie powiódł się też sowiecki kontratak[11]. Po krótkiej strzelaninie Polacy opanowali stację, a zdemoralizowane pododdziały sowieckiej piechota i załogi dwóch pociągów pancernych złożyły broń[15][16].

Bilans walk

Walki pod Ziabkami zakończyły się sukcesem grupy taktycznej mjr. Dęba-Biernackiego. Osiągnięto go dzięki dużemu wysiłkowi marszowemu polskiej piechoty, która w ciągu doby przebyła około sześćdziesiąt kilometrów i całkowicie zaskoczyła przeciwnika. Polacy wzięli do niewoli 550 jeńców, zdobyli 7 dział, 2 pociągi pancerne, 20 ciężkich karabinów maszynowych i kilka pociągów wyładowanych sprzętem i zapasami. Sukces przypłacono to stratą 4 rannych i jednego zaginionego[10].

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
A.Przybylski - Szkic nr 10.jpg
Ofensywa na Froncie Litewsko-Białoruskim; 1919 r. Adam Przybylski, Wojna Polska 1918 ― 1921; Szkic Nr 10.