Bitwa przy mierzei Tendra

Bitwa przy mierzei Tendra

Wojna rosyjsko-turecka (1787-1792)
Fiodor Uszakow
Czas	1790
Miejsce	Kosa Tendrowska koło Kinburn
Terytorium	Morze Czarne
Wynik	Zwycięstwo Rosji
Strony konfliktu
Rosja Turcja
Dowódcy
Fiodor Uszakow Hasan Pasza
Siły
37 jednostek 45 jednostek
Straty
21 zabitych 25 rannych kilka okrętów 1300 zabitych i rannych 700 jeńców
Położenie na mapie Morza Czarnego miejsce bitwy
46°12′N 31°50′E/46,200000 31,833300

Bitwa przy mierzei Tendra – bitwa morska, która miała miejsce w dniach 8-9 września 1790 roku (28-29 sierpnia według kalendarza juliańskiego), w trakcie wojny rosyjsko-tureckiej 1787-1792. Tendra (Kosa Tendrowska) jest wyspą w północno-zachodniej części Morza Czarnego, położoną u wybrzeża Ukrainy.

We wrześniu 1790 r. rosyjska eskadra dowodzona przez admirała Fiodora Uszakowa zaatakowała w rejonie Kinburn turecką eskadrę kapudana Hasana Paszy. Po pierwszych salwach Turkom udało się odpłynąć, następnego dnia jednak Rosjanie ponownie dopadli przeciwnika, otwierając ogień z dział. Dwa okręty tureckie zatopiono, jeden zdobyto. W wyniku kilkugodzinnej walki, kilka mniejszych jednostek tureckich zostało zniszczonych.

Bitwa zmusiła Turków do zdjęcia blokady Dunaju. W rezultacie bitwy flota rosyjska zabezpieczyła sobie panowanie na Morzu Czarnym w kampanii 1790 roku.

Przebieg

Na początku sierpnia 1790 armia rosyjska przeszła do natarcia na twierdze tureckie. Eskadra kontradmirała Fiodora Uszakowa otrzymała zadanie eskortowania flotylli wiosłowej z Limanu Dniestru do ujścia Dunaju. Rankiem 8 września eskadra rosyjska pod dowództwem kontradmirała Fiodora Uszakowa w składzie: 10 okrętów liniowych, 6 fregat, 1 bombarda, 20 okrętów pomocniczych, 830 dział, szła w szyku trzech kolumn morskich i rozpoznała stojącą na kotwicowisku eskadrę turecką w składzie: 14 okrętów liniowych, 8 fregat, 23 okręty pomocnicze, 1400 dział, pod dowództwem kapudana Husejna Paszy. Admirał Uszakow nie przegrupowywał eskadry z szyku marszowego w szyk bojowy, lecz śmiałym manewrem okrętów awangardy eskadry rosyjskiej pod swoim dowództwem (1 okręt liniowy i 3 fregaty) uderzył niespodziewanie na okręty tureckie. Awangarda zaatakowała główne siły eskadry tureckiej i ogniem artylerii okrętowej zmusiła do odwrotu eskadrę turecką, która wycofała się w stronę ujścia Dunaju. Uszakow zmusił Turków do podjęcia walki. W ostrzale artyleryjskim eskadra rosyjska uszkodziła 4 okręty tureckie w tym okręt flagowy, który odpłynął z akwenu bitwy, a za nim podążyły pozostałe okręty eskadry. Z nastaniem ciemności eskadry straciły kontakt i stanęły na kotwicach. Rankiem 9 września bój został wznowiony. Pod wpływem natarcia rosyjskiego eskadra turecka odchodziła w kierunku Bosforu. Rosjanie opanowali jeden okręt liniowy, zatopili 2 okręty i kilka okrętów pomocniczych. Straty tureckie wyniosły 1300 zabitych i rannych oraz 700 jeńców. Po stronie rosyjskiej poległo 21 ludzi a 25 odniosło rany.

Bibliografia

• Zygmunt Ryniewicz: Leksykon bitew świata, Wyd. Almapress, Warszawa 2004.
• Bolszaja Sowietskaja Encyklopedia t. 25, Moskwa 1976.
• Wojenno Morskoj Słowar, wyd. Wojennoje Izdatielstwo, Moskwa 1990.