Bitwa u przylądka Matapan (1717)

Ten artykuł od 2021-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bitwa u przylądka Matapan

Czas	1717
Miejsce	Zatoka Lakońska
Terytorium	Na poł. od Peloponezu
Wynik	Bitwa nierozstrzygnięta
Strony konfliktu
Republika Wenecka Portugalia Toskania Malta Państwo Kościelne Imperium osmańskie
Dowódcy
Diedo Ibrahim pasza
Siły
33 okręty liniowe, 24 galery 44 okręty liniowe, 4 galery, 4 mniejsze jednostki
Straty
2 okręty, 580 zabitych i rannych 14 okrętów, liczba zabitych i rannych nieznana
brak współrzędnych

Bitwa morska u przylądka Matapan miała miejsce 19 lipca 1717 roku podczas wojny turecko-weneckiej 1714–1718. Stoczona została na północny wschód od przylądka Tajnaron, na wodach obszernej Zatoki Lakońskiej na południu Peloponezu między flotą sprzymierzonych (Wenecja, Portugalia, Malta, Toskania i Państwo Kościelne) dowodzoną przez weneckiego wodza Diedo, a flotą turecką pod wodzą Wielkiego Admirała (tur. kapudan pasza) Ibrahima paszy. Sama bitwa była nierozstrzygnięta, choć Turcy stracili czternaście okrętów, a wiele dalszych uległo uszkodzeniom, podczas gdy flota sprzymierzonych straciła zaledwie dwie jednostki. Tym niemniej, niemożliwe okazało się zajęcie przez Wenecję należącego do Porty Peloponezu - obiektu wielowiekowej rywalizacji obu potęg.

Bitwa

Dnia 12 lipca Diedo, mając ze sobą 24 żaglowce (ponad 1500 dział), spotkał się w pobliżu przylądka Matapan z eskadrami Pisaniego (24 galery, w tym 13 weneckich, 5 maltańskich, 4 papieskie i 2 toskańskie) i maltańskiego wodza Belle Fontaine'a mającego 7 żaglowców portugalskich (blisko 500 dział) i 2 żaglowce maltańskie (116 dział). Po dwutygodniowych próbach znalezienia korzystnej pozycji dla pokonania floty tureckiej, siły sprzymierzonych ruszyły − celem uzupełnienia zapasów wody − w głąb zatoki Lakońskiej. Po zatankowaniu wody próbowano wypłynąć z zatoki, jednak wiatr był niekorzystny i ryzykowano, że Turcy zdołają ich tu przyłapać.

Liczba galer, które holowały żaglowce na południe, okazała się niewystarczająca. Poruszano się więc bardzo wolno, a tymczasem 19 lipca o świcie Turcy − mający 52 okręty, w tym 44 liniowce oraz 4 galery − pokazali się u zachodniej strony wejścia do zatoki. Wiał lekki wiatr z południowego południowego wschodu, więc Diedo, nie mogąc żeglować na Turków, zdecydował się płynąć wolno na wschód, w poprzek zatoki.

Flota podzielona była na cztery eskadry: Diedo był w awangardzie, którą dowodził jego zastępca Correr. Ariergardą dowodził Dolfin, a eskadrą złożoną z okrętów sprzymierzonych - Belle Fontaine.

Ibrahim z sześcioma okrętami zaatakował ariergardę około godziny 6:00, podczas gdy reszta floty przesunęła się naprzód, atakując awangardę i centrum floty sprzymierzonych. Około godziny 12:00 floty zbliżyły się do wschodniej strony zatoki, po czym czołowe okręty wykonały zwrot. W tym momencie wiatr zmienił się na południowo-wschodni, ustawiając weneckie okręty od strony nawietrznej floty tureckiej. Korzystając z tego, Diedo zaatakował. Doszło do zażartej bitwy. Około godziny 15:00 Turcy wycofali się, żeglując w stronę przesmyku pomiędzy Kíthirą a lądem stałym, podczas gdy flota sprzymierzonych odżeglowała w kierunku przylądka Matapan. Żadna ze stron nie chciała kontynuować walki.

Sprzymierzeni stracili jeden liniowiec i jeden brander, a wiele innych okrętów zostało uszkodzonych. Ponadto mieli też 223 zabitych i 357 rannych. Turcy stracili czternaście okrętów. Ich straty w ludziach nie są znane, ale musiały być znaczne.

Bibliografia

• Roger Charles Anderson: Naval wars in the Levant 1559-1853. University of Michigan Press, 1952. ISBN 1-5789-8538-2.