Biuro Polityczne KC PPR
Biuro Polityczne Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej (Biuro Polityczne KC PPR), „Politbiuro” (ros. Политбюро), było (razem z Sekretariatem KC PPR) głównym organem kierowniczym Polskiej Partii Robotniczej, faktycznie sprawującym władzę w Polsce, po zajęciu jej terytoriów przez Armię Czerwoną (od lipca 1944) i ustanowieniu 20 lipca 1944 przez Józefa Stalina Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) jako marionetkowego, podporządkowanego ZSRR organu władzy w Polsce. Istniało pomiędzy sierpniem 1944, a grudniem 1948 do utworzenia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej 16 grudnia 1948. Było zorganizowane na wzór Biura Politycznego KC WKP(b), analogicznie do struktur biur politycznych innych partii komunistycznych.
Utworzone w sierpniu 1944 jako struktura tajna z polityków komunistycznych Polskiej Partii Robotniczej, działających dotąd na terenie okupowanej Polski (sekretarz generalny PPR Władysław Gomułka i Bolesław Bierut) i członków powołanego przez Józefa Stalina (formalnie w trybie decyzji Sekretariatu KC Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) (WKP(b))) tajnego Centralnego Biura Komunistów Polski przy Komitecie Centralnym WKP (b), których przyjęto do PPR (Jakub Berman, Hilary Minc, Aleksander Zawadzki).
W jego skład wchodziło początkowo pięciu, następnie od maja 1945 siedmiu, a od I Zjazdu PPR (XII 1945) 9 członków, posiadających pełne prawo głosu. Po I Zjeździe PPR (grudzień 1945) jego istnienie zostało oficjalnie ujawnione. Wzorowane na podobnym organie KC WKP(b) było faktycznym ośrodkiem decyzyjnym władz RP/PRL. Tu zapadały kluczowe decyzje polityczne, a członkowie Biura Politycznego nadzorowali powierzone sobie poszczególne ministerstwa i resorty. Bolesław Bierut przez cały okres istnienia Biura do 1948 był na polecenie Stalina tajnym członkiem Politbiura, oficjalnie występując publicznie (jako przewodniczący, następnie prezydent Krajowej Rady Narodowej (KRN) i prezydent RP) jako osoba bezpartyjna[1][2].
Biuro Polityczne Polskiej Partii Robotniczej 1944-48
| Data | Członek | od | -- | do |
|---|---|---|---|---|
| sierpień 1944 – grudzień 1945 | Władysław Gomułka | sierpnia 1944 | ||
| Bolesław Bierut | sierpnia 1944 | |||
| Jakub Berman | sierpnia 1944 | |||
| Hilary Minc | sierpnia 1944 | |||
| Aleksander Zawadzki | sierpnia 1944 | |||
| Marian Spychalski | maja 1945 | |||
| Roman Zambrowski | sierpnia 1945 | |||
| I Zjazd PPR 6-13 grudnia 1945 | Władysław Gomułka | 12 grudnia 1945 | -- | 3 września 1948 |
| Bolesław Bierut | 12 grudnia 1945 | |||
| Jakub Berman | 12 grudnia 1945 | |||
| Hilary Minc | 12 grudnia 1945 | |||
| Aleksander Zawadzki | 12 grudnia 1945 | |||
| Marian Spychalski | 12 grudnia 1945 | |||
| Roman Zambrowski | 12 grudnia 1945 | |||
| Stanisław Radkiewicz | 12 grudnia 1945 | |||
| Franciszek Jóźwiak | 3 września 1948 |
Przypisy
- ↑ Ryszard Terlecki, Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1990, Kraków 2007, s. 34.
- ↑ Do BP PPR weszli wtedy: Władysław Gomułka, Bolesław Bierut, Jakub Berman, Hilary Minc i Aleksander Zawadzki (trzej ostatni ze składu CBKP). Udział Bolesława Bieruta w kierownictwie partii był anomalią. Publicznie, teraz nawet wobec szeregowych członków PPR, prezentowany był jako bezpartyjny. On sam kilka miesięcy później - 3 stycznia 1945 roku - oświadczył na posiedzeniu Krajowej Rady Narodowej w Lublinie: „Nie jestem związany z żadną partią, czy grupą polityczną”. I ta bezpartyjność Bieruta była skutkiem decyzji nie kogo innego, ale Józefa Stalina. W połowie października, w czasie jednego ze swoich licznych spotkań z kierownictwem PKWN-u - może należałoby je nazwać posłuchaniami - zaproponował „aby Bierut stał się bezpartyjnym. Na próbę protestu Stalin oświadczył, że jest to konieczne dla narodu i musi się to zrobić”. Powoływał się przy tym na rozmowę z premierem Churchillem, według którego Bierut nie nadawał się na prezydenta, bowiem „nie daje gwarancji obiektywności” ze względu na swoje zobowiązania wobec ZSRR wynikłe z faktu, że jako więzień polityczny w Polsce „był wymieniony do Związku Sowieckiego”. Stalin odpowiedział na to, że Bierut w roku 1939 wystąpił z partii komunistycznej, ponieważ „ideologicznie mu nie odpowiadała”. i jest od tej pory bezpartyjny. Życzenie Stalina było rozkazem, 22 października biuro polityczne PPR podjęło odpowiednią decyzję. Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji w latach czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6, s. 95.
Bibliografia
- Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6.